گنجور

غزل شمارهٔ ۷۲۲

گاه شود جلوه‌گر مهر رخش در کسان
صوفی از آن در هواش چرخ زند ذره سان
گفت نبی اطلبوا جاحتکم عندهم
قبله ما زانسبب گشت وجوه خسان
زاهد کی خیره سر منع کند از نظر
چشم ندارد مگر آه از این ناکسان
چهره دلها کند ریش بچنگال پند
کرده زره ریش را کرده سپر طیلسان
ترس خدا کن سپر عشوهٔ دنیا مخر
صیغه و مرد خدا جیفه و این کرکسان
پیرو غولان مشو و ز پی دیوان مرو
دست بدار از هوس پای بکش از خسان
ای خنگ آنکو گرفت بار کسان را بدوش
وای بر آنکو نهاد بار بدوش کسان
گر ندهی تن ببار زار کشندت بدار
کرد خدا اغنیا بارکش مفلسان
فیض بهستی گرو همچون کرانان مشو
بار که بر دوش تست زود بمنزل رسان

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گاه شود جلوه‌گر مهر رخش در کسان
صوفی از آن در هواش چرخ زند ذره سان
هوش مصنوعی: گاهی چهره زیبای محبوب در میان انسان‌ها نمایان می‌شود و صوفی به خاطر عشق و شوق او مانند ذره‌ای در آسمان به دور خود می‌چرخد.
گفت نبی اطلبوا جاحتکم عندهم
قبله ما زانسبب گشت وجوه خسان
هوش مصنوعی: پیامبر فرمود: در جستجوی معیشت و روزی خود باشید و به کسانی که در شرایط اقتصادی سخت قرار دارند، توجه کنید و با آنان رفتار نیکو داشته باشید.
زاهد کی خیره سر منع کند از نظر
چشم ندارد مگر آه از این ناکسان
هوش مصنوعی: زاهد نمی‌تواند از دیدن زیبایی‌ها خودداری کند، زیرا چشمش نمی‌تواند جز به حال بد دیگران توجه کند.
چهره دلها کند ریش بچنگال پند
کرده زره ریش را کرده سپر طیلسان
هوش مصنوعی: چهره دل‌ها را با دقت و توجه در نظر بگیر، چون آگاهی و تجربه می‌تواند از آسیب‌های زندگی جلوگیری کند. برداشتن زره ریش و استفاده از آن به عنوان سپر به معنای حفاظت از خود در برابر سختی‌ها و چالش‌هاست.
ترس خدا کن سپر عشوهٔ دنیا مخر
صیغه و مرد خدا جیفه و این کرکسان
هوش مصنوعی: از خدا بترس و فریب زیبایی‌های دنیا را نخور. فردی که به دنبال مال و دنیاست، در واقع به دنبال چیزهایی بی‌ارزش است و همچون کرکسان است که بر سر چیزهای سطحی و پوسیده جمع می‌شوند.
پیرو غولان مشو و ز پی دیوان مرو
دست بدار از هوس پای بکش از خسان
هوش مصنوعی: به دنبال افراد بزرگ و قوی نباش و از دیوانه‌ها فاصله بگیر. از آرزوهای بیهوده دست بکش و از افراد پست دوری کن.
ای خنگ آنکو گرفت بار کسان را بدوش
وای بر آنکو نهاد بار بدوش کسان
هوش مصنوعی: ای احمق، کسی که بار دیگران را بر دوش می‌کشد، وای بر کسی که بار دیگران را بر دوش خود می‌گذارد.
گر ندهی تن ببار زار کشندت بدار
کرد خدا اغنیا بارکش مفلسان
هوش مصنوعی: اگر به مشکلات و سختی‌ها تن ندهی، آن‌ها تو را به دردسر خواهند انداخت. خداوند ثروتمندان را به بار مشکلات فقیران بلند می‌کند.
فیض بهستی گرو همچون کرانان مشو
بار که بر دوش تست زود بمنزل رسان
هوش مصنوعی: مراقب باش که نعمت‌های بهشتی، مانند بار سنگینی بر دوش تو نشود. زودتر حرکت کن تا به مقصد برسی.