بخش ۱
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
چو برخاست قیصر به گشتاسپ گفت
معنای مصراع(چو موی از بر گوی و ما در میان) چیست؟
معنای مصراع.چو موی از بر گوی و ما در میان
معنای بیت(چو موی از بر گوی و ما در میان)چیست؟
چو موی از بر گوی و ما در میان به رنج تن و آز و سود و زیان
در مصرع اول این بیت در بعضی نسخه ها از جمله نسخه تصحیح شده توسط مصطفی جیحونی به جای کلمه "موی" کلمه "مور" ثبت شده است که به نظر صحیح تر می باشد.
چو مور از بر گوی و ما در میان به رنج تن و آز و سود و زیان
اگر این قرائت را بپذیریم معنی بیت چنین خواهد بود:
انسان در زندگی خود مانند موری است که بر روی گوی (توپ) قرار گرفته است مورچه تلاش کرده و متحمل زحمات می شود تا در روی گوی بالا رود با توجه به انحنای روی توپ مقدار کمی بالا می رود و بعد به پایین می لغزد. در این بیت (انسان به مور)- ( فراز و نشیب زندگی به انحنای گوی) - (رنج تن به تلاش و سخت کوشی مورچه) - ( آز به طمع مورچه برای بالا رفتن) – ( سود به موفقیت نسبی مورچه برای بالا رفتن) و( زیان به سقوط مورچه مجددا به نقطه اول) تشبیه شده است.
ز دل زنگ و از روی آژنگ و ژنگ
نَبُرد بجز باده زنگ رنگ
ز دل زنگ و از روی آژنگ و ژنگ
نبُرد ز بن جز نبیذ چو زنگ
دل زنگ خورده ز تلخی سخن
زداید ازو زنگ باده کهن
چو پیری درآرد زمانه به مرد
جوانش کند باده سالخورد
به مرد اندرون باده آرد پدید
که فرزانه گوهر بود گر پلید
که را گوهرش پست و بالا بلند
کند باده او را چو خم کمند
که را گوهرش برز و بالاش پست
به کیوان برد چون شود نیم مست
چو بی دل خورد مرد گردد دلیر
چو روبه خورد گردد او نره شیر
چو پژمان خورد شادمانه شود
به رخسار چون نار دانه شود
ایا آنکه تو گوهر آری پدید
در بسته ز انده تو باشی کلید..