گنجور

شمارهٔ ۱۴۲

عاشق بمرگ مایل و عاقل بهانه جوست
غازی قتیل دشمن و عاشق قتیل دوست
هرکس بقدر همت خود راه می برد
این یک بمغز می کشد، آن دیگری بپوست
واعظ، برو، ز مستی عشاق دم مزن
مستی ما ز باده بی جام و بی سبوست
راهی ز خلق با حق و راهی ز حق بخلق
یک راه دیگرست که از دوست هم بدوست
امیدوار باش، که او کان رحمتست
عزت نگاه دار، که آن شاه تند خوست
حجت نگر، که از همه اسرار واقفست
حیلت مجو، که با همه ذرات روبروست
قاسم، جناب وصل نیابد بهیچ حال
هر دل که او مقید آزست و آرزوست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عاشق بمرگ مایل و عاقل بهانه جوست
غازی قتیل دشمن و عاشق قتیل دوست
هوش مصنوعی: عاشق به مرگ تمایل دارد و فرد عاقل به دنبال دلایل و توجیهات است. رزمنده‌ای که دشمن را می‌کشد، و عاشق نیز به خاطر معشوق خود جان می‌سپارد.
هرکس بقدر همت خود راه می برد
این یک بمغز می کشد، آن دیگری بپوست
هوش مصنوعی: هر فرد با توجه به تلاش و هدف‌گذاری‌اش پیشرفت می‌کند. برخی در عمق و دانش پیش می‌روند، در حالی که دیگران تنها به ظواهر امور بسنده می‌کنند.
واعظ، برو، ز مستی عشاق دم مزن
مستی ما ز باده بی جام و بی سبوست
هوش مصنوعی: ای واعظ، دیگر درباره حالت مستی عاشقان صحبت نکن، زیرا مستی ما از شراب و جام نیست، بلکه از عشق و دل‌باختگی است.
راهی ز خلق با حق و راهی ز حق بخلق
یک راه دیگرست که از دوست هم بدوست
هوش مصنوعی: راهی وجود دارد که انسان‌ها از طریق آن به خداوند می‌رسند و راهی نیز هست که خداوند با انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کند. اما یک راه دیگر نیز هست که از دوستی به دوستی منتقل می‌شود و این مسیر خاصی است که در آن ارتباط عمیق‌تری برقرار می‌شود.
امیدوار باش، که او کان رحمتست
عزت نگاه دار، که آن شاه تند خوست
هوش مصنوعی: امید داشته باش، زیرا او منبع رحمت است. عزت خود را حفظ کن، چرا که او شاهی است با خلقی تند و شرمنده کننده.
حجت نگر، که از همه اسرار واقفست
حیلت مجو، که با همه ذرات روبروست
هوش مصنوعی: به حقیقت بنگر، زیرا او از تمامی رازها آگاه است. سعی نکن حیله‌ای به کار ببندی، چرا که او با تمامی ذرات آشناست.
قاسم، جناب وصل نیابد بهیچ حال
هر دل که او مقید آزست و آرزوست
هوش مصنوعی: قاسم، هرگز به هیچ شرایطی به وصال نمی‌رسد، زیرا هر دلی که به قید آز و آرزو گرفتار باشد، نمی‌تواند به وصل واقعی دست یابد.