فیض کاشانیغزل شمارهٔ ۶۷۶
بکوی یار بی‌پروا گذشتیم
دل آنجا ماند و ما ز آنجا گذشتیم
غلط کی میتوان ز آنجا گذشتن
مگر ما بیخود و بی ما گذشتیم
نه ما ماند و نه سر ماند و نه پا ماند
هم از ما هم ز سر هم پا گذشتیم
چو از یار حقیقی بوی بردیم
ز هر گلدستهٔ رعنا گذشتیم
عیان دیدیم خورشید ازل را
ز هر مه طلعت زیبا گذشتیم
حدیث از شاهد و ساقی مگوئید
که این را خط زدیم و آنرا گذشتیم
بجان و دل غم مولی گزیدیم
هم از دنیا هم از عقبا گذشتیم
نمی‌پیچیم در زهاد و عباد
هم از اینها هم از آنها گذشتیم
نه از دنیا و عقبا طرف بستیم
بماندیم این دو را برجا گذشتیم
چو در اقلیم بیجانی رسیدیم
ز راه و منزل و ماوا گذشتیم
بخلوت خانهٔ توحید رفتیم
هم از لا و هم از الا گذشتیم
دل و جانرا بحق دادیم چون فیض
ز گفت و گو و از غوغا گذشتیم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بکوی یار بی‌پروا گذشتیم
دل آنجا ماند و ما ز آنجا گذشتیم
هوش مصنوعی: ما بدون ترس از چشمان یار گذشتیم و دل ما در آنجا جا ماند، در حالی که خودمان از آن مکان دور شدیم.
غلط کی میتوان ز آنجا گذشتن
مگر ما بیخود و بی ما گذشتیم
هوش مصنوعی: نمی‌توان از آن مکان عبور کرد، مگر اینکه ما بیخود و بی‌دلیل عبور کردیم.
نه ما ماند و نه سر ماند و نه پا ماند
هم از ما هم ز سر هم پا گذشتیم
هوش مصنوعی: هیچ چیزی از ما باقی نمانده است؛ نه خودمان و نه هیچ یک از اجزای وجودمان. از همه چیز گذشتیم و رها شدیم.
چو از یار حقیقی بوی بردیم
ز هر گلدستهٔ رعنا گذشتیم
هوش مصنوعی: زمانی که از عشق واقعی و راستین بهره‌مند شدیم و عطر آن را احساس کردیم، از هر جایی که زیبایی و شادابی وجود داشت، عبور کردیم.
عیان دیدیم خورشید ازل را
ز هر مه طلعت زیبا گذشتیم
هوش مصنوعی: ما زیبایی خورشید ازل را مشاهده کردیم و از میان هر چهره زیبا گذر کردیم.
حدیث از شاهد و ساقی مگوئید
که این را خط زدیم و آنرا گذشتیم
هوش مصنوعی: در مورد داستان و روایت‌های مربوط به شاهد و ساقی صحبت نکنید، زیرا ما برخی از آنها را نادیده گرفته‌ایم و برخی دیگر را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
بجان و دل غم مولی گزیدیم
هم از دنیا هم از عقبا گذشتیم
هوش مصنوعی: ما با تمام وجود و احساس خود غم مولای خود را پذیرفته‌ایم و از این دنیا و نیز از عواقب آن عبور کرده‌ایم.
نمی‌پیچیم در زهاد و عباد
هم از اینها هم از آنها گذشتیم
هوش مصنوعی: ما در پی اعمال زاهدان و عبادت‌کنندگان نیستیم، بلکه از این همه نیز فراتر رفته‌ایم.
نه از دنیا و عقبا طرف بستیم
بماندیم این دو را برجا گذشتیم
هوش مصنوعی: ما به هیچ‌کدام از دنیا و آخرت وابسته نشده‌ایم و این دو را کنار گذاشته و ادامه می‌دهیم.
چو در اقلیم بیجانی رسیدیم
ز راه و منزل و ماوا گذشتیم
هوش مصنوعی: زمانی که به سرزمینی بی‌خبر از زندگی و جنب و جوش رسیدیم، از مسیر و مکان و محل اقامت خود عبور کردیم.
بخلوت خانهٔ توحید رفتیم
هم از لا و هم از الا گذشتیم
هوش مصنوعی: به خلوت خانه‌ای که خدای یگانه در آن است رفتیم و هم از معانی بلند و هم از مسائل سطحی عبور کردیم.
دل و جانرا بحق دادیم چون فیض
ز گفت و گو و از غوغا گذشتیم
هوش مصنوعی: ما جان و دل خود را با قدرت اعطا کردیم، زیرا از کلام و گفتگو بهره‌مند شدیم و از هیاهو و شلوغی گذر کردیم.