قاسم انوارشمارهٔ ۱
سرور سینه من از فروغ روی تو بود
ولی بسوخت بدرد تو جان غم فرسود
کجاست سرور رندان فقیر میر غیاث؟
کجاست عاشق حق، رند عاقبت محمود؟
بهر نفس که نمود او ز مهر روی بمن
چه گویم آنکه ازان رو مرا چه روی نمود؟
بهر سخن که همی گفتمی ز سر خدا
درین دیار مرا محرمی بجز تو نبود
کنون بجمله خراسان کسی نمی بینم
که پهلوی تو نشیند ببارگاه شهود
دریغ یار گرامی! دریغ عمر عزیز!
ز قاسمی بروانت سلام باد و درود
بقا بقای خدا باد و ملک خدا
چه حاصلست ازین پنج روزه معدود؟
گر آدمی بجهان صد هزار سود کند
ولی چو عاقبت الامر رفتنست چه سود؟
دو روزه عمر اگر صرف راه یار کنی
زهی سعادت جاوید و دولت مسعود!
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سرور سینه من از فروغ روی تو بود
ولی بسوخت بدرد تو جان غم فرسود
هوش مصنوعی: شادی و روشنی قلب من از درخشش چهره تو بود، اما الان به خاطر درد تو جانم به شدت رنج می‌کشد و عذاب می‌کشد.
کجاست سرور رندان فقیر میر غیاث؟
کجاست عاشق حق، رند عاقبت محمود؟
هوش مصنوعی: این بیت به جستجوی یک شخص خاص اشاره دارد که ترکیبی از شادی و زهد را در خود دارد. شاعر دنبال کسی است که در عین فقیر بودن، خوشحال و بی‌خیال باشد و به عشق و حقیقت ایمان داشته باشد. به نوعی، این جستجو برای یافتن یک انسان کامل و والا در میان افراد عادی و رندهاست.
بهر نفس که نمود او ز مهر روی بمن
چه گویم آنکه ازان رو مرا چه روی نمود؟
هوش مصنوعی: هر بار که او با محبتش به من نگاه می‌کند، چه بگویم درباره حالتی که من از عشق او به وجود آمده‌ام؟
بهر سخن که همی گفتمی ز سر خدا
درین دیار مرا محرمی بجز تو نبود
هوش مصنوعی: هر بار که درباره‌ی مسائل مختلف صحبت می‌کردم و از عمق وجودم سخن می‌گفتم، در این دنیا کسی جز تو نبود که بتوانم با او این احساسات و افکار را در میان بگذارم.
کنون بجمله خراسان کسی نمی بینم
که پهلوی تو نشیند ببارگاه شهود
هوش مصنوعی: اکنون در تمام خراسان، کسی را نمی‌بینم که در کنار تو در جایگاه شهود نشسته باشد.
دریغ یار گرامی! دریغ عمر عزیز!
ز قاسمی بروانت سلام باد و درود
هوش مصنوعی: ای کاش یار عزیزم پیش من بود! ای کاش عمر گرانبهایم نیز از دست نرود! سلام و درود بر قاسمی که به شما رسیده است.
بقا بقای خدا باد و ملک خدا
چه حاصلست ازین پنج روزه معدود؟
هوش مصنوعی: دوام و ماندگاری تنها از آن خداست و چه ارزشی دارد این دنیای فانی که فقط پنج روز عمر دارد؟
گر آدمی بجهان صد هزار سود کند
ولی چو عاقبت الامر رفتنست چه سود؟
هوش مصنوعی: اگر انسان در دنیا به هزاران کار مفید و سودمند بپردازد، اما در پایان کار، سرانجامش رفتن به سوی مرگ باشد، این همه سود چه فایده‌ای دارد؟
دو روزه عمر اگر صرف راه یار کنی
زهی سعادت جاوید و دولت مسعود!
هوش مصنوعی: اگر عمر کوتاه خود را در راه محبت و خدمت به محبوب صرف کنی، خوشبختی و سعادت جاودانی نصیبت خواهد شد.