گنجور

شمارهٔ ۱۰۰

من اگر توبه شکستم کرمش موفورست
پیش دریای کرم توبه من محصورست
جرم بخشیدن و الطاف نمودن کرمست
چه توان گفت؟ که این واعظ ما مغرورست
یا از یار جدا نیست، چه شاید گفتن؟
زاهد شهر ازین قصه بغایت دورست
هرکه او بانگ «اناالحق » زدم یار شنید
شاه عالم شد و در هر دو جهان منصورست
گر بشمشیر غمت کشته شوم باکی نیست
هرکه شد کشته شمشیر غمت مغفورست
عالمی را همه آشفته و حیران بینم
همه در کار تو، گر مخلص، اگر مزدورست
قاسمی، سجده اخلاص کن اندر بر یار
هیچ شک نیست که طاعات چنین مبرورست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

من اگر توبه شکستم کرمش موفورست
پیش دریای کرم توبه من محصورست
هوش مصنوعی: اگر من به وعده‌هایم پشت پا بزنم، ولی رحمت و لطف خداوند بسیار وسیع است و حتی توبه من هم در مقابل این رحمت بی‌پایان محدود است.
جرم بخشیدن و الطاف نمودن کرمست
چه توان گفت؟ که این واعظ ما مغرورست
هوش مصنوعی: بخشیدن گناهان و نیکی کردن به دیگران، از ویژگی‌های خداوند است. نمی‌توان در مورد آن نظر داد، چرا که این واعظ ما، تحت تأثیر خودش قرار گرفته و متوهم است.
یا از یار جدا نیست، چه شاید گفتن؟
زاهد شهر ازین قصه بغایت دورست
هوش مصنوعی: شاید باید بگوییم که یا از محبوب جدا نیستیم و یا اینکه این موضوع برای ما قابل بیان نیست. زاهد شهر از این ماجرا کاملاً بی‌خبر است و دور است.
هرکه او بانگ «اناالحق » زدم یار شنید
شاه عالم شد و در هر دو جهان منصورست
هوش مصنوعی: هر کسی که با صدای بلند اعلام کند که من حقیقت هستم، به یاری او پاسخ شنیده می‌شود. او در نظر دیگران به مقام پادشاهی می‌رسد و در این دو جهان (دنیا و آخرت) پیروز و سرفراز خواهد بود.
گر بشمشیر غمت کشته شوم باکی نیست
هرکه شد کشته شمشیر غمت مغفورست
هوش مصنوعی: اگر به وسیله دشواری‌های عشق تو کشته شوم، برایم مهم نیست؛ زیرا هر کسی که به خاطر عشق تو جانش را از دست دهد، مورد بخشش قرار می‌گیرد.
عالمی را همه آشفته و حیران بینم
همه در کار تو، گر مخلص، اگر مزدورست
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به وضوح ناپایداری و سردرگمی مردم را در زندگی و امورشان نشان می‌دهد. او می‌بیند که همه‌ی افراد به نوعی مشغول کار یا اهدافی هستند که به‌نوعی به تو مرتبط است. اگر کسی واقعاً خالص و صادق باشد، این وضعیت را می‌پذیرد، اما اگر فقط به دنبال منافع خود باشد، در واقع شغل او مزدوری است. این بیانگر دو نوع نگرش متفاوت در مواجهه با زندگی و کار است.
قاسمی، سجده اخلاص کن اندر بر یار
هیچ شک نیست که طاعات چنین مبرورست
هوش مصنوعی: قاسمی، با تمام وجودت برای محبوب خالصانه عبادت کن. هیچ شکی نیست که چنین اعمالی مورد قبول و پربرکت است.