گنجور

بخش ۵۴ - ۵۴ ابواسحاق ابراهیم بن احمد الخوّاص، رضی اللّه عنه

و منهم: سرهنگ متوکلان، و سالار مستسلمان، ابواسحاق ابراهیم بن احمد الخواص، رضی اللّه عنه

اندر توکل شأنی عظیم داشت و منزلتی رفیع و مشایخ بسیار را یافته بود. و وی را آیات و کرامات بسیار است، و تصانیف نیکو اندر معاملات این طریقت.

از وی می‌اید که گفت: «العِلمُ کلُّه فی کَلِمَتَینِ: لاتَتَکلَّفْ ماکَفَیْتَ وَلاتُضَیِّعْ مَا اسْتکْفَیْتَ.» علم بجمله اندر دو کلمه مجتمع است: یکی آن که خدای تعالی اندیشهٔ آن از تو برداشته است، اندر آن تکلف نکنی و دیگر آن که تو را می‌بباید کرد و بر تو فریضه است، ضایع نکنی تا در دنیا و آخرت موفق باشی. مراد از این، آن است که اندر قسمت تکلف نکنی؛ که قمست ازلی به تکلف تو متغیر نشود و اندر امر تقصیر مکن که ترک فرمان تو را عقوبت بارآرد.

از وی پرسیدند که: «از عجایب چه دیدی؟» گفت: «عجایب بسیار دیدم، اما هیچ از آن عجب‌تر نبود که خضر پیغمبر علیه السّلام از من اندر خواست تا با من صحبت کند، من اجابت نکردم.» گفتند: «چرا؟» گفت: «نه از آن که رفیق، می بهتر از وی طلب کردم و لیکن ترسیدم که بدون حق بر وی اعتماد کنم و صحبت وی توکل مرا زیان دارد و به نافله از فریضه بازمانم.»

و این از درجات کمال باشد. و اللّه اعلم.

اطلاعات

منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و منهم: سرهنگ متوکلان، و سالار مستسلمان، ابواسحاق ابراهیم بن احمد الخواص، رضی اللّه عنه
هوش مصنوعی: در میان آن‌ها، سرهنگ متوکلان و سالار مستسلمان، ابواسحاق ابراهیم بن احمد الخواص، درود خدا بر او باد، نیز حضور دارند.
اندر توکل شأنی عظیم داشت و منزلتی رفیع و مشایخ بسیار را یافته بود. و وی را آیات و کرامات بسیار است، و تصانیف نیکو اندر معاملات این طریقت.
هوش مصنوعی: توکل جایگاه والایی داشت و به مقام بلندی دست یافته بود و با بسیاری از مشایخ آشنا بود. او آیات و کرامات زیادی داشت و نوشته‌های خوبی درباره رفتارها در این طریقت تالیف کرده بود.
از وی می‌اید که گفت: «العِلمُ کلُّه فی کَلِمَتَینِ: لاتَتَکلَّفْ ماکَفَیْتَ وَلاتُضَیِّعْ مَا اسْتکْفَیْتَ.» علم بجمله اندر دو کلمه مجتمع است: یکی آن که خدای تعالی اندیشهٔ آن از تو برداشته است، اندر آن تکلف نکنی و دیگر آن که تو را می‌بباید کرد و بر تو فریضه است، ضایع نکنی تا در دنیا و آخرت موفق باشی. مراد از این، آن است که اندر قسمت تکلف نکنی؛ که قمست ازلی به تکلف تو متغیر نشود و اندر امر تقصیر مکن که ترک فرمان تو را عقوبت بارآرد.
هوش مصنوعی: این متن بیان می‌کند که علم در دو نکته کلی خلاصه می‌شود: اول، اینکه در مورد چیزی که به آن نیازی نداری و توانایی انجامش را داری، خودت را به زحمت نینداز و دومی اینکه، کارهایی که به تو واجب و ضروری است را نباید کم اهمیت بشماری یا فراموش کنی تا در این دنیا و آخرت موفق شوی. منظور این است که در کارهایی که نیازی به تلاش و دشواری ندارند، خود را به زحمت نینداز و در امور ضروری نیز کوتاهی نکن، زیرا ترک وظیفه می‌تواند عواقب بدی داشته باشد.
از وی پرسیدند که: «از عجایب چه دیدی؟» گفت: «عجایب بسیار دیدم، اما هیچ از آن عجب‌تر نبود که خضر پیغمبر علیه السّلام از من اندر خواست تا با من صحبت کند، من اجابت نکردم.» گفتند: «چرا؟» گفت: «نه از آن که رفیق، می بهتر از وی طلب کردم و لیکن ترسیدم که بدون حق بر وی اعتماد کنم و صحبت وی توکل مرا زیان دارد و به نافله از فریضه بازمانم.»
هوش مصنوعی: از او سؤال کردند که چه چیزهای شگفت‌انگیزی دیده‌ای؟ او پاسخ داد: شگفتی‌های زیادی را دیده‌ام، اما هیچ‌کدام به اندازه این تعجب‌آور نبود که خضر پیغمبر از من خواست تا با من صحبت کند، اما من این درخواست را رد کردم. وقتی از او پرسیدند چرا، گفت: نه به خاطر این که رفیق بهتری از او خواسته‌ام، بلکه ترسیدم که بدون اجازه و حق، به او اعتماد کنم و صحبت کردن با او باعث شود که توکل من آسیب ببیند و در انجام واجبات از نفل باز بمانم.
و این از درجات کمال باشد. و اللّه اعلم.
هوش مصنوعی: این به عنوان یکی از مراحل رسیدن به کمال محسوب می‌شود و خدا داناتر است.