بخش ۱۱۹ - دم مرا صفت باد فرودین کردند
دم مرا صفت باد فرودین کردند
گیاه را ز سرشکم چو یاسمین کردند
نمود لالهٔ صحرا نشین ز خونابم
چنانکه بادهٔ لعلی به ساتگین کردند
بلند بال چنانم که بر سپهر برین
هزار بار مرا نوریان کمین کردند
فروغ آدم خاکی ز تازه کاریهاست
مه و ستاره کنند آنچه پیش ازین کردند
چراغ خویش بر افروختم که دست کلیم
درین زمانه نهان زیر آستین کردند
درآ به سجده و یاری ز خسروان مطلب
که روز فقر نیاکان ما چنین کردند
بخش ۱۱۸ - چون چراغ لاله سوزم در خیابان شما: چون چراغ لاله سوزم در خیابان شمابخش ۱۲۰ - گذر از آنکه ندیدست و جز خبر ندهد: گذر از آنکه ندیدست و جز خبر ندهد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دم مرا صفت باد فرودین کردند
گیاه را ز سرشکم چو یاسمین کردند
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی از انسان و طبیعت میپردازد. شاعر از دم خود به عنوان نسیمی در فصل پاییز (فرودین) یاد میکند که میتواند بر گیاهان تأثیر بگذارد. او بیان میکند که مانند یاسمن، گیاهی که به خاطر عطر و زیباییاش معروف است، گیاهان دیگر نیز به واسطهی این دم جان تازهای میگیرند و شکوفا میشوند. این تصویر نشاندهندهی ارتباط عمیقBetween انسان و طبیعت است.
نمود لالهٔ صحرا نشین ز خونابم
چنانکه بادهٔ لعلی به ساتگین کردند
هوش مصنوعی: ظاهر لالهای که در دشت میرویید، به خاطر زخمها و غمهای من به همین زیبایی است که مانند شراب قرمز رنگ در ظرفی زیبا به نمایش گذاشته میشود.
بلند بال چنانم که بر سپهر برین
هزار بار مرا نوریان کمین کردند
هوش مصنوعی: من بلندپرواز و پر شئتی هستم و مانند چراغی در آسمان، بارها و بارها نورهای درخشان و شگفتانگیز به من نزدیک شدهاند.
فروغ آدم خاکی ز تازه کاریهاست
مه و ستاره کنند آنچه پیش ازین کردند
هوش مصنوعی: انسان از خلاقیتها و کارهای تازهاش تأثیر میگیرد و این باعث میشود که همچون ماه و ستاره، درخشان و مشخص شود. آنها (ماه و ستاره) تنها با تکرار و ادامه دادن کارهایی که قبلاً انجام دادهاند، به درخشندگی فعلی خود دست یافتهاند.
چراغ خویش بر افروختم که دست کلیم
درین زمانه نهان زیر آستین کردند
هوش مصنوعی: من چراغ خود را روشن کردم تا در این زمان، که کلیم (حضرت Moses) به صورت پنهانی در زیر آستین برای نجات و راهنمایی فرستاده شده است، راه را ببینم.
درآ به سجده و یاری ز خسروان مطلب
که روز فقر نیاکان ما چنین کردند
هوش مصنوعی: به سجده برو و از پادشاهان درخواست یاری نکن، زیرا اجداد ما در روزگار فقر چنین عمل کردند.
حاشیه ها
1396/06/23 09:08
مهدی
این ابیات زیبا، بر سنگ مزار علامه اقبال لاهوری نیز نوشته شده است.
1398/05/06 12:08
سیدامیر موسوی
سلام. روی سنگ قبر نیست. داخل مقبره دورتادور روی دیواره

اقبال لاهوری