گنجور

غزل شمارهٔ ۶۴

شبی رو بحق آر ای جان مخسب
بنال از غم درد پنهان مخسب
ترا چارهٔ باید از بهر درد
بسوز شبش ساز درمان مخسب
بیک شب اگر چاره شد خواب کن
وگرنه شبی دیگر ای جان مخسب
کجا یک شب و ده شب این میشود
بمان خواب راحت بدو نان مخسب
نخسبی بسی شب ز درد تنت
اگر جان زتن به بود هان مخسب
بخسب از نفهمیدهٔ درد جان
و گرنه بجای عزیزان مخسب
چو خواب آیدت سربزانو بنه
ببستر میفت و بسامان مخسب
سحر گه خروسان خروشان شوند
تو هم چون خروسان خروشان مخسب
اگر خواب تن را فزونی دهد
برد روح را خواب نقصان مخسب
اگر اول شب نخسبی چو فیض
چو نیمی رود یا که ثلثآن مخسب

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانه تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شبی رو بحق آر ای جان مخسب
بنال از غم درد پنهان مخسب
هوش مصنوعی: شبی را برای حق آرزو کن، ای جان، و از غم و درد پنهانت ناله نکن.
ترا چارهٔ باید از بهر درد
بسوز شبش ساز درمان مخسب
هوش مصنوعی: برای درمان دردت، باید شب را بسوزانی و در روز به دنبال چاره بگردی.
بیک شب اگر چاره شد خواب کن
وگرنه شبی دیگر ای جان مخسب
هوش مصنوعی: اگر امشب راهی برای آرامش پیدا کردی، بخواب، وگرنه شب دیگری خواهی داشت که باید بیدار بمانی.
کجا یک شب و ده شب این میشود
بمان خواب راحت بدو نان مخسب
هوش مصنوعی: آیا زمانی وجود دارد که یک شب و ده شب را به آرامی بگذرانیم و خواب راحتی داشته باشیم، بدون اینکه نگران به دست آوردن نان باشیم؟
نخسبی بسی شب ز درد تنت
اگر جان زتن به بود هان مخسب
هوش مصنوعی: اگر از درد بدنت شب‌ها بیدار نمی‌مونی، پس اگر جانت از بدنت جدا بود، باز هم ناز نکن و نخواب.
بخسب از نفهمیدهٔ درد جان
و گرنه بجای عزیزان مخسب
هوش مصنوعی: در خواب نرو به خاطر کسی که نمی‌تواند درد تو را درک کند، وگرنه به جای عزیزانت در خواب بیفتی و دور شوی.
چو خواب آیدت سربزانو بنه
ببستر میفت و بسامان مخسب
هوش مصنوعی: وقتی خواب به سراغت آمد، راحت بر روی زانوهایت بنشین و به بستر برو، اما بیش از حد در خواب نرو.
سحر گه خروسان خروشان شوند
تو هم چون خروسان خروشان مخسب
هوش مصنوعی: صبح که خروس‌ها شروع به آواز خواندن می‌کنند، تو هم مانند آن‌ها بیدار و فعال باش و خواب نخور.
اگر خواب تن را فزونی دهد
برد روح را خواب نقصان مخسب
هوش مصنوعی: اگر خواب جسم باعث آرامش و راحتی شود، خواب روح باید به ما بیشتر بیداری و هوشیاری بدهد.
اگر اول شب نخسبی چو فیض
چو نیمی رود یا که ثلثآن مخسب
هوش مصنوعی: اگر در ابتدای شب خواب نروی، مثل فیض، در دل شب به اندازه نیمه یا یک سوم از آن، بیدار بمان.

حاشیه ها

1400/05/04 23:08
محمد یزدی

به نظر می رسد در مصراع نخست بیت ششم، «از» نادرست بوده و «ار» صحیح باشد.

بخسب «ار» نفهمیده ای درد جان

1400/05/05 09:08
ملیکا رضایی

من با محمد یزدی موافقم