گنجور

بخش ۲۰ - اشارت به آنکه در ترکیب و ترتیب حروف کلمه طیبه اشعاری هست به ستر توحید که مفهوم و مضمون آنست

نیست لا اله الا الله
به حقیقت بجز سه حرف اله
جمله اجزای این خجسته کلام
شد ز تکرار این حروف تمام
گر بجویی درین کلام شگرف
غیر ازین حرفها نیابی حرف
این سه حرفند کاختلاف جهات
کرده آن را به صورت کلمات
کلماتی که گشت ازان حاصل
زان عیان شد مرکب کامل
پس درین جمله لفظ ها بی پیچ
غیر اسم اله نبود هیچ
همچنین معنیش که اصل اصول
اوست در اصطلاح اهل وصول
در همه رتبه های امکانی
چه مجرد چه جسم و جسمانی
سریان دارد و ظهور اما
سریانی برون ز دانش ما
ز اختلاف تنوعات شئون
می نماید جمال گوناگون
می کند در همه مراتب سیر
مختفی در حجاب صورت غیر
بلکه محو است صورت اغیار
لیس فی الدار غیره دیار

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نیست لا اله الا الله
به حقیقت بجز سه حرف اله
هوش مصنوعی: در واقع، عبارت "لا اله الا الله" فقط به سه حرف اصلی اشاره دارد که نماد یکتاپرستی و اعتقاد به خدای یکتا هستند. این جمله نشان‌دهنده تعهد به یک خداوند واحد و بی‌همتا است.
جمله اجزای این خجسته کلام
شد ز تکرار این حروف تمام
هوش مصنوعی: تمام عناصر این کلام خوشایند از تکرار این حروف شکل گرفته‌اند.
گر بجویی درین کلام شگرف
غیر ازین حرفها نیابی حرف
هوش مصنوعی: اگر در این سخن بزرگ جستجو کنی، جز این گفته‌ها چیزی نخواهی یافت.
این سه حرفند کاختلاف جهات
کرده آن را به صورت کلمات
هوش مصنوعی: این سه حرف، برای ایجاد تفاوت‌های معنایی، به شکل کلمات درآمده‌اند.
کلماتی که گشت ازان حاصل
زان عیان شد مرکب کامل
هوش مصنوعی: کلماتی که از آن به دست آمده، مشخص شد که به صورت کامل و مناسب شکل گرفته‌اند.
پس درین جمله لفظ ها بی پیچ
غیر اسم اله نبود هیچ
هوش مصنوعی: این جمله نشان می‌دهد که در کلمات به کار رفته، هیچ چیزی جز نام الهی وجود ندارد و همه چیز ساده و بی‌پچیدگی است.
همچنین معنیش که اصل اصول
اوست در اصطلاح اهل وصول
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که چیزی که در اصل و اساس مهم است، در اصطلاح اهل معرفت و سفر به سوی حقیقت، به عنوان اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین نکته شناخته می‌شود.
در همه رتبه های امکانی
چه مجرد چه جسم و جسمانی
هوش مصنوعی: در تمام سطوح وجودی، چه در حالت مجرد و غیرمادی و چه در حالت مادی و جسمانی، به نوعی موجودیت و نقش آفرینی وجود دارد.
سریان دارد و ظهور اما
سریانی برون ز دانش ما
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که یک جریان و نشانه‌هایی وجود دارد، اما این نشانه‌ها فراتر از فهم و دانش ما هستند. به عبارتی، واقعیت‌هایی وجود دارد که ما نمی‌توانیم به طور کامل درک کنیم.
ز اختلاف تنوعات شئون
می نماید جمال گوناگون
هوش مصنوعی: از تفاوت‌های حالت‌ها و امور، زیبایی‌های متنوعی نمایان می‌شود.
می کند در همه مراتب سیر
مختفی در حجاب صورت غیر
هوش مصنوعی: در همه مراحل و درجات، او به طور پنهانی در پشت پرده‌ای از ظاهر دیگران حرکت می‌کند.
بلکه محو است صورت اغیار
لیس فی الدار غیره دیار
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تنها وجود معشوق در نظر شاعر جلوه‌گر است و هیچ چیز دیگری در دنیای او اهمیت ندارد. دیگران و هر چه که غیر از اوست، برایش بی‌معنا و محو شده‌اند، به طوری که زندگی‌اش تنها به عشق او اختصاص یافته است.