گنجور

بخش ۱۴ - پیدا کردن فضیلت گرسنگی

بدان که رسول (ص) گفت، «جهاد کنید با خویشتن به گرسنگی و تشنگی که ثواب این ثواب جهاد است با کفار و هیچ کردار نزدیک خدای تعالی دوست تر از گرسنگی و تشنگی نیست» و گفت، «هر که شکم پر کرد وی را به ملکوت آسمان راه ندهند» و پرسیدند که، «که فاضلتر؟» گفت، «آن که اندک خورد و اندک خسبد و به عورت پوشی قناعت کند». و گفت، «جامه کهنه پوشید و طعام و شراب خورید اندر نیم شکم که آن جزوی است از نبوت»، و گفت، «اندیشه یک نیمه از عبادت است و کم خوردن همه عبادت است» و گفت، «فاضل ترین شما به نزدیک خدای تعالی آن است که تفکر و گرسنگی وی درازتر است و دشمن ترین شما به نزدیک خدای تعالی آن است که طعام بسیار خورد و آب بسیار خورد و بسیار خسبد و گفت، «حق تعالی با فریشتگان مباهات کند به کسی که اندک خورد و گوید، «بنگرید که وی را مبتلا کردم به شهوت طعام و او از برای من دست بداشت. گواه باشید ای فریشتگان که به هر لقمه ای که بگذاشت اندر بهشت درجه ای به وی دهم». و گفت، «دلهای خود مرده مگردانید به بسیاری طعام و شراب که دل همچون کشته ای است که چون آب اندر وی بسیار شود پژمرده شود»، و گفت، «آدمی را هیچ چیز پر نکند بتر از شکم. بس بود آدمی را لقمه ای چند که پشت وی راست همی دارد. اگر چاره ای نبود، سه یکی از شکم طعام را و سه یکی شراب را و سه یکی نفس را و به روایت دیگر ذکر راه».

و عیسی (ع) گفت، «خویشتن گرسنه و برهنه دارید تا باشد که دلهای شما حق را بیند». و رسول (ص) گفت، «شیطان اندر تن آدمی روان است چون خون اندر رگ، راهگذر وی به گرسنگی تنگ کنید»، و گفت، «مومن به یک امعا خورد و منافق به هفت امعا روده و شکم بود» و معنی آن است که شهوت و خورش منافق هفت چندان بود که از آن مومن.

و عایشه می گوید که رسول (ص) گفت که پیوسته در بهشت می کوبید تا درتان باز کنند. گفتم، «یا رسول الله به چه؟» گفت، «به تشنگی و گرسنگی».

بوحنیفه را پیش رسول (ص) آروغی برآمد، گفت، «دور دار این آروغ را که هر که در دنیا سیرتر در آن جهان گرسنه تر» و عایشه رضی الله عنه همی گوید که رسول (ص) هرگز سیر نخوردی و بودی که مرا بر وی رحمت آمدی از گرسنگی و تشنگی و دست به شکم وی فرود آوردمی و گفتمی تن من فدای تو باد. چه باشد که از دنیا چندان نخوری که در گرسنگی نباشی؟» گفت، «یا عایشه اولوالعزم جمله برادران و پیغمبران پیش از من برفتند و از حق تعالی کرامتها یافتند. ترسم که اگر من تنعم کنم درجه من از ایشان کمتر باشد. روزی چند صبر کنم به اندکی دوست تر دارم از آن که حظ من در آخرت ناقص شود و هیچ بر من از آن دوست تر نیست که به برادران رسم». عایشه گفت، «به خدای که رسول از آن پیش بیشتر از یک هفته زندگانی نیافت».

فاطمه (ع) پاره ای نان در دست داشت. در پیش رسول (ص) آمد و گفت، «این چیست؟» گفت، «این یک قرص نان پخته بودم، نخواستم که بی تو بخورم». رسول (ص) گفت، «از سه روز با این پیشین طعام است که اندر شکم پدر تو خواهد رسید».

بوهریره رحمهم الله می گوید «هرگز سه روز متصل نان گندمین نخوردند در خانه رسول (ص) ». بوسلیمان دارانی رحمهم الله می گوید که یک لقمه از شام کمتر خورم دوست تر دارم که همه شب تا روز نماز کنم. و فضیل با خویشتن همی گفت، «از چه همی ترسی؟ از آن می ترسی که گرسنه بمانی؟ هیهات که حق تعالی گرسنگی به محمد و اصحاب وی دهد و از تو و امثال تو دریغ دارد.» کهمش رضی الله عنه گفت، «بار خدایا مرا گرسنه و برهنه همی داری، این منزلت نزدیک تو به چه یافتم که این با اولیای خویش کنی؟»

مالک دینار گفت، «خنک کسی را چندان غله بود که کفایت وی بود تا از خلق بی نیاز شود» محمد بن واسع رحمهم الله گفت، «نی! خنک کسی را بود که بامداد گرسنه بود و شبانگاه گرسنه و از حق تعالی بدان خشنود بود». و سهل تستری رحمهم الله گفت، «بزرگان و زیرکان دین نگاه کردند در دین و دنیا. هیچ چیز نافع تر از گرسنگی ندیدند در دنیا و هیچ چیز در آخرت زیانکارتر از سیری ندیدند». و عبدالواحد گفت که حق تعالی هیچ کس را به دوستی نگرفت مگر به گرسنگی و هیچ کس بر آب نرفت مگر به گرسنگی و از بهر هیچ کس زمین اندر ننوشتند تا شبی چندین برفت الا به گرسنگی و اندر خبر است که موسی (ع) اندر آن چهل روز که حق تعالی با وی سخن گفت هیچ چیز نخورد.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدان که رسول (ص) گفت، «جهاد کنید با خویشتن به گرسنگی و تشنگی که ثواب این ثواب جهاد است با کفار و هیچ کردار نزدیک خدای تعالی دوست تر از گرسنگی و تشنگی نیست» و گفت، «هر که شکم پر کرد وی را به ملکوت آسمان راه ندهند» و پرسیدند که، «که فاضلتر؟» گفت، «آن که اندک خورد و اندک خسبد و به عورت پوشی قناعت کند». و گفت، «جامه کهنه پوشید و طعام و شراب خورید اندر نیم شکم که آن جزوی است از نبوت»، و گفت، «اندیشه یک نیمه از عبادت است و کم خوردن همه عبادت است» و گفت، «فاضل ترین شما به نزدیک خدای تعالی آن است که تفکر و گرسنگی وی درازتر است و دشمن ترین شما به نزدیک خدای تعالی آن است که طعام بسیار خورد و آب بسیار خورد و بسیار خسبد و گفت، «حق تعالی با فریشتگان مباهات کند به کسی که اندک خورد و گوید، «بنگرید که وی را مبتلا کردم به شهوت طعام و او از برای من دست بداشت. گواه باشید ای فریشتگان که به هر لقمه ای که بگذاشت اندر بهشت درجه ای به وی دهم». و گفت، «دلهای خود مرده مگردانید به بسیاری طعام و شراب که دل همچون کشته ای است که چون آب اندر وی بسیار شود پژمرده شود»، و گفت، «آدمی را هیچ چیز پر نکند بتر از شکم. بس بود آدمی را لقمه ای چند که پشت وی راست همی دارد. اگر چاره ای نبود، سه یکی از شکم طعام را و سه یکی شراب را و سه یکی نفس را و به روایت دیگر ذکر راه».
هوش مصنوعی: رسول الله (ص) فرمودند که فرد باید با نفس خود جهاد کند از طریق گرسنگی و تشنگی، چرا که ثواب این کار از ثواب جهاد در برابر کفار بیشتر است. هیچ عملی نزد خداوند عزیزتر از این نیست. همچنین فرمودند که کسی که شکم خود را پر کند، به بهشت راه پیدا نمی‌کند. وقتی از ایشان سوال شد که کدام یک از انسان‌ها بهتر هستند، فرمودند: کسی که کم بخورد و کم بخوابد و به پوشش خود قناعت کند. ایشان اشاره کردند که پوشیدن لباس کهنه و خوردن غذا به اندازه نصف شکم، جزو نشانه‌های نبوت است. اندیشیدن یک‌سوم عبادت و کم خوردن همه عبادت است. بهترین افراد نزد خدا کسی است که تفکر و گرسنگی‌اش بیشتر باشد، و بدترین آنها کسی است که غذا و آب فراوان بخورد و زیاد بخوابد. همچنین فرمودند که خداوند با فرشتگان به کسی که کم بخورد، افتخار می‌کند و می‌فرماید که او را به واسطه شهوت غذا آزمایش کرده و او برای من از آن چشم‌پوشی کرده است. دل‌ها را با خوردن و آشامیدن زیاد مَرده نکنید، زیرا دل مانند موجودی مرده است که با افزایش آب درون آن پژمرده می‌شود. هیچ چیز به اندازه شکم انسان را پر نمی‌کند. از نظر ایشان، لقمه‌های کمی که انسان را راست نگه دارد، کافی است. اگر چاره‌ای نباشد، باید به اندازه‌ای غذا و آب نوشید که نیاز بدن را برآورده کند.
و عیسی (ع) گفت، «خویشتن گرسنه و برهنه دارید تا باشد که دلهای شما حق را بیند». و رسول (ص) گفت، «شیطان اندر تن آدمی روان است چون خون اندر رگ، راهگذر وی به گرسنگی تنگ کنید»، و گفت، «مومن به یک امعا خورد و منافق به هفت امعا روده و شکم بود» و معنی آن است که شهوت و خورش منافق هفت چندان بود که از آن مومن.
هوش مصنوعی: عیسی (ع) فرمود: «خود را گرسنه و بی‌پوشش نگه دارید تا دل‌های شما به حقایق پی ببرند». همچنین رسول خدا (ص) فرمود: «شیطان در بدن انسان مانند خون در رگ‌ها جریان دارد؛ بنابراین با گرسنگی، راه او را تنگ کنید». او همچنین گفت: «مؤمن با یک مقدار غذا سیر می‌شود، در حالی که منافق به اندازه هفت نفر غذا می‌خورد». این بدان معناست که تمایل و اشتیاق به خوراک در منافقین بسیار بیشتر از مؤمنان است.
و عایشه می گوید که رسول (ص) گفت که پیوسته در بهشت می کوبید تا درتان باز کنند. گفتم، «یا رسول الله به چه؟» گفت، «به تشنگی و گرسنگی».
هوش مصنوعی: عایشه نقل می‌کند که پیامبر (ص) فرمودند که او همیشه به در بهشت می‌کوبد تا آن را باز کنند. من از او پرسیدم: «ای رسول خدا، برای چه؟» او پاسخ داد: «به خاطر تشنگی و گرسنگی».
بوحنیفه را پیش رسول (ص) آروغی برآمد، گفت، «دور دار این آروغ را که هر که در دنیا سیرتر در آن جهان گرسنه تر» و عایشه رضی الله عنه همی گوید که رسول (ص) هرگز سیر نخوردی و بودی که مرا بر وی رحمت آمدی از گرسنگی و تشنگی و دست به شکم وی فرود آوردمی و گفتمی تن من فدای تو باد. چه باشد که از دنیا چندان نخوری که در گرسنگی نباشی؟» گفت، «یا عایشه اولوالعزم جمله برادران و پیغمبران پیش از من برفتند و از حق تعالی کرامتها یافتند. ترسم که اگر من تنعم کنم درجه من از ایشان کمتر باشد. روزی چند صبر کنم به اندکی دوست تر دارم از آن که حظ من در آخرت ناقص شود و هیچ بر من از آن دوست تر نیست که به برادران رسم». عایشه گفت، «به خدای که رسول از آن پیش بیشتر از یک هفته زندگانی نیافت».
هوش مصنوعی: وقتی بوحنیفه در حضور پیامبر (ص) آروغ زد، پیامبر به او گفت: «این آروغ را دور بینداز، زیرا هر کس در این دنیا سیرتر باشد، در آن دنیا گرسنه‌تر خواهد بود.» عایشه رضی الله عنها نیز گفت که پیامبر (ص) هرگز سیر نخورد و زمانی که از شدت گرسنگی و تشنگی به او رحم می‌آوردم، دستم را به شکم او می‌کشیدم و می‌گفتم: «جانم فدای تو باد. چرا نمی‌خواهی از دنیا بخوری تا در گرسنگی نباشی؟» پیامبر پاسخ داد: «ای عایشه، پیامبران و برادران پیشین من از نعمت‌های دنیا گذشتند و از جانب خدا کرامت‌هایی دریافت کردند. می‌ترسم اگر من از نعمت‌ها بهره‌مند شوم، درجه‌ام از آن‌ها پایین‌تر باشد. من به این چند روز گرسنگی پیش از لذت‌بردن از دنیا صبر می‌کنم، زیرا هیچ چیز برایم از این مهم‌تر نیست که در آخرت دچار نقصان نشوم و بر اساس دوستی با برادرانم وارد شوم.» عایشه افزود: «سوگند به خدا، رسول (ص) بیش از یک هفته زندگی نکردند که در این حالت بودند.»
فاطمه (ع) پاره ای نان در دست داشت. در پیش رسول (ص) آمد و گفت، «این چیست؟» گفت، «این یک قرص نان پخته بودم، نخواستم که بی تو بخورم». رسول (ص) گفت، «از سه روز با این پیشین طعام است که اندر شکم پدر تو خواهد رسید».
هوش مصنوعی: فاطمه (ع) یک تکه نان در دست داشت و به نزد پیامبر (ص) آمد و از او پرسید: «این چیست؟» پیامبر گفت: «این یک قرص نان است که من پخته‌ام و نخواستم بدون تو بخورم». پیامبر (ص) افزود که این نان تا سه روز دیگر در شکم پدرش خواهد بود.
بوهریره رحمهم الله می گوید «هرگز سه روز متصل نان گندمین نخوردند در خانه رسول (ص) ». بوسلیمان دارانی رحمهم الله می گوید که یک لقمه از شام کمتر خورم دوست تر دارم که همه شب تا روز نماز کنم. و فضیل با خویشتن همی گفت، «از چه همی ترسی؟ از آن می ترسی که گرسنه بمانی؟ هیهات که حق تعالی گرسنگی به محمد و اصحاب وی دهد و از تو و امثال تو دریغ دارد.» کهمش رضی الله عنه گفت، «بار خدایا مرا گرسنه و برهنه همی داری، این منزلت نزدیک تو به چه یافتم که این با اولیای خویش کنی؟»
هوش مصنوعی: بوهریره رحمه الله بیان می‌کند که در خانه پیامبر (ص) هرگز سه روز متوالی نان گندم مصرف نکردند. بوسلیمان دارانی رحمه الله می‌گوید که دوست دارد یک لقمه کمتر از شام بخورد و تمام شب را به نماز بپردازد. همچنین فضیل با خود می‌گوید: «از چه می‌ترسی؟ آیا از این می‌ترسی که گرسنه بمانی؟ نمی‌شود که خداوند گرسنگی را به محمد و یارانش بدهد و از تو و هم‌نسل‌های تو دریغ کند.» همچنین کهمش رضی الله عنه می‌گوید: «خدایا! چرا مرا گرسنه و برهنه نگه می‌داری؟ این مقام نزدیک به تو را چگونه بدست آورده‌ام که اینچنین با اولیای خود رفتار می‌کنی؟»
مالک دینار گفت، «خنک کسی را چندان غله بود که کفایت وی بود تا از خلق بی نیاز شود» محمد بن واسع رحمهم الله گفت، «نی! خنک کسی را بود که بامداد گرسنه بود و شبانگاه گرسنه و از حق تعالی بدان خشنود بود». و سهل تستری رحمهم الله گفت، «بزرگان و زیرکان دین نگاه کردند در دین و دنیا. هیچ چیز نافع تر از گرسنگی ندیدند در دنیا و هیچ چیز در آخرت زیانکارتر از سیری ندیدند». و عبدالواحد گفت که حق تعالی هیچ کس را به دوستی نگرفت مگر به گرسنگی و هیچ کس بر آب نرفت مگر به گرسنگی و از بهر هیچ کس زمین اندر ننوشتند تا شبی چندین برفت الا به گرسنگی و اندر خبر است که موسی (ع) اندر آن چهل روز که حق تعالی با وی سخن گفت هیچ چیز نخورد.
هوش مصنوعی: مالک دینار بیان کرد که خوشا به حال کسی که منابع کافی برای زندگی‌اش دارد و از دیگران بی‌نیاز است. محمد بن واسع نیز تأکید کرد که خوشبخت واقعی کسی است که در صبح و شام گرسنه باشد اما از خدا راضی و خشنود باشد. سهل تستری افزود که عالمان دین به این نتیجه رسیدند که هیچ چیز در دنیا به اندازه گرسنگی مفید نیست و هیچ چیز در آخرت به اندازه سیری مضر نیست. عبدالواحد گفت که خداوند هیچ کس را به دوستی نمی‌پذیرد مگر به واسطه گرسنگی و هیچ کس بر زمین نمی‌آید مگر به خاطر گرسنگی، و هیچ کسی مدتی بر زمین نماند جز به دلیل گرسنگی. همچنین معروف است که حضرت موسی (ع) در چهل روزی که خداوند با او صحبت کرد، چیزی نخورده بود.