گنجور

بخش ۴۷ - آداب درویشی

بدان که آداب درویشی در باطن رضایت و در ظاهر آن که گله نکند. وی را در باطن سه حالت است: یکی آن که به درویشی شاد باشد و شاکر که داند که این صرف عنایت است از حق تعالی که با اولیای خویش کند. درجه دوم آن که اگر شاکر نبود باری کاره نبود فعل خدای را تعالی اگرچه درویشی را کاره بود، چنان که کسی حجامت کند کاره بود درد آن را ولکن از حجام ناخشنود نبود و این نیز بزرگ است. سیم آن که از خدای تعالی کاره بود بدین و این حرام است و ثواب فقر را باطل کند، بلکه به همه وقتی واجب است که اعتقاد کند که حق تعالی آن کند که باید کرد و کسی را با وی کراهیتی و انکاری نرسد.

اما در ظاهر باید که گله نکند و پرده تحمل نگاه دارد و علی (ع۹ می گوید که درویشی باشد که عقوبت بود و نشان آن بدخویی و شکایت و خشم بر قضای خدای بود، و باشد که سعادت بود و نشان آن نیکو خویی و گله ناکردن و شکرگزاردن بود. و در خبر است که پنهان داشتن درویشی از گنجهای پُر است.

و دیگر آن که با توانگران مخالطت نکند و ایشان را تواضع ننماید و در حق ایشان مداهنت نکند. سفیان می گوید، «چون درویش گرد توانگر گردد بدان که مرایی است و چون گرد سلطان گردد بدان که دزد است». دیگر آن که در بعضی احوال آنچه تواند به صدقه بدهد و از خویشتن بازگیرد. رسول (ص) می گوید که یک درم باشد که پیش صدهزار درم اوفتد. گفتند، «کجا؟» گفت، «مردی که بیش از دو درم ندارد یک درم از آن بدهد، این فاضلتر از آن که مال بسیار دارد و صد هزار درم بدهد.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدان که آداب درویشی در باطن رضایت و در ظاهر آن که گله نکند. وی را در باطن سه حالت است: یکی آن که به درویشی شاد باشد و شاکر که داند که این صرف عنایت است از حق تعالی که با اولیای خویش کند. درجه دوم آن که اگر شاکر نبود باری کاره نبود فعل خدای را تعالی اگرچه درویشی را کاره بود، چنان که کسی حجامت کند کاره بود درد آن را ولکن از حجام ناخشنود نبود و این نیز بزرگ است. سیم آن که از خدای تعالی کاره بود بدین و این حرام است و ثواب فقر را باطل کند، بلکه به همه وقتی واجب است که اعتقاد کند که حق تعالی آن کند که باید کرد و کسی را با وی کراهیتی و انکاری نرسد.
هوش مصنوعی: آداب درویشی به این صورت است که در باطن باید راضی باشی و در ظاهر نباید گله‌گری کنی. در درون، درویش سه حالت دارد: اول، اینکه به درویشی شاد و شاکر باشد، زیرا می‌داند که این نعمت از سمت خداوند و از عنایت اوست که به اولیای خود می‌بخشد. حالت دوم این است که اگر شکرگزار نباشد، باید بداند که خود را کاره‌ای در کارهای خداوند نمی‌بیند. مانند کسی که دردی دارد و با حجامت می‌خواهد درمان شود، اگرچه حجامت‌گر کاره‌ای در درد اوست، او نباید از حجامت بدش بیاید و این هم مقام بالایی است. حالت سوم این است که خود را کاره در کارهای خداوند بداند که این اشتباه است و ثواب فقر را باطل می‌کند. در هر حال، باید اعتقاد داشته باشد که خداوند آنچه را که باید انجام دهد، انجام می‌دهد و هیچ کس نباید نسبت به او احساس نارضایتی یا انکار داشته باشد.
اما در ظاهر باید که گله نکند و پرده تحمل نگاه دارد و علی (ع۹ می گوید که درویشی باشد که عقوبت بود و نشان آن بدخویی و شکایت و خشم بر قضای خدای بود، و باشد که سعادت بود و نشان آن نیکو خویی و گله ناکردن و شکرگزاردن بود. و در خبر است که پنهان داشتن درویشی از گنجهای پُر است.
هوش مصنوعی: انسان باید درظاهر صبر و شکیبایی نشان دهد و از گلایه کردن خودداری کند. علی (علیه‌السلام) می‌فرماید که درویش واقعی کسی است که به عواقب و مقدرات الهی گله و شکایت نداشته باشد و نشانه او بدخلق بودن نیست، بلکه او باید در برابر سختی‌ها صبور باشد و به خاطر نعمت‌ها شکرگزاری کند. همچنین در روایات آمده است که درویشی که اسرار خود را پنهان نگاه می‌دارد، دارای گنج‌های زیادی درون خود است.
و دیگر آن که با توانگران مخالطت نکند و ایشان را تواضع ننماید و در حق ایشان مداهنت نکند. سفیان می گوید، «چون درویش گرد توانگر گردد بدان که مرایی است و چون گرد سلطان گردد بدان که دزد است». دیگر آن که در بعضی احوال آنچه تواند به صدقه بدهد و از خویشتن بازگیرد. رسول (ص) می گوید که یک درم باشد که پیش صدهزار درم اوفتد. گفتند، «کجا؟» گفت، «مردی که بیش از دو درم ندارد یک درم از آن بدهد، این فاضلتر از آن که مال بسیار دارد و صد هزار درم بدهد.
هوش مصنوعی: شخص باید از تماس با افراد ثروتمند پرهیز کند و برای آن‌ها تواضع نکند و در برابر آن‌ها تملق نگوید. سفیان می‌گوید: وقتی که یک درویش به ثروتمندان نزدیک می‌شود، بدان معناست که به کج‌راهه می‌رود، و وقتی که کنار پادشاهان قرار می‌گیرد، یعنی به دزدی روی آورده است. همچنین در مواقعی باید از آنچه دارد، صدقه بدهد و از اموال خویش بگذرد. پیامبر (ص) می‌فرماید که اگر کسی یک درم بدهد، این کار او از صد هزار درم ثروتمند ارزش بیشتری دارد. وقتی این موضوع پرسیده شد که چرا، پاسخ داد: چون مردی که بیش از دو درم ندارد، اگر یک درم از آن بدهد، او از کسی که مال بسیار دارد و صد هزار درم می‌دهد، افضل است.