گنجور

بخش ۹۵ - برون زین گنبد در بسته پیدا کرده ام راهی

برون زین گنبد در بسته پیدا کرده ام راهی
که از اندیشه برتر می پرد آه سحر گاهی
تو ای شاهین نشیمن در چمن کردی از آن ترسم
هوای او ببال تو دهد پرواز کوتاهی
غباری گشته ئی آسوده نتوان زیستن اینجا
بباد صبحدم در پیچ و منشین بر سر راهی
ز جوی کهکشان بگذر ز نیل آسمان بگذر
ز منزل دل بمیرد گرچه باشد منزل ماهی
اگر زان برق بی پروا درون او تهی گردد
به چشمم کوه سینا می نیرزد با پرکاهی
چسان آداب محفل را نگه دارند و می سوزند
مپرس از ما شهیدان نگاه بر سر راهی
پس از من شعر من خوانند و دریابند و میگویند
جهانی را دگرگون کرد یک مرد خود آگاهی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

برون زین گنبد در بسته پیدا کرده ام راهی
که از اندیشه برتر می پرد آه سحر گاهی
هوش مصنوعی: از این گنبد محصور، راهی پیدا کرده‌ام که فراتر از فکر و اندیشه رفته و در سحرگاهان لذتی شیرین را احساس می‌کنم.
تو ای شاهین نشیمن در چمن کردی از آن ترسم
هوای او ببال تو دهد پرواز کوتاهی
هوش مصنوعی: ای شاهین که در باغ نشسته‌ای، از این می‌ترسم که مبادا هوای او باعث شود پروازت کوتاه بماند.
غباری گشته ئی آسوده نتوان زیستن اینجا
بباد صبحدم در پیچ و منشین بر سر راهی
هوش مصنوعی: به خاطر وجود گرد و غبار، زندگی در اینجا راحت نیست. صبحگاه زود، در کنار پیچ جاده و نشستن بر سر راه مشکلی به وجود می‌آورد.
ز جوی کهکشان بگذر ز نیل آسمان بگذر
ز منزل دل بمیرد گرچه باشد منزل ماهی
هوش مصنوعی: از جوی کهکشان عبور کن و از نیل آسمان بگذر، حتی اگر دل در خانهٔ ماه زندگی کند، باید از آن جا بیرون بیاید و بمیرد.
اگر زان برق بی پروا درون او تهی گردد
به چشمم کوه سینا می نیرزد با پرکاهی
هوش مصنوعی: اگر آن برق، که نشانگر قدرت و عظمت است، در دل او فروکش کند و خالی شود، به نظر من کوه سینا هم به اندازه پر کاهی ارزش نخواهد داشت.
چسان آداب محفل را نگه دارند و می سوزند
مپرس از ما شهیدان نگاه بر سر راهی
هوش مصنوعی: چگونه می‌توان آداب و رسوم مهمانی را رعایت کرد در حالی که ما شهیدان، در آتش عشق سوخته‌ایم و دیگر چیزی از ما نمانده است که به آن بپردازیم؟
پس از من شعر من خوانند و دریابند و میگویند
جهانی را دگرگون کرد یک مرد خود آگاهی
هوش مصنوعی: بعد از من، همه شعرهایم را خواهند خواند و متوجه خواهند شد که یک مرد با آگاهی، دنیایی را تغییر داده است.