گنجور

بخش ۲۰ - حکایت ابراهیم علیه الرحمة باراهب

رفت ادهم در یکی دیر کهن
راهبی دید آشنای این سخن
امتحان کردش که ای سرگشته مرد
پایبند این چنین جایت که کرد‌؟
گر در این دیر کهن منزل کنی
پوشش و خور از کجا حاصل کنی‌؟
راهبش گفت این سخن از من خطاست
از خدا پرس اینکه روزی‌ده خداست
بندگان سر بر خط فرمان نهند
پوشش و خورشان خداوندان دهند
این گره بگشا اگر پیوند تست
زانکه پنداری توکل بند تست
رهروی بر هر گلی صد خارکش
امتحان کردن خدا را نیست خوش
بنده باش و هرچه آید رد مکن
جز رضا دادن طریق خود مکن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رفت ادهم در یکی دیر کهن
راهبی دید آشنای این سخن
هوش مصنوعی: ادهم به یک دیر قدیمی رفت و در آنجا با راهبی برخورد کرد که او را می‌شناخت.
امتحان کردش که ای سرگشته مرد
پایبند این چنین جایت که کرد‌؟
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی اشاره دارد به امتحان و سنجش وفاداری یا پایبندی شخصی. گوینده از شخصی می‌پرسد که آیا این سرگشته و گم‌گشته، واقعاً در چنین مکانی قرار است بماند یا نه. به نوعی این سوال به معنای ارزیابی تصمیمات و انتخاب‌های فردی است و نشان می‌دهد که فرد در مسیر خود دچار تردید شده است.
گر در این دیر کهن منزل کنی
پوشش و خور از کجا حاصل کنی‌؟
هوش مصنوعی: اگر در این مکان قدیمی بمانی، چگونه می‌توانی برای خود خوراک و لباس به دست بیاوری؟
راهبش گفت این سخن از من خطاست
از خدا پرس اینکه روزی‌ده خداست
هوش مصنوعی: راهب گفت این حرف از من نیست، بهتر است از خدا بپرسی که او روزی‌دهنده واقعی است.
بندگان سر بر خط فرمان نهند
پوشش و خورشان خداوندان دهند
هوش مصنوعی: بندگان در برابر فرمان خداوند تسلیم شده و خود را به خضوع و فروتنی نشان می‌دهند و خوراک و روزی آنان نیز از سوی خدای بزرگ تامین می‌شود.
این گره بگشا اگر پیوند تست
زانکه پنداری توکل بند تست
هوش مصنوعی: اگر این گره را باز کنی، نشان‌دهنده‌ی پیوند تو با من است. زیرا اگر فکر کنی که به من وابسته‌ای، در واقع خودت را در زنجیر نیرنگ سپرده‌ای.
رهروی بر هر گلی صد خارکش
امتحان کردن خدا را نیست خوش
هوش مصنوعی: مسیر زندگی پر از چالش‌ها و سختی‌هاست و کسی که در این راه قدم می‌زند نباید به راحتی از امتحانات و آزمایش‌ها ناامید شود. در واقع، هر گل زیبایی که در این مسیر وجود دارد، ممکن است با خاری همراه باشد و این طبیعی است. کنار آمدن با این سختی‌ها نشانه‌ای از قدرت و استقامت است.
بنده باش و هرچه آید رد مکن
جز رضا دادن طریق خود مکن
هوش مصنوعی: به بندگی و تسلیم در برابر خدایی که بر هر چیزی مسلط است درآی و هر چه بر تو وارد می‌شود را نپذیر، مگر آنچه را که با خشنودی و رضایت خداوند همراه است. در واقع، تنها بر اساس رضایت او عمل کن و راه خود را بر این اساس مشخص کن.