گنجور

بخش ۲۶۳ - پاسخ قراطوس به کوش و نپذیرفتن فرمان او

یکی پاسخ نامه فرمود و گفت
که با رای مردم خرد باد جفت
رسید و بخواندم سخنهای تو
نبینم ز دانش همی رای تو
نمودن بزرگی و گندآوری
به دل ناپسند است اگر بنگری
پدید آید این داستان در مصاف
که با کیست مردی و با کیست لاف
دگر، مردمان را که درخواستی
بدین آرزو نامه آراستی
اگر زیردستان تو را درخوراند
مرا نیز درخور، که در کشوراند
که ما با پرستش نکردیم خوی
دل تو نکردی چنین آرزوی
نکردیم فرمان شاهان پیش
تو مپسند نیز این سخنهای خویش
چو در نامه این داستانها براند
فرستاده ی کوش را پیش خواند
به پیش وی انداخت تا بازگشت
در آن راه پرانتر از بازگشت

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یکی پاسخ نامه فرمود و گفت
که با رای مردم خرد باد جفت
هوش مصنوعی: کسی در پاسخ نامه‌ای گفت که تصمیمات باید بر اساس خرد و عقل مردم گرفته شود.
رسید و بخواندم سخنهای تو
نبینم ز دانش همی رای تو
هوش مصنوعی: به محض اینکه به سخنان تو رسیدم، دیگر نخواهم دید که چگونه دانش تو را در نظر گرفته‌ای.
نمودن بزرگی و گندآوری
به دل ناپسند است اگر بنگری
هوش مصنوعی: اگر با دقت نگاه کنی، نشان دادن عظمت و اینکه دیگران را به انزجار بیاورد، در دل یک موضوع ناپسند است.
پدید آید این داستان در مصاف
که با کیست مردی و با کیست لاف
هوش مصنوعی: این داستان در میدان نبرد شکل می‌گیرد که می‌خواهد به ما نشان دهد که چه کسی واقعا مرد است و چه کسی فقط در حال لاف زدن است.
دگر، مردمان را که درخواستی
بدین آرزو نامه آراستی
هوش مصنوعی: سپس کسانی که آرزوی خود را در این نوشته به تصویر کشیده‌اند، با خواسته‌ای دیگر روبه‌رو شدند.
اگر زیردستان تو را درخوراند
مرا نیز درخور، که در کشوراند
هوش مصنوعی: اگر کسانی که تحت نظر تو هستند، تو را شایسته می‌دانند، پس مرا هم شایسته بدان، چون من در سرزمین تو قرار دارم.
که ما با پرستش نکردیم خوی
دل تو نکردی چنین آرزوی
هوش مصنوعی: ما با عبادت و پرستش به سراغ تو نرفتیم، تو هم هیچ وقت به دلخواه ما چنین آرزو نکردی.
نکردیم فرمان شاهان پیش
تو مپسند نیز این سخنهای خویش
هوش مصنوعی: ما هرگز فرمان شاهان را در برابر تو نپذیرفته‌ایم، پس از تو نیز این گونه سخنان را نپسند.
چو در نامه این داستانها براند
فرستاده ی کوش را پیش خواند
هوش مصنوعی: وقتی که این داستان‌ها در نامه نوشته شد، فرستاده‌ی کوش را فراخواندند.
به پیش وی انداخت تا بازگشت
در آن راه پرانتر از بازگشت
هوش مصنوعی: او به جلو پرتاب شده بود تا دوباره به آن مسیر برگردد، ولی این بار با انرژی و شتاب بیشتری نسبت به قبل.