شمارهٔ ۳ - ابیاتی چند از قصیده که تمام آن یافت نشد
بلند همت و بسیار دان و اندک سال
جهان گشای و ممالک ستان و دنیا دار
پلنگ خاصیت و شیر زور و پیل افکن
همای سایه و طوطی حدیث و باز شکار
درشت ماشطه و نرم گوی و سخت کمان
گران عطا و سبک حمله و لطیف آثار
زجود تست امل را هزار دلگرمی
بعفو تست گنه را هزار استظهار
بخانه های کمان تو پی برد فکرت
چو مرگ نقب زند بر خزینه اعمار
کند زمرد تیغت بحلقهای زره
چنانکه عکس زمرد بچشم افعی مار
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بلند همت و بسیار دان و اندک سال
جهان گشای و ممالک ستان و دنیا دار
هوش مصنوعی: کسی که بلند همت و بسیار دانا باشد، حتی اگر سن کمی داشته باشد، میتواند جهان را بگشاید، سرزمینها را به دست آورد و در دنیا موفق شود.
پلنگ خاصیت و شیر زور و پیل افکن
همای سایه و طوطی حدیث و باز شکار
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف ویژگیهای مختلف موجودات مشهور در طبیعت میپردازد. بهطور کلی، پلنگ به خاطر خاصیت و چابکیاش، شیر به دلیل قدرت و زورش، فیل به خاطر تواناییاش در افکندن قدرت، همای به خاطر سایهاش، طوطی به خاطر نقلقولها و حرفهایش، و باز به عنوان نماد شکار و تیزبینی معرفی شدهاند. هر یک از این موجودات نمایانگر جنبهای از قدرت و زیبایی طبیعت هستند.
درشت ماشطه و نرم گوی و سخت کمان
گران عطا و سبک حمله و لطیف آثار
هوش مصنوعی: درشت و خشن مانند یک آرایشگر، ولی با سخنانی نرم و دلنشین، و کمانش سنگین و دارای عطایا و هدایا فراوان است، در عین حال حرکاتش سبک و آثارش لطیف و تاثیرگذار هستند.
زجود تست امل را هزار دلگرمی
بعفو تست گنه را هزار استظهار
هوش مصنوعی: از نیکی و رضایت تو، دلها هزاران بار شاد و آرامش یافتهاند؛ و از بخشش تو، هزاران امید و دلگرمی برای جبران خطاها وجود دارد.
بخانه های کمان تو پی برد فکرت
چو مرگ نقب زند بر خزینه اعمار
هوش مصنوعی: زمانی که فکر تو به عمق کمانت پی میبرد، مانند مرگ به آرامی و به طور ناگهانی به گنجینه ساختمانها نفوذ میکند.
کند زمرد تیغت بحلقهای زره
چنانکه عکس زمرد بچشم افعی مار
هوش مصنوعی: تیغ تو مانند زمرد زره را میشکافد، به گونهای که انعکاس آن در چشمان افعی مانند رنگ زمرد دیده میشود.