گنجور

شمارهٔ ۱۱

مرکب اقبال را زین کرده‌ای
نصرت ملک از پی دین کرده‌ای
آسمان ملک را از روی و لفظ
تاوگاه ماه و پروین کرده‌ای
در جهان چون پادشاهان کریم
بخشش و بخشایش آیین کرده‌ای
از کرم این در خورد کز روی مهر
چون کریمان پشت برکین کرده‌ای
گاه عدل اندر ولایت گرگ را
از کنار میش بالین کرده‌ای
زان شبه سر کهر با اندام کلک
عقل را دست گهرچین کرده‌ای
زان سیه‌رویان خط بر نامه‌ها
شهر بند هندوان چین کرده‌ای
اختیار کعبه کرده سخت نیک
به اختیاری که اختیار این کرده‌ای
چون توانی شد به کعبه کز سخا
کعبه عالم ورامین کرده‌ای
شعر من جان سنایی تازه کرد
تا مرا از فضل تلقین کرده‌ای
با قوامی هرچه اندر ری کنی
با سنائی آن به غزنین کرده‌ای

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرکب اقبال را زین کرده‌ای
نصرت ملک از پی دین کرده‌ای
هوش مصنوعی: تو به کامیابی و موفقیت، چابک‌سوار میان‌پرده‌وار آمده‌ای و نصرت و یاری را به خاطر دین و مذهب به انجام رسانده‌ای.
آسمان ملک را از روی و لفظ
تاوگاه ماه و پروین کرده‌ای
هوش مصنوعی: تو با زیبایی و کلامت، آسمان ملک را به جایی شگفت‌انگیز تبدیل کرده‌ای که از نور ماه و ستاره پروین پر شده است.
در جهان چون پادشاهان کریم
بخشش و بخشایش آیین کرده‌ای
هوش مصنوعی: تو در دنیا مانند پادشاهان بزرگ و کریم هستی که بخشش و عفو را پیشه خود قرار داده‌ای.
از کرم این در خورد کز روی مهر
چون کریمان پشت برکین کرده‌ای
هوش مصنوعی: به خاطر لطف و بزرگی‌ات است که از روی محبت، این رفتار را نادیده گرفته‌ای و به خاطر مهربانی‌ات، به آن بی‌توجهی کرده‌ای.
گاه عدل اندر ولایت گرگ را
از کنار میش بالین کرده‌ای
هوش مصنوعی: گاهی در حکومت، عدالت موجب می‌شود که گرگ به راحتی کنار میش باشد و از او بهره‌برداری کند.
زان شبه سر کهر با اندام کلک
عقل را دست گهرچین کرده‌ای
هوش مصنوعی: از آن شب که بر کار بزرگ جلوه‌گری وفزاینده‌ای با زیبایی‌های عقل کاشته‌ای، گوهری ارزشمند فراهم آورده‌ای.
زان سیه‌رویان خط بر نامه‌ها
شهر بند هندوان چین کرده‌ای
هوش مصنوعی: تو از چهره‌های تاریک در نامه‌ها، خطی به شهر بندهای هندوهای چین کشیده‌ای.
اختیار کعبه کرده سخت نیک
به اختیاری که اختیار این کرده‌ای
هوش مصنوعی: خداوند به روشنی و به خوبی به انتخاب و سرنوشت کعبه تسلط دارد، و این انتخاب نشانه‌ای از قدرت و حکمت اوست.
چون توانی شد به کعبه کز سخا
کعبه عالم ورامین کرده‌ای
هوش مصنوعی: وقتی که تو با سخاوتی چون کعبه می‌توانی به بندگان خدمت کنی، دیگر فرقی نمی‌کند که کجا باشی؛ حتی اگر در ورامین باشی، مانند کعبه‌ی عالم شده‌ای.
شعر من جان سنایی تازه کرد
تا مرا از فضل تلقین کرده‌ای
هوش مصنوعی: شعر من دوباره جان تازه‌ای پیدا کرد زیرا تو به من آموخته‌ای.
با قوامی هرچه اندر ری کنی
با سنائی آن به غزنین کرده‌ای
هوش مصنوعی: هرچه با استحکام و قدرت به درستی در کارها انجام دهی، همانند سنایی در غزنین عمل کرده‌ای.