گنجور

در مدح فتح علی شاه گفته

بالله ما هذالخبر بالله ما هذالخبر
هذا الذی تصفونه ملک کریم اوبشر
من ذاالذی فی الخافقین هوالملیک المقتدر
و هو العزیز المستعان المستغاث المنتصر
من حبه دارالنعیم و بغضه نار السقر
و قضائه سوق القضاء و قدره فوق القدر
و سخائه سکب السحاب و سیبه صوب المطر
و کلامه ملک الکلام و فکره رب المکر
هو سید الشرقین و الغربین من بحر و بر
و مقدر الاقدار فی الاقطار من خیر و شر
و ابوالملوک الساده الطهر المیامین الغرر
و ابن الخواقین القروم القاده الغرا لزهر
من آل قاجار الکرام اولی المهابه و الخطر
خلف به بین الوری ترک ابن یافث مفتخر
یزهوبه ترک کما یزهو بسید نامضر
ظل من الرحمن بالفتح العلی مشتهر
فالفتح منه و العلی و النصر منه و الظفر
و الشمس تجری باسمه حتی تفوز المستقر
ساس الممالک و الملوک اذا نهی و اذامر
فاذا قضی امرا فامار القضاء موتمر
و اذا تنمر بالعتاب فکل جلد مقشعر
وید کدک الصم الجلا میدالصلاب من الحجر
و اذا ترحم بالعباد فکل ذنب مغتفر
ویهز اعصان المنی هزالصباعصن الشجر
و اذا تبسم ضاحکافالورد یبسم عن زهر
فکانما یاقوته تفتر عن عقد الدرر
فو حق من حج الحجیج له ولبی و اعتمر
بمآثر و مفاخر فوق الحکایه و الخبر
البدر یحکی خده حا شاه کلا و القمر
او بشبه الصافی الصقیل بذی و شوم ذی کدر
ان الملیک ابا الملوک هوالذی اعیی الفکر
من کونه معنی و اکوان الوجود هی الصور
ملک الممالک و الارائک و الملایک و البشر
من عنده علم الکتاب و سر آیات السور
و بیانه فصل الخطاب و کشف اسرار اخر
رب الصحایف و الصفاح اذاسطا و اذاسطر

اطلاعات

وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بالله ما هذالخبر بالله ما هذالخبر
هذا الذی تصفونه ملک کریم اوبشر
هوش مصنوعی: به خدا قسم این خبر چیست؟ به خدا قسم این خبر چیست؟ آیا این همان چیزی است که شما از آن به عنوان یک پادشاه کریم یاد می‌کنید، یا بشارتی است؟
من ذاالذی فی الخافقین هوالملیک المقتدر
و هو العزیز المستعان المستغاث المنتصر
هوش مصنوعی: چه کسی در دو سوی جهان هست که آن پادشاه توانا و عزیز است، که به او کمک خواسته می‌شود، و اوست که در مشکلات به یاری می‌رسد و پیروزی می‌آورد؟
من حبه دارالنعیم و بغضه نار السقر
و قضائه سوق القضاء و قدره فوق القدر
هوش مصنوعی: من از نعمت‌های بهشت بهره‌مندم و از عذاب آتش دوزخ بیزارم. فرمان الهی مانند بازار فروش است و اختیار او بالاتر از هر اندازه و مقداری است.
و سخائه سکب السحاب و سیبه صوب المطر
و کلامه ملک الکلام و فکره رب المکر
هوش مصنوعی: سخاوت او مانند بارش باران است که به فراوانی و بدون کمبود نازل می‌شود. سخنگوییش به گونه‌ای است که بهترین و زیباترین سخنان را به همراه دارد و اندیشه‌اش به همان اندازه عمیق و هوشمندانه است که حکمت و تدبیر را به تصویر می‌کشد.
هو سید الشرقین و الغربین من بحر و بر
و مقدر الاقدار فی الاقطار من خیر و شر
هوش مصنوعی: او سرور شرق و غرب است، چه در دریا و چه در خشکی، و تقدیرکننده سرنوشت‌ها در تمامی نقاط از خیر و شر.
و ابوالملوک الساده الطهر المیامین الغرر
و ابن الخواقین القروم القاده الغرا لزهر
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصیتی مهم و برجسته اختصاص دارد. گفته می‌شود که او از خاندان‌های شریف و پاکدامن است و به زهد و فضیلت معروف است. این شخص همچنین دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است که او را در میان دیگران متمایز می‌کند. او در مقام رهبری و هدایتگری از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و در کل به عنوان فردی با ظرفیت و افتخارآفرین در جامعه شناخته شده است.
من آل قاجار الکرام اولی المهابه و الخطر
خلف به بین الوری ترک ابن یافث مفتخر
هوش مصنوعی: من از خاندان قاجار هستم که مورد احترام و توجه دیگران قرار دارم و در میان مردم، پسر یافث به خود می‌بالد.
یزهوبه ترک کما یزهو بسید نامضر
ظل من الرحمن بالفتح العلی مشتهر
هوش مصنوعی: هر که به خودبرتری می‌بالد، مانند کسی است که به بزرگی سید نامضر می‌نازد، در حالی که سایه‌اش به واسطه رحمت خداوند، به فتح و پیروزی شناخته می‌شود.
فالفتح منه و العلی و النصر منه و الظفر
و الشمس تجری باسمه حتی تفوز المستقر
هوش مصنوعی: پیروزی و بلندی از اوست و دستاوردها و نصرت هم از او نشأت می‌گیرد. خورشید براساس نام او در حرکت است تا آنکه به مقام استقرار و آرامش دست یابد.
ساس الممالک و الملوک اذا نهی و اذامر
فاذا قضی امرا فامار القضاء موتمر
هوش مصنوعی: پادشاهان و فرمانرواها وقتی دستوری می‌دهند یا نهی می‌کنند، همه تحت تأثیر قرار می‌گیرند و وقتی حکمی صادر می‌شود، آن حکم به عنوان فرمانی بی‌چون و چرا مورد اطاعت قرار می‌گیرد.
و اذا تنمر بالعتاب فکل جلد مقشعر
وید کدک الصم الجلا میدالصلاب من الحجر
هوش مصنوعی: و هنگامی که نیش و کنایه می‌زند، تمام پوست‌ها از ترس می‌لرزد و دستش مانند کودکی که سنگ را محکم بیندازد، سفت و سخت است.
و اذا ترحم بالعباد فکل ذنب مغتفر
ویهز اعصان المنی هزالصباعصن الشجر
هوش مصنوعی: وقتی که خداوند بر بندگانش رحم کند، تمام گناهان بخشوده می‌شوند و امید و آرزو در دل‌ها مانند شاخه‌ای از درخت تکان می‌خورد.
و اذا تبسم ضاحکافالورد یبسم عن زهر
فکانما یاقوته تفتر عن عقد الدرر
هوش مصنوعی: هرگاه او لبخند بزند، گویی گل‌ها از شکوفه‌های خود لبخند می‌زنند و مانند این است که یاقوت‌ها از لایه درّها خود را نمایان می‌کنند.
فو حق من حج الحجیج له ولبی و اعتمر
بمآثر و مفاخر فوق الحکایه و الخبر
هوش مصنوعی: در حق من، زیارت‌کنندگان خانه خدا با شور و شوق بسیار، برای انجام عبادت و حج آمده‌اند و در این سفر، افتخارات و نکات برجسته‌ای را به دست می‌آورند که فراتر از هر داستان و خبر است.
البدر یحکی خده حا شاه کلا و القمر
او بشبه الصافی الصقیل بذی و شوم ذی کدر
هوش مصنوعی: ماه زیبا و درخشان مانند چهره‌ای پاک و روشن است، در حالی که خسوف و تیرگی به آن لطمه می‌زند و آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ان الملیک ابا الملوک هوالذی اعیی الفکر
من کونه معنی و اکوان الوجود هی الصور
هوش مصنوعی: پادشاه پادشاهان، آن کسی است که فهمیدن او برای فکرها دشوار است و وجود به شکل‌های مختلف، همانند تصاویری است که از او سرچشمه می‌گیرد.
ملک الممالک و الارائک و الملایک و البشر
من عنده علم الکتاب و سر آیات السور
هوش مصنوعی: سرور تمام موجودات و خالق عرش و فرشتگان و انسان‌ها، از اوست که دانش کتاب و اسرار آیات سوره‌ها را دارد.
و بیانه فصل الخطاب و کشف اسرار اخر
رب الصحایف و الصفاح اذاسطا و اذاسطر
هوش مصنوعی: این جمله به بیان حقیقتی مهم و روشن اشاره دارد که می‌تواند به عنوان نقطه‌ای decisive در فهم و تفسیر متون مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به نمایان کردن رازهای نهفته و معانی عمیق در مطالب اشاره می‌کند، به ویژه در نوشتارها و متون معتبر. در کل، این عبارت بر اهمیت روشن‌گری و دقت در تفسیر آیین‌ها و نوشته‌های معتبر تأکید دارد.