ز گیتی برآمد سراسر خروش در آذر بد این جشن روز سروش
برآمد یکی ابر و شد تیره‌ماه همی تیر بارید ز ابر سیاه
نه دریا پدید و نه دشت و نه راغ نبینم همی در هوا پر زاغ
حواصل فشاند هوا هر زمان چه سازد همی زین بلند آسمان
نماندم نمکسود و هیزم نه جو نه چیزی پدیدست تا جودرو
بدین تیرگی روز و بیم خراج زمین گشته از برف چون کوه عاج
همه کارها را سراندر نشیب مگر دست گیرد حسین قتیب
کنون داستانی بگویم شگفت کزان برتر اندازه نتوان گرفت
حواصل : مرغ غمخوار -- نمکسود گوشت یا ماهی که به نمک می خوابانند تا بتوانند از فاسد شدن حفظ کنند معمولا آذوقه ای است که برای زمستان ذخیره می کنند.
زمانی که فردوسی این داستان را می سروده ماه آذر بوده و یکباره هوا سرد شده برف و تگرگ همه جا را سفید پوش کرده است فردوسی نیز در ایام پیری بوده و معلوم است که ذخیره مواد غذایی نداشته و با فقر و تنگدستی دست و پنجه نرم می کرده است و کسی هم به او کمک نمی کرده است تنها یک نفر حامی داشته که آن هم حسین قتیب بود. از حسین قتیب در جای دیگر به عنوان فردی آزاده به نیکی یاد کرده است

در تاجیکستان پاییز را «تیره‌ماه» می‌خوانند.