گنجور

بخش ۹ - ۸ ابوالعبّاس احمدبن محمّد الشّقّانی، رضی اللّه عنه

و منهم: شیخ امام اوحد، و اندر طریق خود مفرد، ابوالعباس احمدبن محمد الشقانی، رضی اللّه عنه

اندر فنون علم اصولی و فروعی امام بود، و اندر همه معنی‌ها رسیده و مشایخ بسیار دیده. و از کبرا و اجلّهٔ اهل تصوّف بود. و راه خود را به فنا عبارت کردی به عبارتی مغلق، و وی بدان عبارت مخصوص بود و دیدم گروهی از جهله که بدان عبارت وی تقلید کردند و شطحیات وی بر دست گرفتند، و تقلید به معنی ناستوده بود، نگر تا به عبارت چگونه باشد.

مرا با وی انسی عظیم بود و وی را بر من شفقتی صادق و اندر بعضی علوم استاد من بود. و هرگز، تا من بودم،از هیچ صنف کسی ندیدم که شرع را به نزدیک وی تعظیم بیشتر از آن بود که به نزدیک وی. از کل موجودات گسسته بود و به‌جز امام محقق را ازوی فایده‌ای نبودی اندر دقت عبارتش اندر علم اصول و پیوسته طبعش ازدنیا و عقبی نَفور بودی و پیوسته می‌خروشیدی که: «اَشْتَهی عَدَماً لاعَوْدَ فیه» و به پارسی گفتی: «هو آدمی را بایستی محال باشد و مرا نیز بایستی محال است، که یقین دانم که آن نباشد؛ و آن، آن است که می‌بایدم که خداوند تعالی مرا به عدمی برد که هرگز آن عدم را وجود نباشد؛ از آن‌چه هر چه هست از مقامات و کرامات جمله محل حجاب و بلااند و آدمی عاشق حجاب خود شده. نیستی اندر دیدار بهتر از آرام با حجاب و چون حق جلّ جلالُه هستی است که عدم بر وی روا نیست، چه زیان اندر مُلک وی اگر نیستی گرداندم که هرگز مر آن نیستی را هستی نباشد؟»

و این اصلی قوی است اندر صحت فنا. و اللّه اعلم.

اطلاعات

منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و منهم: شیخ امام اوحد، و اندر طریق خود مفرد، ابوالعباس احمدبن محمد الشقانی، رضی اللّه عنه
هوش مصنوعی: از جمله آن‌ها: شیخ امام اوحد، و در مسیر خود مفرد، ابوالعباس احمد بن محمد الشقانی، خداوند او را رحمت کند.
اندر فنون علم اصولی و فروعی امام بود، و اندر همه معنی‌ها رسیده و مشایخ بسیار دیده. و از کبرا و اجلّهٔ اهل تصوّف بود. و راه خود را به فنا عبارت کردی به عبارتی مغلق، و وی بدان عبارت مخصوص بود و دیدم گروهی از جهله که بدان عبارت وی تقلید کردند و شطحیات وی بر دست گرفتند، و تقلید به معنی ناستوده بود، نگر تا به عبارت چگونه باشد.
هوش مصنوعی: او در علم اصول و فروع بسیار حرفه‌ای و دارای دانش عمیق بود و به تمام معانی این علوم آگاهی کامل داشت. او با مشایخ بسیاری در این زمینه آشنا شده بود و از بزرگترین و ارجمندترین افراد در حوزه تصوف به شمار می‌رفت. او راه خود را به فنا توصیف کرده بود، اما این توصیف به گونه‌ای پیچیده و خاص بود که فقط خودش از آن استفاده می‌کرد. متأسفانه، دیدم که افرادی ناآگاه به اشتباه از این عبارت تقلید کرده و برداشت‌های نادرستی از آن داشتند؛ بنابراین تقلید در این زمینه قابل قبول نبود و باید دقت بیشتری به خرج داده می‌شد.
مرا با وی انسی عظیم بود و وی را بر من شفقتی صادق و اندر بعضی علوم استاد من بود. و هرگز، تا من بودم،از هیچ صنف کسی ندیدم که شرع را به نزدیک وی تعظیم بیشتر از آن بود که به نزدیک وی. از کل موجودات گسسته بود و به‌جز امام محقق را ازوی فایده‌ای نبودی اندر دقت عبارتش اندر علم اصول و پیوسته طبعش ازدنیا و عقبی نَفور بودی و پیوسته می‌خروشیدی که: «اَشْتَهی عَدَماً لاعَوْدَ فیه» و به پارسی گفتی: «هو آدمی را بایستی محال باشد و مرا نیز بایستی محال است، که یقین دانم که آن نباشد؛ و آن، آن است که می‌بایدم که خداوند تعالی مرا به عدمی برد که هرگز آن عدم را وجود نباشد؛ از آن‌چه هر چه هست از مقامات و کرامات جمله محل حجاب و بلااند و آدمی عاشق حجاب خود شده. نیستی اندر دیدار بهتر از آرام با حجاب و چون حق جلّ جلالُه هستی است که عدم بر وی روا نیست، چه زیان اندر مُلک وی اگر نیستی گرداندم که هرگز مر آن نیستی را هستی نباشد؟»
هوش مصنوعی: من ارتباط نزدیکی با او داشتم و او نیز بر من محبت و عطوفتی واقعی داشت و در بعضی از علوم معلم من به حساب می‌آمد. هرگز در تمام مدت زندگی‌ام ندیدم که کسی بیشتر از او به احکام دینی احترام بگذارد. او از تمام دنیا جدا بود و تنها از امام محقق بهره‌مند می‌شد؛ آن هم به دلیل دقتش در علوم اصول. او همیشه از دنیا و آخرت متنفر بود و مدام می‌گفت: "آرزو می‌کنم که به عدم بروم و دیگر به این دنیا بر نگردم." به زبان فارسی می‌گفت: "برای انسان محال است و برای من هم بایستی محال باشد، چرا که خوب می‌دانم که وجود ندارد؛ و این همان است که باید خداوند مرا به عدمی ببرد که هیچ‌گاه وجود نداشته باشد. زیرا تمام آنچه وجود دارد، مقام‌ها و کرامت‌هایی است که حجاب و بلا هستند و انسان عاشق حجاب خود شده است. نیستی در دیدار بهتر از آرامش با حجاب است و چون حق تعالی هستی است و عدم بر او روا نیست، چه ضرری به ملک او اگر من را به نیستی برگردانم، وقتی که هرگز آن نیستی وجود ندارد؟"
و این اصلی قوی است اندر صحت فنا. و اللّه اعلم.
هوش مصنوعی: این یک اصل قوی در مورد صحت فنا است و خداوند داناتر است.