بخش ۱۲۹ - جواب دیگر بر سبیل تنزل از سؤال لزوم انقلاب حقایق
زان سخن گوش کن جواب دگر
که جز این نیست عین فعل و اثر
بلکه چون از تکرر اعمال
اثری ماند در دل عمال
روز محشر به قدرت قادر
در لباس صور شود ظاهر
نیست صورت بعینها معنی
ره ز صورت بسی ست تا معنی
آن به این منقلب نگردد لیک
کسوتی باشدش مناسب و نیک
ملک خواب را نگر که چه سان
کند اظهار در خیال کسان
بهر هر معنیی ز جنس صور
کسوتی بس مناسب و در خور
چون شوی حرص و آز را مقهور
موش بینی رفیق خود یا مور
چون شود فرج و بطن را مغلوب
از خر و گاو بر تو آید کوب
دید در خواب صاحب خردی
که فم و فرج خلق مهر زدی
خواب خود را به ابن سیرین گفت
ابن سیرین جواب شیرین گفت
گفت ماه صیام قبل الفجر
گفته ای فجر را اذان پی اجر
بانگ بی وقت تو ز اکل و جماع
گشته اهل محله را مناع
از تو آن منع چون مقرر شد
در خیالت چنین مصور شد
همچنین هر صفت ز نقص و کمال
که شود در تو راسخ از افعال
رو نماید به قدرت خالق
در قیامت به صورت لایق
معنی عارضی بود اینجا
صورتی جوهری شود فردا
بخش ۱۲۸ - اشارة الی معنی قوله تعالی: قل هذه سبیلی ادعوا الی الله علی بصیرة انا و من اتبعنی و سبحان الله و ما انا من المشرکین: شاه این راه کز سر معنیبخش ۱۳۰ - در بیان آنکه مرویست از حضرت رسالت صلی الله علیه و آله و سلم که گفت لقیت ابراهیم لیلة اسری بی فقال یا محمد اقراء امتک منی السلام و اخبر هم ان الجنة طیبة التربة عذبة الماء و انها قیعان و ان غراسها سبحان الله و الحمدلله و لااله الا الله و الله اکبر، رواه الترمذی: یاد کن آنکه در شب اسرا
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زان سخن گوش کن جواب دگر
که جز این نیست عین فعل و اثر
هوش مصنوعی: به سخن او گوش کن و پاسخی دیگر بشنو، زیرا غیر از این، هیچ چیز جز نتیجه و اثر عمل نیست.
بلکه چون از تکرر اعمال
اثری ماند در دل عمال
هوش مصنوعی: ولی وقتی که اعمال همواره تکرار شوند، تأثیری در دل عملکنندگان باقی میگذارند.
روز محشر به قدرت قادر
در لباس صور شود ظاهر
هوش مصنوعی: در روز قیامت، قدرت خداوند به گونهای نمایان میشود که با دمیدن در صور، همه چیز آشکار خواهد شد.
نیست صورت بعینها معنی
ره ز صورت بسی ست تا معنی
هوش مصنوعی: معنای واقعی یک چیز تنها در ظاهر آن نیست، بلکه برای درک عمیقتر و کاملتر، باید از سطح ظاهری به فهم عمیقتری از آن دست یافت.
آن به این منقلب نگردد لیک
کسوتی باشدش مناسب و نیک
هوش مصنوعی: انسان به این راحتی دگرگون نمیشود، بلکه ظاهری متناسب و زیبا به خود میگیرد.
ملک خواب را نگر که چه سان
کند اظهار در خیال کسان
هوش مصنوعی: به خواب ملکا نگاه کن که چگونه در ذهن دیگران خود را نشان میدهد.
بهر هر معنیی ز جنس صور
کسوتی بس مناسب و در خور
هوش مصنوعی: برای هر مفهوم و معنایی، لباسی مناسب و شایسته وجود دارد که با آن معنا سازگار باشد.
چون شوی حرص و آز را مقهور
موش بینی رفیق خود یا مور
هوش مصنوعی: وقتی که حرص و آز را تحت کنترل درآوری، دوست خود را مانند موش یا مور خواهی دید.
چون شود فرج و بطن را مغلوب
از خر و گاو بر تو آید کوب
هوش مصنوعی: زمانی که مشکلات برطرف شود و عرصه بر وجودت تنگ گردد، موفقیتهای بزرگ و ثمرات بهتر به سراغت خواهد آمد.
دید در خواب صاحب خردی
که فم و فرج خلق مهر زدی
هوش مصنوعی: در خواب دیدم شخصی حکیم و دانا را که جایگاه محبت و عشق را در دل مردم نشانهگذاری کرده بود.
خواب خود را به ابن سیرین گفت
ابن سیرین جواب شیرین گفت
هوش مصنوعی: ابن سیرین به کسی که خوابش را به او گفت، پاسخ دلنشینی داد.
گفت ماه صیام قبل الفجر
گفته ای فجر را اذان پی اجر
هوش مصنوعی: ماه رمضان گفت: قبل از صبح، اذان را گفتهای که در پی اجر و پاداش باشی.
بانگ بی وقت تو ز اکل و جماع
گشته اهل محله را مناع
هوش مصنوعی: صدای ناگهانی تو باعث شد که ساکنان محله از خوردن و جمع شدن منع شوند.
از تو آن منع چون مقرر شد
در خیالت چنین مصور شد
هوش مصنوعی: وقتی که تو تصمیم میگیری من را از خودت دور کنی، این تصویر در خیال تو شکل میگیرد.
همچنین هر صفت ز نقص و کمال
که شود در تو راسخ از افعال
هوش مصنوعی: هرگونه صفتی که در تو به صورت قوی و پایدار وجود داشته باشد، چه نقص باشد و چه کمال، از کارها و رفتارهایت ناشی میشود.
رو نماید به قدرت خالق
در قیامت به صورت لایق
هوش مصنوعی: در روز قیامت، قدرت آفریننده به گونهای زیبا و شایسته خود را نشان میدهد.
معنی عارضی بود اینجا
صورتی جوهری شود فردا
هوش مصنوعی: آنچه که امروز به عنوان زیبایی و ظاهری فریبنده میبینیم، ممکن است در آینده به حقیقی و پایدار تبدیل شود.