گنجور

شمارهٔ ۳۱

ای خلق همه خلق ز اخلاق تو تذهیب
وی نام گرامت همه جا باعث تحبیب
ای دفتر انصاف ز عنوان تو تزئین
وی نامه اخلاص ز انشاء تو تذهیب
شد خانه دلها همه معمور، به امرت
پس از چه کنی، در دل ما حکم به تهذیب
راضی به هلاکم نشود کس چو نباشد
از چشم تو تحریک و ز ابروی تو ترغیب
ساقی کزک از بعد شراب آر، به تکرار
چون بعد نماز است مگر خواندن تعقیب
از پای همه تا بسری قابل تحسین
وز فرق همه تا به قدم لایق ترحیب
زلف و خط و خال و لبت از خلق ببردند
فهم و خرد و زیرکی و هوش به ترتیب
تو نقطه موهومی بی زحمت تقسیم
تو جوهر فردوسی بی صنعت ترکیب
ناقص بود آن کس که کند غیر تو تصدیق
ناحق بود آن کو که کند امر تو تکذیب
«حاجب » ز حجب گشت عیان تا بنماید
رسم و ره تحبیب و سخنرانی و تأدیب

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای خلق همه خلق ز اخلاق تو تذهیب
وی نام گرامت همه جا باعث تحبیب
هوش مصنوعی: ای مردم! همه‌ی آفریدگان به خاطر اخلاق نیک و پسندیده‌ی تو آراسته و زیبا شده‌اند و نام با ارزش تو در همه جا محبت و دوستی ایجاد می‌کند.
ای دفتر انصاف ز عنوان تو تزئین
وی نامه اخلاص ز انشاء تو تذهیب
هوش مصنوعی: ای دفتر انصاف، زیبایی‌ات از عنوان توست و نامه اخلاص، زینت‌یافته به قلم توست.
شد خانه دلها همه معمور، به امرت
پس از چه کنی، در دل ما حکم به تهذیب
هوش مصنوعی: خانه‌های دل‌ها با فرمان تو پر از زندگی و نشاط شده است. حالا تو چه تصمیمی می‌خواهی بگیری؟ در دل ما حکمی برای پاکسازی و تهذیب صادر کن.
راضی به هلاکم نشود کس چو نباشد
از چشم تو تحریک و ز ابروی تو ترغیب
هوش مصنوعی: هیچ‌کس حاضر نیست که به نابودی من راضی شود، مگر اینکه از نگاه تو تاثیر بگیرد و از ابروی تو انگیزه بگیرد.
ساقی کزک از بعد شراب آر، به تکرار
چون بعد نماز است مگر خواندن تعقیب
هوش مصنوعی: ای ساقی، برایم که از بعد شراب سرمستت می‌کنم، مثل این است که بعد از نماز باز هم چیزی می‌خوانم، مانند دعای بعد از نماز.
از پای همه تا بسری قابل تحسین
وز فرق همه تا به قدم لایق ترحیب
هوش مصنوعی: به این شعر اشاره دارد که از سر تا پای انسان، زیبایی و جذابیت وجود دارد. این زیبایی از بالای سر آغاز می‌شود و تا پای او ادامه دارد، به طوری که هر قسمت از او تحسین‌برانگیز و شایسته استقبال است.
زلف و خط و خال و لبت از خلق ببردند
فهم و خرد و زیرکی و هوش به ترتیب
هوش مصنوعی: مو، خط، خال و لب تو به قدری زیبا هستند که هر گونه فهم و درک را از بین می‌برند و با ترتیب خاصی، به عقل و هوش انسان به چالش می‌کشند.
تو نقطه موهومی بی زحمت تقسیم
تو جوهر فردوسی بی صنعت ترکیب
هوش مصنوعی: تو یک نقطه نامعلوم هستی، که بدون هیچ زحمتی تقسیم می‌شوی. تو جوهر واقعی فردوسی هستی، اما به‌طور ساده و بدون زحمت ترکیب شده‌ای.
ناقص بود آن کس که کند غیر تو تصدیق
ناحق بود آن کو که کند امر تو تکذیب
هوش مصنوعی: آن شخصی که جز تو را تصدیق کند، ناتمام است و آن کسی که فرمان تو را انکار کند، به واقع نادرست می‌گوید.
«حاجب » ز حجب گشت عیان تا بنماید
رسم و ره تحبیب و سخنرانی و تأدیب
هوش مصنوعی: حجاب برداشته شد و اکنون نمایان شده است که چگونه عشق و محبت را نشان دهند و چگونه در سخن گفتن و تربیت رفتار کنند.