فردوسیبخش ۱۳
چنین داد خوانیم بر یزدگرد
وگر کینه خوانیم ازین هفت گرد
اگر خود نداند همی کین و داد
مرا فیلسوف ایچ پاسخ نداد
وگر گفت دینی همه بسته گفت
بماند همی پاسخ اندر نهفت
اگر هیچ گنجست ای نیک رای
بیارای و دل را به فردا مپای
که گیتی همی بر تو بر بگذرد
زمانه دم ما همی‌بشمرد
در خوردنت چیره کن برنهاد
اگر خود بمانی دهد آنک داد
مرا دخل و خرج ار برابر بدی
زمانه مرا چون برادر بدی
تگرگ آمد امسال بر سان مرگ
مرا مرگ بهتر بُدی از تگرگ
در هیزم و گندم و گوسفند
ببست این برآورده چرخ بلند
می آور که از روزمان بس نماند
چنین بود تا بود و بر کس نماند
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چنین داد خوانیم بر یزدگرد
وگر کینه خوانیم ازین هفت گرد
هوش مصنوعی: ما اینگونه داستانی را درباره یزدگرد می‌خوانیم و اگر دشمنی را بخوانیم، از این هفت گرد می‌خوانیم.
اگر خود نداند همی کین و داد
مرا فیلسوف ایچ پاسخ نداد
هوش مصنوعی: اگر خود شخص نخواهد بداند که چه چیزی حق و چه چیزی باطل است، فیلسوف هم نمی‌تواند پاسخی به او دهد.
وگر گفت دینی همه بسته گفت
بماند همی پاسخ اندر نهفت
هوش مصنوعی: اگر کسی بگوید که چیزی بر گردن ماست و ما باید آن را ادا کنیم، باید به او بگوییم که جواب این سؤال در دل ما نهفته است و در واقع نیاز به بیان کردن نیست.
اگر هیچ گنجست ای نیک رای
بیارای و دل را به فردا مپای
هوش مصنوعی: اگر هیچ چیزی برای به دست آوردن نداری، با فکر نیکو و زیبا، دل و روح خود را زینت بده و نگرانی برای فردا نداشته باش.
که گیتی همی بر تو بر بگذرد
زمانه دم ما همی‌بشمرد
هوش مصنوعی: زمان در حال گذر است و زندگی بر تو تاثیر می‌گذارد، هر لحظه از عمر ما نیز شمارش می‌شود.
در خوردنت چیره کن برنهاد
اگر خود بمانی دهد آنک داد
هوش مصنوعی: اگر خود را زیر نظر بگیری و در خوردن کنترلی به خرج دهی، زندگی‌ات بهتر خواهد شد و این کنترل به تو عزت و کامیابی خواهد داد.
مرا دخل و خرج ار برابر بدی
زمانه مرا چون برادر بدی
هوش مصنوعی: اگر مخارج و درآمدم برابر باشد، وضعیت و روزگارم مرا مانند برادر می‌سازد.
تگرگ آمد امسال بر سان مرگ
مرا مرگ بهتر بُدی از تگرگ
هوش مصنوعی: تگرگ امسال مثل مرگ من بود، من فکر می‌کنم که مرگ بهتر از این تگرگ بود.
در هیزم و گندم و گوسفند
ببست این برآورده چرخ بلند
هوش مصنوعی: در این عالم، انسان‌هایی که از هیزم، گندم و گوسفند بهره‌برداری می‌کنند، به نوعی تحت تأثیر چرخ زمان و سرنوشت قرار دارند و لحاظات زندگی‌شان به‌گونه‌ای به هم گره خورده است.
می آور که از روزمان بس نماند
چنین بود تا بود و بر کس نماند
هوش مصنوعی: بیا که از روزگار ما چیزی باقی نمانده است، این حالتی بوده که تا همیشه ادامه داشته و بر کسی باقی نخواهد ماند.
حاشیه ها
1391/05/30 02:07
جواد
خط هشتم: تگرگ آمد امسال بر سان مرگ مرا مرگ بهتر بودی از تگرگ
1391/05/30 02:07
جواد
با پوزش ،در حاشیه قبلی، بجای بدی بودی نوشتم. مرا ببخشد.
1396/11/13 04:02
فرخ
سطر آخر، بند دوم باید چنین باشد تا قافیه درست در بیاید:
چنین بود تا بود و بر کس نماند.