گنجور

شمارهٔ ۵۴ - در غزل است

ای صلح بتان غلام چنگت
گل بنده روی لاله رنگت
آن تازه گلی که نیست خارت
وان آینه ای که نیست زنگت
گوژم چو کمان به عشقت اندر
دل کرده نشانه خدنگت
از دیده چو آهوئی و بینم
با کبر پلنگ روز جنگت
آهو چمشا بگوی تا خود
در تخمه که بود پلنگت
گر نام و نشان بنده جوئی
شاید که نباشد ایچ ننگت
در کنج تنگ تنگدستی است
دل تنگتر از دو چشم تنگت
دی پای ز ما تو برگرفتی
کاندر سر ما نبود رنگت
نزد دگران شتاب داری
هرگز نبود برم درنگت
آهو چمشی ولی به غمزه
شیران نبرند جان ز چنگت
بر آخر تازیان تازان
گشت است قوامی خر لنگت

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای صلح بتان غلام چنگت
گل بنده روی لاله رنگت
هوش مصنوعی: ای قرار و آرامش دل، زیبایی تو مانند گل است و چهره‌ات به رنگ لاله می‌درخشد.
آن تازه گلی که نیست خارت
وان آینه ای که نیست زنگت
هوش مصنوعی: آن گل تازه‌ای که خار ندارد، و آن آینه‌ای که زنگ نزده و پاک است.
گوژم چو کمان به عشقت اندر
دل کرده نشانه خدنگت
هوش مصنوعی: دل من به خاطر محبت تو همانند کمانی خمیده است که نشانه‌اش تیر عشق توست.
از دیده چو آهوئی و بینم
با کبر پلنگ روز جنگت
هوش مصنوعی: چشمانت مانند چشمان آهو، زیبا و بی‌گناه است، اما در نبرد همچون پلنگی مغرور و پر قدرت در مقابلت می‌ایستم.
آهو چمشا بگوی تا خود
در تخمه که بود پلنگت
هوش مصنوعی: اگر آهو از چشمانت بپرسد که در دل کیست، به او بگو که پلنگ تو خودت هستی.
گر نام و نشان بنده جوئی
شاید که نباشد ایچ ننگت
هوش مصنوعی: اگر به دنبال نام و نشانی از من هستی، شاید بهتر باشد که هیچ ننگی برایت باقی نماند.
در کنج تنگ تنگدستی است
دل تنگتر از دو چشم تنگت
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که در شرایط سختی و فقر، دل انسان به اندازه‌ای می‌تنگد که حتی از شدت ناراحتی، چشم‌ها نیز تنگ و بسته می‌شوند. این جمله احساس فشار و نارضایتی ناشی از تنگدستی را به تصویر می‌کشد.
دی پای ز ما تو برگرفتی
کاندر سر ما نبود رنگت
هوش مصنوعی: تو از دیوانگی ما استفاده کردی، زیرا در دل ما رنگی از عشق تو نبود.
نزد دگران شتاب داری
هرگز نبود برم درنگت
هوش مصنوعی: تو در برابر دیگران برای پیشرفت سریع داری، اما هیچ‌گاه مهلت و فرصتی برای توقف و تفکر در اختیار من نخواهی گذاشت.
آهو چمشی ولی به غمزه
شیران نبرند جان ز چنگت
هوش مصنوعی: آهو با چشمانش زیبایی و ناز را به نمایش می‌گذارد، اما با دقت و احتیاط از شیرها دوری می‌کند تا جانش در خطر نیفتد.
بر آخر تازیان تازان
گشت است قوامی خر لنگت
هوش مصنوعی: در انتهای کار، وضعیتی برای تو پیش آمده که مانند یک خر لنگ می‌مانی.