بخش ۱۶ - مثنوی
خیز ساقی، بساط می برچین
می به مستان مده زیاده ازین
گرچه می دلگشا و روحفزاست
گذرانیدنش ز حد نه رواست
کار بیذوق و بیملال خوش است
هرچه باشد، به اعتدال خوش است
ای دل از خازن خزانهٔ راز
مستمع را ز خود ملول مساز
زین دُر تر بس است این مقدار
مکن ارزان و زین زیاده میار
ور هنوزت هوای گفتارست
گنج بیحد، متاع بسیارست
در گنجینهٔ دگر بگشای
به ازین جوهری دگر بنمای
تا شود در تفنن تو پدید
معنی لذت لکل جدید
شکر کز رسم این جریدهٔ درد
کلکِ سرگشتهٔ پریشانگرد
کرد فارغ مرا به سرعتسیر
ختم الله امرنا بالخیر
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خیز ساقی، بساط می برچین
می به مستان مده زیاده ازین
هوش مصنوعی: ای ساقی، بلند شو و جام می را جمع کن، دیگر به مستها نوشیدنی بیش از این نده.
گرچه می دلگشا و روحفزاست
گذرانیدنش ز حد نه رواست
هوش مصنوعی: هر چند که زندگی شاداب و مفرح است، اما گذراندن آن از حد و مرز معقول، درست نیست.
کار بیذوق و بیملال خوش است
هرچه باشد، به اعتدال خوش است
هوش مصنوعی: هر کار بیاحساس و خستهکنندهای که انجام شود، اگر با اعتدال و میانهروی همراه باشد، خوب است.
ای دل از خازن خزانهٔ راز
مستمع را ز خود ملول مساز
هوش مصنوعی: ای دل، از نگهبان راز و نکات پنهان، برای شنونده خسته و خستهکننده نباش.
زین دُر تر بس است این مقدار
مکن ارزان و زین زیاده میار
هوش مصنوعی: این جواهر به اندازه کافی با ارزش است، پس آن را ارزان نکن و از این بیشتر هم نیاور.
ور هنوزت هوای گفتارست
گنج بیحد، متاع بسیارست
هوش مصنوعی: اگر هنوز تمایل به صحبت کردن داری، گنجینهای بیپایان و کالای فراوانی در دسترس است.
در گنجینهٔ دگر بگشای
به ازین جوهری دگر بنمای
هوش مصنوعی: در گنجینهای دیگر را بگشا و چیزی باارزشتر از این گوهر نشان بده.
تا شود در تفنن تو پدید
معنی لذت لکل جدید
هوش مصنوعی: برای اینکه لذتهای جدید را بهتر درک کنی، باید در سرگرمیها و تفریحات خود تنوع ایجاد کنی.
شکر کز رسم این جریدهٔ درد
کلکِ سرگشتهٔ پریشانگرد
هوش مصنوعی: شکر به خاطر اینکه از عادت این صفحهی پر درد و غم، خطی از دلنگرانیهای پراکنده نوشته شده است.
کرد فارغ مرا به سرعتسیر
ختم الله امرنا بالخیر
هوش مصنوعی: خداوند به آرامی و با نیرویی بزرگ کارهایمان را به خوبی پایان داد.