شمارهٔ ۳۳
من و بیداری شبها و شب تا روز یاربها
نبیند هیچکس در خواب، یارب! اینچنین شبها
گشادی تا لب شیرین به دشنام دعاگویان
دعا میگویم و دشنام میخواهم از آن لبها
خدا را! جان من، بر خاک مشتاقان گذاری کن
که در خاک از تمنای تو شد فرسوده قالبها
سیهروزان هجران را چه حاصل بیتو از خوبان؟
که روز تیره را خورشید میباید، نه کوکبها
معلم، غالبا، امروز درس عشق میگوید
که در فریاد میبینیم طفلان را به مکتبها
شود گر اهل مذهب را خبر از مشرب رندان
بگردانند مذهبها، بیاموزند مشربها
هلالی، با قد چون حلقه، باشد خاک میدانت
کسی نشناسد او را از نشان نعل مرکبها
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: علی پیسپار
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
من و بیداری شبها و شب تا روز یاربها
نبیند هیچکس در خواب، یارب! اینچنین شبها
هوش مصنوعی: من و بیداریهای شبانهام، پر از آرزوها و نداهایی که هیچکس در خواب نمیبیند، خدایا! اینگونه شبها را سر نمیکنم.
گشادی تا لب شیرین به دشنام دعاگویان
دعا میگویم و دشنام میخواهم از آن لبها
هوش مصنوعی: من از لبهای شیرین، دعا میکنم و برای دشنامگویان، دعا میطلبم.
خدا را! جان من، بر خاک مشتاقان گذاری کن
که در خاک از تمنای تو شد فرسوده قالبها
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ! جان من را بر زمین افرادی بگذار که در عشق و اشتیاق به تو، جان خود را فدای عشق تو کردهاند و در این راه، جسم خود را فرسوده ساختهاند.
سیهروزان هجران را چه حاصل بیتو از خوبان؟
که روز تیره را خورشید میباید، نه کوکبها
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که در روزهای تاریک و سختی که انسانها به خاطر دوری از محبوب خود میگذرانند، هیچ چیزی جز وجود آن محبوب نمیتواند مایه روشنی و امید باشد. در روزهای تیره، فقط نور خورشید میتواند انسان را گرم و روشن کند، نه ستارهها که فقط نامشان به چشم میآید. به عبارت دیگر، در نبود محبوب، همه چیز بیمعنا و بیفایده است.
معلم، غالبا، امروز درس عشق میگوید
که در فریاد میبینیم طفلان را به مکتبها
هوش مصنوعی: معلم امروز بیشتر در مورد عشق صحبت میکند، حال آنکه میتوانیم کودکان را در حال فریاد زدن و رفتن به مدرسه ببینیم.
شود گر اهل مذهب را خبر از مشرب رندان
بگردانند مذهبها، بیاموزند مشربها
هوش مصنوعی: اگر اهل مذهب بدانند که رندان چگونه زندگی میکنند، مذاهب مختلف به هم مخلوط میشوند و هر کسی میتواند از سبک زندگی رندان چیزی بیاموزد.
هلالی، با قد چون حلقه، باشد خاک میدانت
کسی نشناسد او را از نشان نعل مرکبها
هوش مصنوعی: هلالی، با قامتی مانند حلقه، در میدان خاکی است که کسی او را از جای نشانههای نعل اسبها نمیشناسد.