گنجور

بخش ۱۲۷ - التفات من الغیبة الی الخطاب بلسان المناجات

یا جلی الظهور و الاشراق
کیست جز تو در انفس و آفاق
لیس فی الکائنات غیرک شی
انت شمس الضحی و غیرک فی
فی چه باشد به فارسی سایه
سایه از روشنی برد مایه
سایه را در مواقع تعلیم
ضؤ ثانی رقم زده ست حکیم
نور چون از صرافتش نازل
گشت، نامش کنند فی یا ظل
دو جهان سایه است و نور تویی
سایه را مایه ظهور تویی
این و آن صورت است و معنی تو
نیست موجود صورتی بی تو
پرده صورت از میان بردار
بیش ازین بند صورتم مگذار
بلکه بیرون ز صورت و معنی
روی بنما که طی شود دعوی
چیست دعوی توهم من و ما
رؤیت غیر و اعتبار سوا
حرف ما و من از دلم بتراش
محو کن غیر را و جمله تو باش
خود چه غیر و کدام غیر اینجا
هم ز تو سوی توست سیر اینجا
در بدایت ز توست سیر رجال
در نهایت به سوی توست مال
اول ره تویی و آخر هم
بلکه سیر و مسیر و سایر هم

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا جلی الظهور و الاشراق
کیست جز تو در انفس و آفاق
هوش مصنوعی: هیچ کس جز تو بر خلق و آفرینش و زیبایی‌ها در درون و بیرون وجود ندارد.
لیس فی الکائنات غیرک شی
انت شمس الضحی و غیرک فی
هوش مصنوعی: در این جهان جز تو هیچ نیست، تویی که مثل آفتاب صبح می‌درخشی و هیچ چیز دیگری شایسته‌ی توجه نیست.
فی چه باشد به فارسی سایه
سایه از روشنی برد مایه
هوش مصنوعی: این بیت به این مفهوم اشاره دارد که سایه، به علت وجود نور، شکل می‌گیرد. یعنی سایه به تنهایی وجود ندارد و نیازمند منبع نوری است تا تشکیل شود. بنابر این، وجود روشنی به سایه معنا می‌دهد و آن را پدید می‌آورد.
سایه را در مواقع تعلیم
ضؤ ثانی رقم زده ست حکیم
هوش مصنوعی: حکیم در برخی مواقع، سایه را به عنوان نشانه‌ای از توجه و یادگیری ترسیم کرده است.
نور چون از صرافتش نازل
گشت، نامش کنند فی یا ظل
هوش مصنوعی: وقتی نور به روشنی و صفای خود می‌رسد و در زمین می‌تابد، آن را به نام سایه یا پناه می‌شناسند.
دو جهان سایه است و نور تویی
سایه را مایه ظهور تویی
هوش مصنوعی: دو جهان فقط یک سایه است و روشنایی اصلی از آن توست؛ سایه تنها نشانه و نمایی از وجود تو است.
این و آن صورت است و معنی تو
نیست موجود صورتی بی تو
هوش مصنوعی: این و آن فقط ظاهر هستند و معنای واقعی تو نیستند. هیچ شکلی بدون وجود تو نمی‌تواند وجود داشته باشد.
پرده صورت از میان بردار
بیش ازین بند صورتم مگذار
هوش مصنوعی: صورت خود را از پشت پرده‌ها نشان بده و بیش از این مرا به محدودیت‌ها و قید و بندهای ظاهری دچار نکن.
بلکه بیرون ز صورت و معنی
روی بنما که طی شود دعوی
هوش مصنوعی: بیرون از ظاهر و معنا، چهره‌ات را نشان بده تا ادعاهای ما رد شود.
چیست دعوی توهم من و ما
رؤیت غیر و اعتبار سوا
هوش مصنوعی: چه ادعایی داری که من و تو، غیر از خود را ببینیم و به چیز دیگری بها بدهیم؟
حرف ما و من از دلم بتراش
محو کن غیر را و جمله تو باش
هوش مصنوعی: من از دل خود حرف‌ها و افکار باطل را کنار بگذار و فقط تو را در آنجا بگذار.
خود چه غیر و کدام غیر اینجا
هم ز تو سوی توست سیر اینجا
هوش مصنوعی: در اینجا، تنها خود تو وجود دارد و هیچ چیز دیگری نیست. همه چیز در اینجا به سمت تو جریان دارد و به تو برمی‌گردد.
در بدایت ز توست سیر رجال
در نهایت به سوی توست مال
هوش مصنوعی: در آغاز، همه چیز از تو نشئت می‌گیرد و در نهایت، مردان به سوی تو می‌آیند و ثروت نیز به سمت تو جمع می‌شود.
اول ره تویی و آخر هم
بلکه سیر و مسیر و سایر هم
هوش مصنوعی: تو آغاز و پایان هر راهی هستی و در واقع مسیر و سیر و دیگر جنبه‌ها نیز به تو مرتبط است.