گنجور

شمارهٔ ۱۹ - نامه شاهنشاهی به امپراطور اعظم

اول دفتر بنام ایزد دانا
صانع پروردگار و حی و توانا

وجودی بی مثل و مانند، مبرا از چون و چند که عادل و عالم است و قاهر هر ظالم؛ پاداش هر نیک و بد را اندازه، و حد نهاده بحکمت بالغه خود بدکاران را زجر و عذاب کند و نیکوکاران را اجر و ثواب بخشد و درود نامعدود بر روان پیغمبران راست کار و پیشوایان فرخنده کردار باد.

و بعد، بر رأی حقایق نمای پادشاه ذی جاه انصاف کیش عدالت اندیش، تاجدار با زیب و فر، شهریار بحر وبر، برادر والاگهر خجسته اختر، امپراطور ممالک روسیه و مضافات که دولتش با جاه و خطر است و رایتش با فتح و ظفر؛ مخفی و مستور مماناد که ایلچی آن دولت را در پای تخت این دولت باقتضای حوادث دهر و غوغای کسان او با جهال شهر آسیبی رسید که تدبیر و تداک آن بر ذمه کارگذاران این دوست واقعی واجب و لازم افتاد.

لهذا اولاً: برای تهیة مقدمات عذرخواهی و پاس شوکت و احترام آن برادر گرامی، فرزند ارجمند خود خسرو میرزا بپای تخت دولت بهیه روسیه فرستاد حقیقت ناگاهی این حادثه و ناآگاهی امنای این دولت را در تلونامه صادقانه مرقوم و معلوم داشتیم.

و ثانیاً نظر بکمال یگانگی و اتفاق که مابین این دو حضرت آسمان رفعت هست، انتقام ایلچی مزبور را بر ذمت بسلطنت خود ثابت دانسته هر که را از اهالی و سکان دارالخلافه گمان می‌رفت که درین کار زشت و کردار ناسزا اندک مدخلیتی تواند داشت، باندازه و استحقاق مورد سیاست و حد و اخراج بلد نمودیم وقبل از وقوع این حادثه ضابطه شهر و محله را محکم نداشته اند عزل و تنبیه و ترجمان کردیم.

بالاتر از این ها همه پاداش و سزائی بود که نسبت بعالیجناب میرزا مسیح وارد آمد با مرتبه اجتهاد در دین اسلام و اقتفا و اقتدائی که زمره خواص و عوام باو داشتند. بواسطه اجتماعی که مردم شهر هنگام حدوث غائله ایلچی در دائره او کرده بودند؛ گذشت و اغماض را نظر باتحاد دولتین شایسته ندیدیم و شفاعت هیچ شفیع و توسط هیچ واسطه در حق او مقبول نیفتاد. پس چون اعلام این گزارش به آن برادر نیکو سیر لازم بود، بتحریر این نامة دوستی علامه پرداخته، اعلام تفاصیل اوضاع را بفرزند موید موفق نایب السلطنة عباس میرزا محول داشتیم. امید از درگاه پروردگار داریم که دم بدم مراتب و داد این دو دولت ابدیت بنیاد در ترقی و ازدیاد باشد و روابط دوستی و یگانگی حضرتین پیوسته بآمد شد رسل و وسایل متاکد و متضاعف گردد. والعاقبه بالعافیه تحریرا فی شهر ربیع الاول سنه ۱۲۴۵

شمارهٔ ۱۸ - خطاب به ولیعهد دولت قاهره، نایب السلطنة عباس میرزا طاب الله ثراه: نایب السلطنة بداند که: مقرب الخاقان قائم مقام را که بدربار دولت همایون فرستاده بود، وارد و از مطالب مصحوبی او استحضار حاصل آمد؛ عرض ها را کرد و عذرها را خواست و چون باز ابواب رحمت کریمانه باز بود بسمع قبول اصغا شد؛ و بعز اجابت مقرون گشت. فاستجبناله و نجیناه من الغم و عین الرضا عن کل عیب کلیله.شمارهٔ ۲۰ - رونوشت نامة نواب السلطنة به کراف پسکویچ: جناب معالی نصاب نیوخواه بلااشتباه، صاحب جمیع حمایلات دولت بهینه روسیه جنرال انشف غراف پسکویچ را باعلانات مشفقانه مخصوص میداریم؛ ذریعه آداب ودیعه آن جناب رسید، رفتن فرزندی خسرو میرزا را بطرز بورغ که صلاح دانسته است، چون ما آن جناب را در جمیع مهام دایره بین الدولتین امین کرده‌ایم و اعتماد داریم بسیار بسیار پسندیدیم و امیدواریم که آنچه رفتن ما خود منظور و مقصود بود چون پای توسط آن جناب در میان است ان شاءالله تعالی در رفتن فرزندی بعمل آید و نتایج خیر و خوب حاصل شود، که عمده آن استرضای خاطر نصفت اقتصای اعلی حضرت عم اکرم تا جدار امپراطور اعظم افخم می‌باشد و همه مقاصد و مطالب بعد از فضل خدا بحصول این استرضا انجام و اتمام می‌یابد. در باب غائله اتفاقیه که از حوادث روزگار رخ نمود و مایة تأسف دولت قاهره ایران بود، بسیار خورسند شدیم که آن جناب این کار را بعد از ورود فرزندی بتفلیس گذرانده، عریضه خالصانه بدربار سلطنت مدار شاهنشاه اجل اعظم خلدالله ملکه و سلطانه انفاد داشته است و اگر چه در عریضه مزبوره دو تکلیف از جانب دولت بهیه روسیه نموده، لیکن در حقیقت و نفس الامر آن دو تکلیف در حکم واحدند چرا که عمده اسباب رفع این غائله همین است که اعلی حضرت شاهنشاه جم جاه ممالک ایران فرزند خود را برای معذرت خواهی و تقریر مراتب بی گناهی امنای این دولت و ناگاهی این قضیه بحضرت شامل رحمت امپراطور اعظم افخم کل ممالک روسیه فرستاد و شایان و شوکت پادشاه والاجاه صاحب قدرت چنان است که بعد از آن که از این طرف باین سیاق عذر و درخواست بعمل آید، از آن طرف بهر جهه از جهات عفو و گذشت شاهانه شامل شود، ولکن مع هذه المراتب معلوم است که امنای این دولت برای رفع بدنامی و حفظ نظام مملکت آنچه لازمه اهتمام است در تعزیر و تأدیب مرتکب و مفسد بعمل خواهند آورد، و یکی در باب مأموریت عالیجاه جنرال رالقروکی که بحسن اخلاق و فرط اخلاص مرغوب و معروف است و فرستادن توپ‌های عباسیه زایدالوصف، از آن جناب خوشنود هستیم و از تعارف و مهربانی که نسبت بفرزندی و همراهان او نموده کمال رضامندی داریم. ان شاءالله عن قریب منتظر وصول اخبار شمول عواطف و الطاف اعلی حضرت امپراطور درباره او می‌باشیم. دوازده عراده توپ ارمغانی اعلی حضرت معظم الیه هم البته در اقرب ازمان بوفور اهتمامات آن جناب خواهد رسید، بل که امید عاطفت‌های کلی در حق خود داریم که بر همه عالم ظاهر شود، خصوصاً در حضرت بلند مرتبت شاهنشاه جم ایران روحنا فداه از این رهگذر سربلندی و روسفیدی کامل بفضل الله تعالی نمائیم.

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اول دفتر بنام ایزد دانا
صانع پروردگار و حی و توانا
هوش مصنوعی: ابتدای هر نوشتاری، به نام خدای دانا و خردمند، خلق‌کننده و پروردگار، زنده و توانمند آغاز می‌شود.
وجودی بی مثل و مانند، مبرا از چون و چند که عادل و عالم است و قاهر هر ظالم؛ پاداش هر نیک و بد را اندازه، و حد نهاده بحکمت بالغه خود بدکاران را زجر و عذاب کند و نیکوکاران را اجر و ثواب بخشد و درود نامعدود بر روان پیغمبران راست کار و پیشوایان فرخنده کردار باد.
هوش مصنوعی: یک موجود بی‌نظیر و بی‌همتا وجود دارد که عادل و داناست و بر هر ظالمی غالب است. او پاداش‌های نیک و بد را اندازه‌گیری کرده و با حکمت بالا، بدکاران را تنبیه و عذاب می‌دهد و نیکوکاران را پاداش و اجر می‌بخشد. همچنین، درود و سلام بی‌نهایت بر روح پیغمبران راستین و پیشوایان نیکوکار باد.
و بعد، بر رأی حقایق نمای پادشاه ذی جاه انصاف کیش عدالت اندیش، تاجدار با زیب و فر، شهریار بحر وبر، برادر والاگهر خجسته اختر، امپراطور ممالک روسیه و مضافات که دولتش با جاه و خطر است و رایتش با فتح و ظفر؛ مخفی و مستور مماناد که ایلچی آن دولت را در پای تخت این دولت باقتضای حوادث دهر و غوغای کسان او با جهال شهر آسیبی رسید که تدبیر و تداک آن بر ذمه کارگذاران این دوست واقعی واجب و لازم افتاد.
هوش مصنوعی: در ادامه، لازم است تا از طرف پادشاه شایسته و با انصاف که به عدالت اهمیت می‌دهد، به مسؤولین توجه ویژه‌ای شود. او که تاجدار و با جلال و زیبایی است، امپراتور سرزمین‌های روسیه و نواحی وابسته به آن است. دولت او با عظمت و چالش‌های زیادی روبه‌روست و پرچم او نشانه پیروزی و موفقیت است. به‌ویژه در این زمان که نماینده آن حکومت در این دیار با وقایع زمانه و بلواهای افرادی که موجب آسیب به شهر شده‌اند، روبه‌روست، ضروری است که بر عهده کارگزاران این دوست واقعی تدابیر لازم اتخاذ شود.
لهذا اولاً: برای تهیة مقدمات عذرخواهی و پاس شوکت و احترام آن برادر گرامی، فرزند ارجمند خود خسرو میرزا بپای تخت دولت بهیه روسیه فرستاد حقیقت ناگاهی این حادثه و ناآگاهی امنای این دولت را در تلونامه صادقانه مرقوم و معلوم داشتیم.
هوش مصنوعی: به همین دلیل اولاً: برای فراهم کردن مقدمات عذرخواهی و حفظ مقام و احترام آن برادر عزیز، پسر ارجمند خویش خسرو میرزا را به دربار دولت عالی‌قدر روسیه فرستادیم. حقیقت این حادثه و ناآگاهی مسئولان این دولت را به صورت صادقانه توضیح و بیان کرده‌ایم.
و ثانیاً نظر بکمال یگانگی و اتفاق که مابین این دو حضرت آسمان رفعت هست، انتقام ایلچی مزبور را بر ذمت بسلطنت خود ثابت دانسته هر که را از اهالی و سکان دارالخلافه گمان می‌رفت که درین کار زشت و کردار ناسزا اندک مدخلیتی تواند داشت، باندازه و استحقاق مورد سیاست و حد و اخراج بلد نمودیم وقبل از وقوع این حادثه ضابطه شهر و محله را محکم نداشته اند عزل و تنبیه و ترجمان کردیم.
هوش مصنوعی: علاوه بر این، به دلیل یگانگی و هم‌سویی که میان این دو بزرگوار وجود دارد، انتقام نماینده یادشده را بر عهده سلطنت خود دانسته‌ایم و هر کسی از اهالی و ساکنین دارالخلافه که تصور می‌رفت در این عمل زشت و ناپسند اندکی نقشی داشته باشد، متناسب با مقام و شایستگی‌اش تحت نظر قرار داده و از منصبش برکنار کردیم. همچنین، به دلیل عدم نظارت و مدیریت صحیح قبل از وقوع این حادثه، اقدام به عزل و تنبیه منتشر کرده‌ایم.
بالاتر از این ها همه پاداش و سزائی بود که نسبت بعالیجناب میرزا مسیح وارد آمد با مرتبه اجتهاد در دین اسلام و اقتفا و اقتدائی که زمره خواص و عوام باو داشتند. بواسطه اجتماعی که مردم شهر هنگام حدوث غائله ایلچی در دائره او کرده بودند؛ گذشت و اغماض را نظر باتحاد دولتین شایسته ندیدیم و شفاعت هیچ شفیع و توسط هیچ واسطه در حق او مقبول نیفتاد. پس چون اعلام این گزارش به آن برادر نیکو سیر لازم بود، بتحریر این نامة دوستی علامه پرداخته، اعلام تفاصیل اوضاع را بفرزند موید موفق نایب السلطنة عباس میرزا محول داشتیم. امید از درگاه پروردگار داریم که دم بدم مراتب و داد این دو دولت ابدیت بنیاد در ترقی و ازدیاد باشد و روابط دوستی و یگانگی حضرتین پیوسته بآمد شد رسل و وسایل متاکد و متضاعف گردد. والعاقبه بالعافیه تحریرا فی شهر ربیع الاول سنه ۱۲۴۵
هوش مصنوعی: در بالاترین سطح، پاداش و مجازاتی وجود داشت که به شخصیت بزرگ میرزا مسیح نسبت داده می‌شد به دلیل مقام اجتهادش در دین اسلام و توجه خاصی که مردم، اعم از خواص و عوام، به او داشتند. به دلیل تجمعی که مردم شهر در زمان بروز مشکلات مربوط به ایلچی در دایره او انجام دادند، تصمیم گرفتیم از گذشت و اغماض در برابر اتحاد دولتین پرهیز کنیم و هیچ شفاعتی برای او پذیرفته نشد. بنابراین، چون لازم بود این گزارش به آن برادر نیکو انتقال یابد، اقدام به نگارش این نامه دوستی کردیم و جزئیات اوضاع را به فرزند موید موفق نایب السلطنه عباس میرزا ارسال کردیم. امیدواریم که از درگاه خداوند، روابط دو دولت در مسیر رشد و توسعه ثابت قدم باقی بماند و دوستی و اتحاد بین سران این دو دولت همواره با ارسال پیام‌ها و روش‌های مختلف تقویت شود. و در پایان، این تحریر در شهر ربیع الاول سال ۱۲۴۵ نگارش یافته است.