شمارهٔ ۱۵۸
آزار تو ایدوست دل آزار نباشد
لیکن ز تو آزار سزاوار نباشد
تیغ ار تو زنی بر سرما، تیغ نخوانیم
خار ارتو نهی در ره ما، خار نباشد
گر دوست غرامت نکشد دوست ندانیم
ور یار ملامت نبرد یار نباشد
در حیرت آنم که نیاز تو چه آرم
جان نیز بدین پایه و مقدار نباشد
شایسته خاک کف پای تو نگردد
هر سر که سزاوار سر دار نباشد
ما ننگ نداریم که ناموس بجوئیم
چون سر نبود حاجب دستار نباشد
ما جام نداریم که از سنگ گریزیم
چون خر نبود غصه افسار نباشد
با کیسه خالی ز عسس باک نداریم
چون زر نبود بیم ز طرار نباشد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آزار تو ایدوست دل آزار نباشد
لیکن ز تو آزار سزاوار نباشد
هوش مصنوعی: آزار تو برای دل من قابل تحمل نیست، اما نباید از طرف تو نادیده گرفته شود و باید از آسیب رساندن به دیگران بپرهیزی.
تیغ ار تو زنی بر سرما، تیغ نخوانیم
خار ارتو نهی در ره ما، خار نباشد
هوش مصنوعی: اگر تو شمشیر خود را بر سر ما فرود آوری، تیغهای به حساب نمیآید و اگر خار خود را در راه ما قرار دهی، آن خار برای ما خاری نخواهد بود.
گر دوست غرامت نکشد دوست ندانیم
ور یار ملامت نبرد یار نباشد
هوش مصنوعی: اگر دوست به خاطر غم و تلخیهای تو ناراحتی را تحمل نکند، دیگر نمیتوان او را دوست نامید؛ و اگر یار، انتقادات و سختیها را از تو نپذیرد، پس یار واقعی نخواهد بود.
در حیرت آنم که نیاز تو چه آرم
جان نیز بدین پایه و مقدار نباشد
هوش مصنوعی: من در شگفتیام که چگونه میتوانم نیاز تو را برآورده کنم، در حالی که جان من نیز به این درجه و مقدار نمیرسد.
شایسته خاک کف پای تو نگردد
هر سر که سزاوار سر دار نباشد
هوش مصنوعی: هر کسی که شایستهی مقام بالا و احترام نباشد، حتی لایق خاک پای تو نیز نخواهد بود.
ما ننگ نداریم که ناموس بجوئیم
چون سر نبود حاجب دستار نباشد
هوش مصنوعی: ما شرمنده نیستیم که دنبال حفظ آبرو و ناموس خود باشیم، چون اگر کسی در مقام نظارت و محافظت نباشد، دیگر چه جایی برای رفتارهای شایسته باقی میماند.
ما جام نداریم که از سنگ گریزیم
چون خر نبود غصه افسار نباشد
هوش مصنوعی: ما چیزی برای نوشیدن نداریم که از سختی فرار کنیم، زیرا مثل خر نیستیم که افسوس و غم را به دوش بکشیم.
با کیسه خالی ز عسس باک نداریم
چون زر نبود بیم ز طرار نباشد
هوش مصنوعی: ما از عسس یا نگهبان نترسیم چون چیزی برای از دست دادن نداریم. وقتی که کیسه ما خالی است، دلیلی برای ترس از دزد وجود ندارد.