گنجور

شمارهٔ ۱۱ - تعریف باغ جهان‌آرا

ندارد دهر، جای دل فروگیر
به از باغ جهان‌آرای کشمیر
درین گلشن به کس ننمود گل رو
نشد تا غنچه‌اش تعویذ بازو
ندارد دل جدا از سنبلش تاب
که یک جا خورده با زلف بتان آب
گلش پرورده ابر کرامت
زکات قامت سروش، قیامت
به سرو این چمن زد دست، طوبی
که در عالم سمر گردد به خوبی
دل سروش ز آزادی نشد ریش
گرفتارست پیش جلوه خویش
به هم سرکرده گل‌ها عشق‌بازی
به بلبل داده خط بی‌نیازی
ز فردوس است خرم‌تر، نهادش
ز آب خضر روشن‌تر، سوادش

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: امیرحسین موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ندارد دهر، جای دل فروگیر
به از باغ جهان‌آرای کشمیر
هوش مصنوعی: این دنیا جایی برای آرامش و دلخوابی نیافته است، بهتر از باغ زیبای کشمیر نیست.
درین گلشن به کس ننمود گل رو
نشد تا غنچه‌اش تعویذ بازو
هوش مصنوعی: در این باغ، هیچ‌کس نتوانست چهره گل را ببیند تا زمانی که غنچه‌اش به شکل یک تَعویذ بر بازوی کسی نمایان شود.
ندارد دل جدا از سنبلش تاب
که یک جا خورده با زلف بتان آب
هوش مصنوعی: دل از زیبایی سنبل جدا نیست و تاب تحمل ندارد، زیرا در یک جا با زلف معشوقه‌ها در هم آمیخته شده است.
گلش پرورده ابر کرامت
زکات قامت سروش، قیامت
هوش مصنوعی: پیدایش گل از لطافت ابر و خیر و برکتی که در آن نهفته است، نشانه‌ای از زیبایی و عظمت قیامت است.
به سرو این چمن زد دست، طوبی
که در عالم سمر گردد به خوبی
هوش مصنوعی: سرو زیبای این گلزار تحت تأثیر دست هنرمندانه‌ای قرار گرفته است، همان‌طور که در دنیا طوبی به نیروی کمال و زیبایی دارد.
دل سروش ز آزادی نشد ریش
گرفتارست پیش جلوه خویش
هوش مصنوعی: دل سروش به خاطر آزادی آسیب دیده و در برابر جلوه خودش اسیر است.
به هم سرکرده گل‌ها عشق‌بازی
به بلبل داده خط بی‌نیازی
هوش مصنوعی: در این بیت، گل‌ها دور هم جمع شده‌اند و به بلبل نشان می‌دهند که عشق و محبت واقعی در بی‌نیازی و خودکفایی نهفته است. معنای آن این است که عشق باید از روی استقلال و آگاهی باشد، نه وابستگی.
ز فردوس است خرم‌تر، نهادش
ز آب خضر روشن‌تر، سوادش
هوش مصنوعی: این زمین بهشتی‌تر از دیگر زمین‌هاست و خاک آن روشن‌تر از آب زلال خضر است.