گنجور

بخش ۲۰۲ - پاسخ نامه ی کوش به نزد نستوه

یکی پاسخ نامه فرمود و گفت
که با مغز مردم خرد باد جفت
سخنهای بیهوده گفتن چنین
ز راه خرد نیست و آیین و دین
نه با داد و با راستی در خورَد
نه بپسندد آن کس که دارد خرد
ز شاه تو این نامه ی بینوا
ز روی خرد هم نباشد روا
تو را پایه پیدا بود در جهان
که چند است نزد کهان و مهان
فریدون اگر شاه ما را ببست
مرا کمتر آرد همانا بدست
بجای تو گر خود فریدون بُدی
به یزدان که کارش دگرگون بدی
اگر سالیان رنج دیدی و رزم
تهی داشتی دیده از خواب و بزم
به یزدان اگر دسترس یافتی
به فرجام هم زود برتافتی
اگر تو بیایی، خود آید پدید
که از کوش کین چون توانی کشید
دل شاه را از تو بریان کنم
سپاه تو را بر تو گریان کنم
نویسنده را نامه چون مهر کرد
فرستاده را داد واجب کرد

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یکی پاسخ نامه فرمود و گفت
که با مغز مردم خرد باد جفت
هوش مصنوعی: یکی پاسخی برای نامه‌ای فرستاد و گفت که عقل و درک مردم باید با هم هماهنگ باشد.
سخنهای بیهوده گفتن چنین
ز راه خرد نیست و آیین و دین
هوش مصنوعی: گفتن حرف‌های بیهوده از نظر عقل و اصول دینی نادرست است.
نه با داد و با راستی در خورَد
نه بپسندد آن کس که دارد خرد
هوش مصنوعی: کسی که دارای عقل و بینش است، نه به وسیله‌ی داد و انصاف از اوضاع رضایت می‌گیرد و نه به چیزهایی که به نظرش درست می‌آید، راضی می‌شود.
ز شاه تو این نامه ی بینوا
ز روی خرد هم نباشد روا
هوش مصنوعی: این نامه ضعیف و بی‌پناه از سوی شاه تو، بر اساس عقل و خرد نبوده و شایسته نیست.
تو را پایه پیدا بود در جهان
که چند است نزد کهان و مهان
هوش مصنوعی: تو در این دنیا از ارزش و مقام خاصی برخوردار هستی که برای افراد بزرگ و معروف اهمیت دارد.
فریدون اگر شاه ما را ببست
مرا کمتر آرد همانا بدست
هوش مصنوعی: اگر فریدون شاه ما را به بند کند، من کمتر تحت تأثیر این موضوع قرار می‌گیرم.
بجای تو گر خود فریدون بُدی
به یزدان که کارش دگرگون بدی
هوش مصنوعی: اگر تو به جای فریدون بودی و به خدا می‌گفتی، قطعاً کارها متفاوت می‌شد.
اگر سالیان رنج دیدی و رزم
تهی داشتی دیده از خواب و بزم
هوش مصنوعی: اگر سال‌ها درد و زحمت کشیده‌ای و در جنگ‌ها چیزی ندیده‌ای، چشم‌ات باید از خواب و خوشی باز باشد.
به یزدان اگر دسترس یافتی
به فرجام هم زود برتافتی
هوش مصنوعی: اگر به خدا دسترسی پیدا کردی، در پایان کار هم زود از مشکلات و چالش‌ها عبور می‌کنی.
اگر تو بیایی، خود آید پدید
که از کوش کین چون توانی کشید
هوش مصنوعی: اگر تو بیایی، خود به وضوح مشخص می‌شود که چرا باید تلاش کرد و چگونه می‌توان به موفقیت رسید.
دل شاه را از تو بریان کنم
سپاه تو را بر تو گریان کنم
هوش مصنوعی: دل شاه را از تو خالی می‌کنم و به خاطر تو، سپاه‌ات را به گریه می‌اندازم.
نویسنده را نامه چون مهر کرد
فرستاده را داد واجب کرد
هوش مصنوعی: نویسنده پس از آنکه نامه را امضا کرد، آن را به فرستاده سپرد و ارسال آن را ضروری دانست.