گنجور
امام محمد غزالیغزالی

بخش ۳۲ - انواع زکوه و شرایط آن

بدان که شش نوع زکوه واجب فریضه است:

نوع اول

زکوه چهارپایان

و آن شتر و گاو و گوسفند است، اما در اسب و خر و دیگر حیوانات زکوه نیست و این زکوه به چهار شرط واجب آید:

شرط اول آن که علفی نباشد، بلکه به چراگاه بود تا بروی مونت بسیار نرود اگر در جمله سال چندانی علف دهند که آن را مونتی شمرند، زکوه بیفتد.

شرط دوم آن که یک سال در ملک وی بماند اگر در میانه از ملک وی بیرون شود زکوه بیفتد، اما نسل و نتاج مال، اگرچه آخر سال آمده باشد در حساب گیرد و زکوه واجب آید به تبعیت اصل مال شرط سیم آن که بدان مال توانگر باشد و در تصرف وی بود، اما اگر گم شده باشد یا ظالمی از وی ستده باشد، بر وی زکوه نباشد، مگر که جمله هر فایده که از وی حاصل آمده باشد به وی رسد، آنگاه زکوه گذشته واجب آید و اگر کسی چندان که مال دارد وام دارد، درست آن است که بر وی زکوه نبود که وی به حقیقت درویش بود.

شرط چهارم آن که نصابی باشد که بدان مقدار توانگر باشد که از مقدار اندک توانگری حاصل نشود.

اما شتر، تا پنج نشود زکوه واجب نیاید و در پنج یک گوسفند واجب آید و در ده شتر دو گوسفند واجب آید و در پانزده سه گوسفند و در بیست چهار و این گوسفند یکساله کم نشاید و اگر بز بود دوساله کم نشاید چون بیست و پنج شتر شود، شتری یک ساله ماده واجب آید اگر ندارد دو ساله نر به جای وی بایستد و تا سی و شش نشود، هیچ چیز واجب نیاید و در سی و شش ماده دو ساله واجب آید و در چهل و شش ماده سه ساله و در شصت و یک ماده چهار ساله و در هفتاد و شش دو ماده دو ساله و در نود و یک دو ماده و یک دو ماده سه ساله و در صد و بیست و یک سه ماده دو ساله و پس از این حساب قرار گیرد، در هر پنجاهی سه ساله ماده و در هر چهلی ماده دو ساله.

اما اگر گاو در وی هیچ چیز واجب نشود تا سی نشود، آنگه در وی یکساله ای واجب شود و دو چهل دو ساله ای، و در شصت دو یکساله و پس از این حساب قرار گیرد، در هر چهل دو ساله ای و در هر سی یکساله ای.

اما گوسفند، در چهل یکی و در صد و بیست و یک دو و در دویست و یک سه و در چهارصد چهار و پس از این حساب کند و در هر صدی یکی و یکساله کم نشاید، و چون دو کس گوسفند در هم آمیخته دارند و هر دو از اهل زکوه باشند که یکی کافر یا مکاتب نباشد، هر دو چون یک مال باشند تا اگر دو چهل بیش ندارند، بر هر یک نیم گوسفند واجب آید و اگر صد و بیست دارند هر دو به هم یک گوسفند کفایت بود.

بخش ۳۱ - اصل پنجم (در زکوه است): بدان که زکوه رکنی از ارکان مسلمانی است که رسول (ص) گفت، «بنای مسلمانی بر پنج اصل است: کلمه لااله الاالله، محمد رسول الله، نماز و زکوه و روزه و حج» و در خبر است که کسانی که زر و سیم دارند و زکوه آن ندهند، هر یکی را داغی بر سینه نهند چنان که به پشت برون آید و هرکه چهارپای دارد و زکوه ندهد، روز قیامت آن چهار پایان را بر وی مسلط کنند تا وی را سرو همی زنند و در زیر پای می اندازند و هرگه که همه بروی برفتند و آخر رسید، آن پیشین باز آید دیگر باره، همچنین زیر پای می سپرند و می روند تا آنگاه که حساب همه خلق بکنند و این اخبار در «صحاح» است پس علم زکوه دانستن بر خداوند مال فریضه است.بخش ۳۳ - نوع دوم: هرکه را هشتصد من گندم بود یا جو یا مویز، یا خرما یا چیزی که قوت قومی باشد که بدان کفایت توانند کرد چون ملک و برنج و نخود و باقلی و غیر آن، عشر بر وی واجب آید و هرچه قوت نبود چون پنبه و جوز و کتان و میوه های دیگر، در وی عشر نبود و اگر چهارصد من گندم و چهارصد من جو بود، لازم نیاید که نصاب از یک جنس باید که بود و اگر آب جوی و کاریز نباشد، بلکه آب بدبو دهد، نیم ده یک بیش واجب نیاید و نشاید که انگور و رطب دهد، بلکه مویز و خرما دهد مگر چنان بود که از او مویز نیاید، آنگاه روا بود و باید که چون انگور رنگ گرفت و دانه گندم و جو سخت شد، در آن هیچ تصرف نکند تا نخست حزر کند و بداند که نصیب درویشان چند است، آنگاه چون آن مقدار درپذیرفت و بدانست، اگر تصرف کند در جمله روا باشد.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بدان که شش نوع زکوه واجب فریضه است:
هوش مصنوعی: بدان که شش نوع زکات واجب و لازم است:
زکوه چهارپایان
هوش مصنوعی: زکوه چهارپایان به معنای تجهیز و آماده‌سازی حیوانات بارکش برای کار و فعالیت است. این فرآیند شامل تربیت و تعلیم آنها برای انجام وظایف خاص، مانند حمل بار یا جابجایی افراد، می‌شود. همچنین به مدیریت صحیح و تامین نیازهای این حیوانات نیز اشاره دارد تا بتوانند بهترین عملکرد را در انجام وظایف خود داشته باشند.
و آن شتر و گاو و گوسفند است، اما در اسب و خر و دیگر حیوانات زکوه نیست و این زکوه به چهار شرط واجب آید:
هوش مصنوعی: زکات بر شتر، گاو و گوسفند واجب است، اما بر اسب، خر و سایر حیوانات زکات تعلق نمی‌گیرد. برای واجب شدن زکات، چهار شرط باید محقق باشد.
شرط اول آن که علفی نباشد، بلکه به چراگاه بود تا بروی مونت بسیار نرود اگر در جمله سال چندانی علف دهند که آن را مونتی شمرند، زکوه بیفتد.
هوش مصنوعی: اولین شرط این است که علف نباشد، بلکه باید به عنوان چراگاه مورد استفاده قرار گیرد تا به رشد زیاد نرسد. اگر در طول سال مقدار زیادی علف داده شود که به آن مونت گفته شود، به زراعت آسیب می‌زند.
شرط دوم آن که یک سال در ملک وی بماند اگر در میانه از ملک وی بیرون شود زکوه بیفتد، اما نسل و نتاج مال، اگرچه آخر سال آمده باشد در حساب گیرد و زکوه واجب آید به تبعیت اصل مال شرط سیم آن که بدان مال توانگر باشد و در تصرف وی بود، اما اگر گم شده باشد یا ظالمی از وی ستده باشد، بر وی زکوه نباشد، مگر که جمله هر فایده که از وی حاصل آمده باشد به وی رسد، آنگاه زکوه گذشته واجب آید و اگر کسی چندان که مال دارد وام دارد، درست آن است که بر وی زکوه نبود که وی به حقیقت درویش بود.
هوش مصنوعی: شرط دوم این است که یک سال در ملک شخص بماند، و اگر در این مدت از ملک بیرون رود، زکات بر او واجب نمی‌شود. اما نسل و نتایج حاصل از مال، حتی اگر در پایان سال بیایند، محاسبه می‌شوند و زکات به تبعیت از اصل مال واجب می‌شود. شرط سوم این است که شخص باید از این مال متمول باشد و در تصرف خود داشته باشد، اما اگر مال گم شده باشد یا شخصی به ناحق آن را گرفته باشد، زکات به او تعلق نمی‌گیرد، مگر اینکه تمامی عواید حاصله از آن به او برسد، که در این صورت زکات گذشته واجب می‌شود. همچنین اگر کسی به همان اندازه که دارایی دارد، بدهی هم داشته باشد، در این صورت زکات بر او واجب نیست، زیرا به واقع او درویش به شمار می‌آید.
شرط چهارم آن که نصابی باشد که بدان مقدار توانگر باشد که از مقدار اندک توانگری حاصل نشود.
هوش مصنوعی: شرط چهارم این است که فرد باید به حدی دارای توانایی مالی باشد که ثروت ناچیز و کم‌ارزش نشود.
اما شتر، تا پنج نشود زکوه واجب نیاید و در پنج یک گوسفند واجب آید و در ده شتر دو گوسفند واجب آید و در پانزده سه گوسفند و در بیست چهار و این گوسفند یکساله کم نشاید و اگر بز بود دوساله کم نشاید چون بیست و پنج شتر شود، شتری یک ساله ماده واجب آید اگر ندارد دو ساله نر به جای وی بایستد و تا سی و شش نشود، هیچ چیز واجب نیاید و در سی و شش ماده دو ساله واجب آید و در چهل و شش ماده سه ساله و در شصت و یک ماده چهار ساله و در هفتاد و شش دو ماده دو ساله و در نود و یک دو ماده و یک دو ماده سه ساله و در صد و بیست و یک سه ماده دو ساله و پس از این حساب قرار گیرد، در هر پنجاهی سه ساله ماده و در هر چهلی ماده دو ساله.
هوش مصنوعی: شتر تا زمانی که به عدد پنج نرسد، زکات واجب نیست و از پنج عدد، یک گوسفند باید پرداخت شود. اگر تعداد شترها به ده برسد، دو گوسفند واجب می‌شود و با افزایش تعداد شترها به پانزده، سه گوسفند و به بیست، چهار گوسفند واجب خواهد بود. گوسفندهای واجب باید یک ساله باشند و اگر بز وجود داشته باشد، حداقل باید دو ساله باشد. وقتی تعداد شترها به بیست و پنج برسد، باید یک شتر ماده یک ساله پرداخت شود و اگر این شتر موجود نباشد، یک شتر نر دو ساله می‌تواند جانشین آن شود. تا زمانی که تعداد شترها به سی و شش نرسد، زکاتی واجب نیست و در سی و شش، باید یک شتر ماده دو ساله داده شود. در چهل و شش، شتر ماده سه ساله و در شصت و یک به اندازه یک شتر ماده چهار ساله و همچنین در هفتاد و شش، دو شتر ماده دو ساله واجب آید. در نود و یک، باید دو شتر و یک شتر ماده سه ساله و در صد و بیست و یک باید سه شتر ماده دو ساله ارائه شود. بعد از این مراحل، برای هر پنج عدد، باید یک شتر ماده سه ساله و برای هر چهل، یک شتر ماده دو ساله پرداخت گردد.
اما اگر گاو در وی هیچ چیز واجب نشود تا سی نشود، آنگه در وی یکساله ای واجب شود و دو چهل دو ساله ای، و در شصت دو یکساله و پس از این حساب قرار گیرد، در هر چهل دو ساله ای و در هر سی یکساله ای.
هوش مصنوعی: اگر گاو هیچ چیزی در مورد آن واجب نشود و به سی نرسد، سپس یک ساله و دو چهل دو ساله واجب می‌شود و در شصت دو، یک ساله و پس از آن به این ترتیب محاسبه می‌شود، در هر چهل دو ساله و در هر سی یک ساله.
اما گوسفند، در چهل یکی و در صد و بیست و یک دو و در دویست و یک سه و در چهارصد چهار و پس از این حساب کند و در هر صدی یکی و یکساله کم نشاید، و چون دو کس گوسفند در هم آمیخته دارند و هر دو از اهل زکوه باشند که یکی کافر یا مکاتب نباشد، هر دو چون یک مال باشند تا اگر دو چهل بیش ندارند، بر هر یک نیم گوسفند واجب آید و اگر صد و بیست دارند هر دو به هم یک گوسفند کفایت بود.
هوش مصنوعی: در مسائل زکات گوسفند، اگر کسی دارای چهل گوسفند باشد، باید یک گوسفند زکات بدهد. اگر تعداد گوسفندها به صد و بیست برسد، زکات لازم دو گوسفند خواهد بود و در دویست و یک نیز باید سه گوسفند داده شود. به همین ترتیب، برای چهارصد گوسفند باید چهار گوسفند زکات پرداخت شود. در هر حال، نباید کمتر از یک گوسفند برای یک سال از مقدار تعیین شده کاسته شود. اگر دو نفر با هم گوسفند دارند و هر دو زکات‌دار باشند و هیچ‌یک کافر نباشد، گوسفندهای آنها به عنوان یک دارایی مشترک محاسبه می‌شود. اگر مجموع گوسفندها کمتر از چهل باشد، هر یک از آنها نیم گوسفند زکات می‌دهد و در صورتی که مجموع به صد و بیست برسد، یک گوسفند زکات برای هر دو کافی است.