و آنچه گفتم که: «به حکم استدعای تو قیام کردم و بر تمام کردن مرادت از این کتاب عزمی تمام کردم»، مراد از آن این بود که مرا اهل سؤال دیدی و واقعهٔ خود از من پرسیدی و این کتاب از من اندر خواستی، و مرادت از آن فایده بود؛ لامَحاله بر من واجب شد حق سؤال تو گزاردن. و چون اندر حال به تمامی حق سؤالت نرسیدم، عزمی تمام ببایست و نیتی که تمام کنم تا اندر حال ابتدای کتاب و نیت تمام کردن آن، حکم جواب آن را ادا کرده باشم. و قصد بنده چون به ابتدای عمل وی به نیت مقرون بود، اگرچه وی را اندر آن عمل خلل پدیدار آید، بنده بر آن معذور باشد؛ و از آن بود که پیغامبرصلی اللّه علیه و سلم گفت: «نیّةُ المؤمِن خیرٌ مِنْ عَمَلِه. نیت کردن به ابتدای عمل بهتر از ابتدا کردن بی نیت.»
و نیت را اندر کارها سلطان عظیم است و برهان صادق؛ که بنده به یک نیت از حکمی به حکم دیگر شود، بی از آن که بر ظاهرش هیچ تأثیر پدیدار آید، چنانکه یک چندی بی نیت روزه کسی گرسنه باشد، وی را بدان هیچ ثواب نباشد، و چون به دل نیت روزه کند از مقربان گردد بی از آن که بر ظاهرش اثری پدیدار آید. و نیز چون مسافری که به شهری درآید و مدتی بباشد، مقیم نگردد تا نیت اقامت نکند و چون نیت اقامت کرد مقیم گردد و مانند این بسیار است. پس نیت خیرات اندر ابتدای عمل، گزاردن حق آن باشد. واللّه اعلم.
اطلاعات
منبع اولیه: محمودرضا رجایی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
و آنچه گفتم که: «به حکم استدعای تو قیام کردم و بر تمام کردن مرادت از این کتاب عزمی تمام کردم»، مراد از آن این بود که مرا اهل سؤال دیدی و واقعهٔ خود از من پرسیدی و این کتاب از من اندر خواستی، و مرادت از آن فایده بود؛ لامَحاله بر من واجب شد حق سؤال تو گزاردن. و چون اندر حال به تمامی حق سؤالت نرسیدم، عزمی تمام ببایست و نیتی که تمام کنم تا اندر حال ابتدای کتاب و نیت تمام کردن آن، حکم جواب آن را ادا کرده باشم. و قصد بنده چون به ابتدای عمل وی به نیت مقرون بود، اگرچه وی را اندر آن عمل خلل پدیدار آید، بنده بر آن معذور باشد؛ و از آن بود که پیغامبرصلی اللّه علیه و سلم گفت: «نیّةُ المؤمِن خیرٌ مِنْ عَمَلِه. نیت کردن به ابتدای عمل بهتر از ابتدا کردن بی نیت.»
هوش مصنوعی: من به خاطر درخواست تو اقدام کردم و تصمیم گرفتم تا هدف تو را از این کتاب به طور کامل محقق کنم. منظورم این است که تو مرا اهل سؤال یافتی و خواستهات را از من پرسیدی و این کتاب را از من خواستی تا به فایدهای که مد نظرت بود برسی؛ بنابراین، بر من واجب شد که به پرسشت پاسخ دهم. اما چون نتوانستم به تمام حق سؤالت پاسخ دهم، لازم بود که با عزمی راسخ تصمیم بگیرم تا این کار را انجام دهم و از همان ابتدا که شروع به نوشتن این کتاب کردم، نیتم را معین کنم تا بتوانم به خواستهات پاسخ مناسب دهم. و چون نیت من در شروع این عمل وجود داشت، حتی اگر در آن کار نقصی پیش بیاید، من معذور خواهم بود؛ و به همین خاطر پیامبر اسلام صلی الله علیه و سلم فرمود: «نیت مؤمن بهتر از عمل اوست. نیت کردن در ابتدای عمل بهتر از شروع بدون نیت است.»
و نیت را اندر کارها سلطان عظیم است و برهان صادق؛ که بنده به یک نیت از حکمی به حکم دیگر شود، بی از آن که بر ظاهرش هیچ تأثیر پدیدار آید، چنانکه یک چندی بی نیت روزه کسی گرسنه باشد، وی را بدان هیچ ثواب نباشد، و چون به دل نیت روزه کند از مقربان گردد بی از آن که بر ظاهرش اثری پدیدار آید. و نیز چون مسافری که به شهری درآید و مدتی بباشد، مقیم نگردد تا نیت اقامت نکند و چون نیت اقامت کرد مقیم گردد و مانند این بسیار است. پس نیت خیرات اندر ابتدای عمل، گزاردن حق آن باشد. واللّه اعلم.
هوش مصنوعی: نیت در کارها از اهمیت بالایی برخوردار است و دلیل روشنی بر این موضوع وجود دارد. فرد میتواند با یک نیت، از حکمی به حکم دیگر منتقل شود، بدون اینکه تأثیری در ظاهر او ایجاد شود. مانند اینکه کسی روزهدار نشود و در مدت روزه گرسنه باشد، در این صورت ثوابی دریافت نخواهد کرد. اما وقتی که در دل نیت روزه کند، به مقام نزدیکان خداوند دست پیدا میکند، حتی اگر در ظاهر تغییراتی نداشته باشد. همچنین مانند مسافری است که به شهری میآید و مدتی در آنجا میماند، ولی زمانی که نیت اقامت نکند، اقامت او ثابت نیست. بنابراین، نیت در آغاز هر عمل نیک، اهمیت خاصی دارد و حق آن را به جا آوردن است. و خداوند داناتر است.