گنجور

غزل شمارهٔ ۸۳۸

خوشا دلی که ز غیر خداست آسوده
ضمیر خویش ز وسواس دیو پالوده
خوش آنکه جان گرامی بحق فدا کرده
تنش به بندگی مخلصانه فرسوده
ز حق چه بهره برد آنکه روش با غیرست
خدا قل‌الله و ذرهم ببنده فرموده
دمی چگونه تواند بیاد حق پرداخت
که نیست یکنفس از فکر غیر آسوده
دلا بیا که ز غیر خدا بپردازیم
کنیم سر خود از یاد غیر پالوده
دل از جهان بکنیم و بحق دهیم، جهان
وفا ندارد و تا بوده بیوفا بوده
اگر نه قابل درگاه حق تعالائیم
که گشته‌ایم ز سر تا بپای آلوده
زنیم دست ارادت بدامن آنکو
بخاک پای عزیزان جبین خود سوده
مگر نسیم صبا را ز صبح در یابیم
که هست بکر وز انفاس خلق پالوده
بیا که از یمن جان کشیم بوی خدا
بنیمشب که همه دیدهاست بغنوده
فریب کاسهٔ دنیا مخور که دارد زهر
خوش آنکسیکه بدین کاسه لب نیاسوده
مباش یکنفس ایمن بروی توده خاک
که صد هزار اسیرند زیر این توده
برای توشه بعلم و عمل قیام نمای
که عنقریب قیامت نقاب بگشوده
هزار شکر که فیض از هدای آل نبی
غبار شرک و ضلالت ز سینه بزدوده
به یمن دوست اهل بیت پیغمبر
بسوی خلد ره مستقیم پیموده

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خوشا دلی که ز غیر خداست آسوده
ضمیر خویش ز وسواس دیو پالوده
هوش مصنوعی: دل خوشا به حال کسی که از غیر خدا آسوده است و خیالش از وسوسه‌های شیطانی پاک و دور است.
خوش آنکه جان گرامی بحق فدا کرده
تنش به بندگی مخلصانه فرسوده
هوش مصنوعی: خوشحال آن کسی است که جان ارزشمندش را با افتخار فدای کار خالصانه و بندگی کرده و بدنش را در این راه خسته کرده است.
ز حق چه بهره برد آنکه روش با غیرست
خدا قل‌الله و ذرهم ببنده فرموده
هوش مصنوعی: کسی که با غیر خدا زندگی می‌کند، از حق چه بهره‌ای خواهد برد؟ خداوند در قرآن فرموده است که از دیگران رها شو و تنها به او متکی باش.
دمی چگونه تواند بیاد حق پرداخت
که نیست یکنفس از فکر غیر آسوده
هوش مصنوعی: چطور ممکن است لحظه‌ای به یاد خداوند باشیم در حالی که خیالات و افکار دیگر ما را آرام نمی‌گذارد؟
دلا بیا که ز غیر خدا بپردازیم
کنیم سر خود از یاد غیر پالوده
هوش مصنوعی: ای دل، بیا که از دنیای غیر خدا دست برداریم و خود را از یاد دیگران پاک سازیم.
دل از جهان بکنیم و بحق دهیم، جهان
وفا ندارد و تا بوده بیوفا بوده
هوش مصنوعی: دل را از تعلقات دنیوی آزاد کنیم و به حق بپردازیم، چرا که دنیا پایدار نیست و از دیرباز بدون وفا بوده است.
اگر نه قابل درگاه حق تعالائیم
که گشته‌ایم ز سر تا بپای آلوده
هوش مصنوعی: اگر شایسته درگاه خداوند نبودیم، حالا که از سر تا پا آلوده شده‌ایم.
زنیم دست ارادت بدامن آنکو
بخاک پای عزیزان جبین خود سوده
هوش مصنوعی: به خود می‌گویم که با دست احترام به پای آن کسی که بر خاک پای عزیزان سجده می‌کند، می‌زنم.
مگر نسیم صبا را ز صبح در یابیم
که هست بکر وز انفاس خلق پالوده
هوش مصنوعی: آیا می‌توانیم نسیم صبحگاهی را احساس کنیم که همچون نسیمی خالص و بی‌غش از میان مردم و زندگی‌هایشان گذشته باشد؟
بیا که از یمن جان کشیم بوی خدا
بنیمشب که همه دیدهاست بغنوده
هوش مصنوعی: بیا تا در شب‌هایی که همه چشم‌ها خوابیده‌اند، از لطافت روح و بوی خدایی که در فضا جاری است، بهره‌مند شویم و جان خود را شاداب کنیم.
فریب کاسهٔ دنیا مخور که دارد زهر
خوش آنکسیکه بدین کاسه لب نیاسوده
هوش مصنوعی: به دام فریب دنیا نیفت، زیرا آنچه در این دنیا خوب و خوش به نظر می‌رسد، ممکن است عواقب ناخوشایندی داشته باشد. کسانی که به این دنیا دل خوش کرده‌اند، در حقیقت از زهر آن غافلند.
مباش یکنفس ایمن بروی توده خاک
که صد هزار اسیرند زیر این توده
هوش مصنوعی: مراقب باش که در کنار خاک نمانی، زیرا هزاران انسان به خاطر زندگی و سرنوشتشان زیر این خاک هستند.
برای توشه بعلم و عمل قیام نمای
که عنقریب قیامت نقاب بگشوده
هوش مصنوعی: برای کسب علم و عمل تلاش کن، زیرا به زودی روز قیامت فرا خواهد رسید و پرده‌ها کنار خواهد رفت.
هزار شکر که فیض از هدای آل نبی
غبار شرک و ضلالت ز سینه بزدوده
هوش مصنوعی: هزار بار سپاس که نعمت خاندان پیامبر، غبار کفر و گمراهی را از دل پاک کرده است.
به یمن دوست اهل بیت پیغمبر
بسوی خلد ره مستقیم پیموده
هوش مصنوعی: به خاطر دوستی و محبت اهل بیت پیامبر، راهی مستقیم به بهشت پیموده شده است.

حاشیه ها

1397/07/08 08:10
محمد سالمی

سلام. خدایش رحمت کناد. این شعر بی نظیر و یا کم نظیر است. هر بیت آن شاه بیت است. ای کاش همه سعی کنیم تمام این شاه بیت ها را در زندگی خودمان عملا به کار ببندیم. خدایش بیامرزاد.....