گنجور

شمارهٔ ۶۸

ای مکان سعد و کان جاه و ارکان ظفر
جشن فروردین فرخ بر جهان افکند فر
بر تو میمون باد و فرخ ای شه پیروزگر
می خور و بفروز جان با ناز و نوش کام و گر
از تو بفروزد خردمندان گیتی را بصر
زانکه با معنی بسیاری و لفظ مختصر
رنج و ناز دوستان و دشمنان بردی بفر
مرده کی باشد شهی کش همچو تو باشد پسر
سیم نزدیک تو همچون سنگ باشد بی خطر
کینه جویان را بلائی مهرورزان را نظر
خسروا تو خیر خیری دیگران خیرند و شر
چون تو هرگز نافرید ایزد کریم اندر بشر
گاه رادی زی تو یکسانست کاه و سیم و زر
گاه مردی از تو ترسانست پور زال زر
نزد سلطان رفتن تو کشتن از نار است تر
رفتنت فرخنده باد و آمدن فرخنده تر
چون بود باز آمدنت آید بپیروزی خبر
ما بنازیم و دل دشمن شود زیر و زبر
تا جهان باشد مبادا جز تو سالاری دگر
زانکه رادی بی خلافی و رحیمی بی مگر
گر نبودی بنده را نقرس شکسته بال و پر
بارکش بودی بجای پای بر راهم ز سر
تا تو باز آئی به دولت او بود ساعت شمر
روی گشته چون زریر و چشم گشته چون شمر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مکان سعد و کان جاه و ارکان ظفر
جشن فروردین فرخ بر جهان افکند فر
هوش مصنوعی: ای مکانی خوش‌یمن و سرشار از احترام و نشانه‌های پیروزی، جشن فروردین خوشی و شادمانی را بر سراسر جهان افکنده است.
بر تو میمون باد و فرخ ای شه پیروزگر
می خور و بفروز جان با ناز و نوش کام و گر
هوش مصنوعی: بر تو خوشحال و مبارک باد ای شاه پیروز، می نوش و جانت را با لذت و شادی شعله‌ور ساز.
از تو بفروزد خردمندان گیتی را بصر
زانکه با معنی بسیاری و لفظ مختصر
هوش مصنوعی: بزرگان عالم از تو یاد می‌کنند، زیرا تو با وجود کلمات کوتاه، معناهای عمیق و زیادی را در خود جای داده‌ای.
رنج و ناز دوستان و دشمنان بردی بفر
مرده کی باشد شهی کش همچو تو باشد پسر
هوش مصنوعی: دوستان و دشمنان هر دو به تو زحمت و درد سر داده‌اند، اما این که تو با این حال پادشاهی کنی، به راستی نشان از بزرگی و شجاعت توست.
سیم نزدیک تو همچون سنگ باشد بی خطر
کینه جویان را بلائی مهرورزان را نظر
هوش مصنوعی: نقره‌ای که در نزدیکی توست مانند سنگی بی‌خطر است. دشمنان نمی‌توانند به تو آسیب برسانند و محبت‌ورزان همیشه از تو حمایت خواهند کرد.
خسروا تو خیر خیری دیگران خیرند و شر
چون تو هرگز نافرید ایزد کریم اندر بشر
هوش مصنوعی: ای خسرو، تو بهترین خوبی‌ها هستی و دیگران جز خوبی تو نمی‌توانند خوبی کنند. و هیچ شر و بدی هم مثل تو در میان انسان‌ها وجود ندارد که خداوند بخشنده آن را خلق کرده باشد.
گاه رادی زی تو یکسانست کاه و سیم و زر
گاه مردی از تو ترسانست پور زال زر
هوش مصنوعی: گاهی در نظر تو، خاک و طلا و نقره، همه یکسان هستند و گاهی مردان از تو می‌ترسند، حتی فرزندان زال که مشهور به زرنگی و شجاعت هستند.
نزد سلطان رفتن تو کشتن از نار است تر
رفتنت فرخنده باد و آمدن فرخنده تر
هوش مصنوعی: رفتن به پیش سلطان خطرناک است، اما خوشا به حال تو که این کار را می‌کنی و حتی آمدنت از رفتنت نیز مبارک‌تر است.
چون بود باز آمدنت آید بپیروزی خبر
ما بنازیم و دل دشمن شود زیر و زبر
هوش مصنوعی: وقتی که دوباره به ما بازگردی و خبر پیروزی‌ات را بیاوری، ما جشن خواهیم گرفت و دل دشمنان‌مان به هم می‌ریزد و دچار آشفتگی می‌شود.
تا جهان باشد مبادا جز تو سالاری دگر
زانکه رادی بی خلافی و رحیمی بی مگر
هوش مصنوعی: تا زمانی که جهان پا برجاست، نکند سالاری غیر از تو وجود داشته باشد، زیرا تو بدون هیچ تضاد و با رحمت بی‌نظیری.
گر نبودی بنده را نقرس شکسته بال و پر
بارکش بودی بجای پای بر راهم ز سر
هوش مصنوعی: اگر من بنده نبودم و نقرس جلوی پروازم را نمی‌گرفت، تو به جای اینکه بر زمین راه بروی، می‌توانستی از آسمان پرواز کنی.
تا تو باز آئی به دولت او بود ساعت شمر
روی گشته چون زریر و چشم گشته چون شمر
هوش مصنوعی: وقتی تو دوباره به خوشبختی برگردی، زمان مثل شمر خواهد شد و چهره‌ات زیبا و دلنشین خواهد بود، مانند زریر و چشمانت هم مانند شمر خواهد شد.