جامیبخش ۱۷۳ - در بیان سر فضیلت نماز جماعت بر نماز منفرد
بنگر در نماز وقت عمل
که جماعت در او بود افضل
زانکه از اجتماع قوم و امام
می شود نشئه نماز تمام
یکی از قوم اگر بود ز غرور
در نمازش ز سهو و لهو قصور
باشد از رای همت عالی
دیگری را نماز ازان خالی
ور یکی باشد را شرایط و ارکان
نبود بی تفاوت و نقصان
دیگری هم بود که آن اعمال
کرده باشد ادا به وجه کمال
ور یکی را بود قیام و رکوع
خالی از هیئت خشوع و خضوع
دیگری خاشع آنچنان باشد
که در احوال او عیان باشد
ور یکی زان میان پریشان دل
باشد از فکرهای بی حاصل
دیگری از خیال دور بود
غرق جمعیت و حضور بود
یک نماز از همه شود حاصل
که به میزان دین بود کامل
کامل ار نبود آن بود بی شک
که بود بیش فضلش از هر یک
اثر آن به همگنان برسد
چون اثرهای فیض جان به جسد
همه زان فیض زندگی یابد
ذوق آداب بندگی یابند
شود از همدلی و همکاری
ذوق هر یک به دیگران ساری
پیش روشندلان نیک خصال
هست روشن سرایت احوال
بخش ۱۷۲ - حکایت بر سبیل تمثیل: خسروی را که بود فرزندانبخش ۱۷۴ - حکایتی که خدمت ارشاد مابی مولانا و مخدومنا سعدالملة والدین الکاشغری از شیخ خود خدمت مولانا نظام الدین خاموش قدس الله روحه نقل می فرموده اند: کهف اصحاب سعد دین و دول
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بنگر در نماز وقت عمل
که جماعت در او بود افضل
هوش مصنوعی: به هنگام نماز، توجه کن که برگزاری آن به صورت جمعی برتر و دارای ارزش بیشتری است.
زانکه از اجتماع قوم و امام
می شود نشئه نماز تمام
هوش مصنوعی: زیرا وقتی مردم و رهبرشان با هم جمع شوند، حال و هوای نماز به نهایت خود می‌رسد.
یکی از قوم اگر بود ز غرور
در نمازش ز سهو و لهو قصور
هوش مصنوعی: اگر یکی از افراد قوم به خاطر غرور در نماز خود دچار سهو و غفلت شود، نشانه‌ای از نقص در اوست.
باشد از رای همت عالی
دیگری را نماز ازان خالی
هوش مصنوعی: اگر فردی با نیت و اراده‌ای بلند و والا عمل کند، ممکن است دیگران نیز از او الهام بگیرند و برکت و فضیلت او به دیگران منتقل شود.
ور یکی باشد را شرایط و ارکان
نبود بی تفاوت و نقصان
هوش مصنوعی: اگر کسی شرایط و اصول لازم را نداشته باشد، هرچقدر هم که به ظاهر یکسان باشد، نمی‌توان او را نادیده گرفت و نقص‌های او از بین نمی‌رود.
دیگری هم بود که آن اعمال
کرده باشد ادا به وجه کمال
هوش مصنوعی: یکی دیگر هم وجود دارد که آن کارها را به طور کامل و بی‌نقص انجام داده است.
ور یکی را بود قیام و رکوع
خالی از هیئت خشوع و خضوع
هوش مصنوعی: اگر کسی در نماز قیام و رکوع کند، اما در دل خشوع و خضوع نداشته باشد، اعمال او خالی از معنا خواهد بود.
دیگری خاشع آنچنان باشد
که در احوال او عیان باشد
هوش مصنوعی: دیگری باید به قدری فروتن باشد که حالات او به وضوح قابل مشاهده باشد.
ور یکی زان میان پریشان دل
باشد از فکرهای بی حاصل
هوش مصنوعی: اگر یکی از آن‌ها دلش پریشان باشد و از افکار بی‌فایده رنج ببرد، زندگی برایش دشوار می‌شود.
دیگری از خیال دور بود
غرق جمعیت و حضور بود
هوش مصنوعی: شخص دیگری از فکر و خیال دور بود و در میان جمعیت و حضور دیگران غرق شده بود.
یک نماز از همه شود حاصل
که به میزان دین بود کامل
هوش مصنوعی: یک نماز می‌تواند به اندازه‌ای ارزشمند باشد که اگر از روی ایمان کامل و درست انجام گیرد، می‌تواند تمام نیازهای دینی را برآورده کند.
کامل ار نبود آن بود بی شک
که بود بیش فضلش از هر یک
هوش مصنوعی: اگر کامل نبود، بدون شک بین او و دیگران تفاوتی وجود نداشت و توانایی‌هایش از هر یک دیگر بیشتر بود.
اثر آن به همگنان برسد
چون اثرهای فیض جان به جسد
هوش مصنوعی: تأثیر آن به دیگران می‌رسد، همان‌طور که فیض و لطف جان به تن آدمی منتقل می‌شود.
همه زان فیض زندگی یابد
ذوق آداب بندگی یابند
هوش مصنوعی: همه از آن نعمت و فیض زندگی بهره‌مند می‌شوند و لذت آداب بندگی را خواهند چشید.
شود از همدلی و همکاری
ذوق هر یک به دیگران ساری
هوش مصنوعی: با همکاری و همدلی، استعداد و شوق هر فرد به دیگران منتقل می‌شود.
پیش روشندلان نیک خصال
هست روشن سرایت احوال
هوش مصنوعی: در برابر افرادی که دارای بینش و فهم عمیق هستند، خوبی‌ها و رفتارهای نیک به وضوح قابل مشاهده و شناخته‌شدنی است.