میرزا حبیب خراسانیشمارهٔ ۱ - هوالعزیز
ای تو مسما و هر دو گیتی اسما
بادا اسما همه فدای مسما
نعت تو از ما تنزه است و تقدس
مدح تو از خود تبارک است و تعالی
ذره چه داند حدیث طلعت خورشید
پشه چه داند رموز خلقت عنقا
پرتوی از نور دانش و کنش تو
در دل دانا فتاد و دست توانا
روح ز بالا بخلقت آمد تا شیب
باز بامرت رود ز شیب ببالا
در همه باطن توئی و از همه ظاهر
در همه پنهان توئی و از همه پیدا
از تو هویدا شده وجود دو گیتی
هم ز دو گیتی وجود تو است هویدا
قطره نیارد صفت ز دریا، لیکن
بر قدر خود کند حکایت دریا
ذره نیارد صفت ز خورشا، لیکن
بر مثل خود کند روایت خورشا
روزنه از ماه می نگوید لیکن
بر حسب خود بود دهانش گویا
نزد همه حاضری و از همه غائب
بر ز همه جا توئی و در بهمه جا
اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای تو مسما و هر دو گیتی اسما
بادا اسما همه فدای مسما
هوش مصنوعی: ای تو که حقیقت نام داری و هر دو جهان نام هستند، تمام نام‌ها فدای حقیقت توست.
نعت تو از ما تنزه است و تقدس
مدح تو از خود تبارک است و تعالی
هوش مصنوعی: مدح و توصیف تو از ما دور است و از هر گونه نقص مبرا است و ستایش تو از خودت نشأت می‌گیرد و به علو مرتبه‌ات اشاره دارد.
ذره چه داند حدیث طلعت خورشید
پشه چه داند رموز خلقت عنقا
هوش مصنوعی: ذره (ذرۀ کوچک) چگونه می‌تواند درباره‌ی زیبایی و شکوه خورشید صحبت کند؟ و پشه (موجودی ریز) چه می‌داند از رازهای آفرینش پرندگان افسانه‌ای و عجیب؟
پرتوی از نور دانش و کنش تو
در دل دانا فتاد و دست توانا
هوش مصنوعی: نور دانش و توانایی تو در دل انسان‌های آگاه تأثیر گذاشته و بر آنها تأثیر مثبت و سازنده دارد.
روح ز بالا بخلقت آمد تا شیب
باز بامرت رود ز شیب ببالا
هوش مصنوعی: روح از عالم بالا به خلق و ایجاد آمد تا که از زمین به آسمان و سوی بالا صعود کند.
در همه باطن توئی و از همه ظاهر
در همه پنهان توئی و از همه پیدا
هوش مصنوعی: تو در حقیقت همه جا هستی و در ظاهر از همه چیز جدا هستی؛ تو در درون همه چیز نهفته‌ای و در عین حال در برون هم دیده می‌شوی.
از تو هویدا شده وجود دو گیتی
هم ز دو گیتی وجود تو است هویدا
هوش مصنوعی: وجود دو جهان به وضوح از تو نشأت می‌گیرد و نشان‌دهنده وجود تو است.
قطره نیارد صفت ز دریا، لیکن
بر قدر خود کند حکایت دریا
هوش مصنوعی: قطره، نمی‌تواند ویژگی‌های دریا را به‌طور کامل بیان کند، اما به اندازه‌ی خودش می‌تواند داستانی از دریا را روایت کند.
ذره نیارد صفت ز خورشا، لیکن
بر مثل خود کند روایت خورشا
هوش مصنوعی: هر ذره‌ای نمی‌تواند به خوبی از خورشید توصیف کند، اما می‌تواند بر اساس خود، داستانی از خورشید بگوید.
روزنه از ماه می نگوید لیکن
بر حسب خود بود دهانش گویا
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در واقعیت، هر چیزی ممکن است از خود ویژگی‌ها یا پیامی را منتقل کند، حتی اگر به ظاهر یک موضوع خاص را نشان دهد. مانند اینکه ماه از روزنه‌ای نمایان می‌شود، اما آن چیزی که مهم است، این است که آن روزنه تنها برداشت خود را بیان می‌کند و لزوماً حقیقت دیگری را نشان نمی‌دهد.
نزد همه حاضری و از همه غائب
بر ز همه جا توئی و در بهمه جا
هوش مصنوعی: تو در میان همه حاضر هستی و از همه غایب. در هر مکانی که باشید، تو آنجا هستی و در هر نقطه‌ای قابل دسترسی هستی.