گنجور » غزالی » کیمیای سعادت » ارکان معاملت مسلمانی » رکن چهارم - رکن منجیات » بخش ۲۱

بخش ۲۱ - پیدا کردن حقیقت نعمت که کدام است

بدان که هرچه خدای تعالی آفریده است در حق آدمی چهار قسم است: یکی آن است که هم اندر این جهان سودمند است و هم در آن جهان، چون علم و خلق نیکو، و در این جهان نعمت به حقیقت این است. دوم آن که در هر دو جهان زیانکار است چون نادانی و خوی بد و بلا به حقیقت این است. سیم آن است که در این جهان با راحت است و در آن جهان با رنج، چون بسیاری نعمت دنیا و تمتع بدان، و این نعمت است نزدیک ابلهان و بلاست نزدیک عارفان. و مثل این چون گرسنه است که انگبین یابد که زهر در وی بود. اگر ابله بود و نداند که در وی زهر است نعمت شمارد و اگر عاقل بود بلا شمرد. چهارم آن که در این جهان با رنج بود و در آن جهان با راحت، چون ریاضت و مخالفت شهوت و این نعمت است نزدیک عارفان چون داروی تلخ نزدیک بیمار عاقل و این بلاست نزدیک ابلهان.

بخش ۲۰ - پیدا کردن آن که کفران هر نعمتی آن باشد: بدان که صرف کردن نعمت خدای تعالی در محبوب خدای شکر است و در مکروه کفران است، و محبوب از مکروه به تفصیل تمام جز به شرط نتوان دانست، پس شرط آن است که نعمت در طاعت صرف کند چنان که فرمان است. اما اهل بصیرت را راهی است که در آن حکمت کارها به نظر و استدلال و بر سبیل الهام بشناسند. چه ممکن است که کسی بشناسد که حکمت در آفرینش میغ باران است و در آفرینش باران نبات است و در آفرینش نبات غذای جانوران است و حکمت در آفرینش آفتاب پدید آمدن شب و روز است تا شب سکون را بود و روز معیشت را.بخش ۲۲ - فصل (روا بود که چیزی در حق کسی نعمت بود و در حق دیگری بلا): بدان که اسباب دنیا بیشتر آمیخته بود که در وی هم شر بود و هم خیر، ولکن هرچه منفعت به وی بیشتر از ضرر بود آن نعمت است و این به مردمان بگردد که مال به قدر کفایت منفعت وی بیشتر از ضرر و زیادت از کفایت ضرر آن بیشتر در حق بیشتر مردمان و کس باشد که اندک نیز وی را زیان دارد که سبب آن بود که حرص زیادت بر وی غالب شود و اگر هیچ نخواستی و کس بود که کامل بود و بسیار را زیان ندارد که به وقت حاجت تواند داد، پس بدانی که روا بود که چیزی در حق کسی نعمت بود و همان در حق دیگری بلا بود.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هوش مصنوعی: هر چیزی که خداوند خلق کرده، چهار دسته برای انسان دارد: اولین دسته مواردی هستند که هم در این دنیا و هم در آن دنیا مفیدند، مثل علم و رفتار نیکو. دسته دوم مواردی‌اند که در هر دو دنیا مضرند، مانند نادانی و اخلاق بد. دسته سوم شامل مواردی است که در این دنیا راحتی دارند ولی در آن دنیا رنج می‌آورند، مانند نعمت‌های دنیوی که برای انسان‌های نادان خوشایند است، اما برای عارفان به مثابه بلا هستند. به عنوان مثال، مانند گرسنه‌ای است که به شکر می‌رسد، در حالی که در آن زهر موجود است؛ اگر او نادان باشد، آن را نعمت می‌داند و اگر عاقل باشد، زهر می‌شمارد. دسته چهارم شامل مواردی است که در این دنیا رنج‌آورند اما در آن دنیا راحتی به همراه دارند، مثل ریاضت و کنترل روی خواسته‌ها. این نوع نعمت‌ها برای عارفان مانند داروی تلخی هستند که برای بیمار عاقل مفید است، اما برای نادان بلا محسوب می‌شود.