گنجور

شمارهٔ ۴۳

بسوز ای شمع خوبان عاشق دیوانهٔ خود را
مشرف کن به تشریف بقا پروانهٔ خود را
تو شمع بزم اغیار‌ی و من در آتش غیرت
ز برق آه روشن می‌کنم کاشانهٔ خود را
سر من در خمار‌ست از می لعل لبت ای گل
به هر خاری می‌فشان جرعهٔ پیمانهٔ خود را
مزن سنگ ملامت زاهد‌ا بر ساغر رندان
اگر خواهی سلامت سبحهٔ صد دانهٔ خود را
چنان از بادهٔ بزم وصالت بی‌خبر گشتم
که از مستی ندانم باز راه خانهٔ خود را
ز کنج عافیت تا در میان مردم افتادم
فراوان یاد کردم گوشهٔ ویرانهٔ خود را
نیاز‌ست و محبت شیوهٔ رندان می‌خواره
غنیمت دان فغانی شیوهٔ رندانهٔ خود را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بسوز ای شمع خوبان عاشق دیوانهٔ خود را
مشرف کن به تشریف بقا پروانهٔ خود را
هوش مصنوعی: ای شمع زیبای عاشق، بسوز و روشنی ببخش به دیوانهٔ خود و به پروانهٔ خود کمک کن تا به مقام بقا برسد.
تو شمع بزم اغیار‌ی و من در آتش غیرت
ز برق آه روشن می‌کنم کاشانهٔ خود را
هوش مصنوعی: تو در میان مهمانی دیگران همچون شمعی هستی و من از شدت غیرتم، با شدت اشک و آه، روشنی خانه‌ام را تأمین می‌کنم.
سر من در خمار‌ست از می لعل لبت ای گل
به هر خاری می‌فشان جرعهٔ پیمانهٔ خود را
هوش مصنوعی: سرم از نوشیدن شراب لب تو مست و شگفت‌زده است، ای گل! به هر خار و زخم دل دادن، قطره‌ای از می خود را بریز.
مزن سنگ ملامت زاهد‌ا بر ساغر رندان
اگر خواهی سلامت سبحهٔ صد دانهٔ خود را
هوش مصنوعی: بدین معناست که اگر می‌خواهی در زندگی‌ات آرامش و سلامت داشته باشی، هرگز به دیگران به خاطر عقاید و رفتارشان ایراد نگیرید و آنها را سرزنش نکن. بهتر است به کار خود و افکارت توجه کنی و از قضاوت کردن دیگران خودداری کنی.
چنان از بادهٔ بزم وصالت بی‌خبر گشتم
که از مستی ندانم باز راه خانهٔ خود را
هوش مصنوعی: اینقدر از نوشیدن شراب عشق و نشأهٔ وصال تو غافل شدم که حالا از مستی نمی‌دانم چگونه به خانهٔ خود برگردم.
ز کنج عافیت تا در میان مردم افتادم
فراوان یاد کردم گوشهٔ ویرانهٔ خود را
هوش مصنوعی: از گوشه‌ امن و راحت زندگی‌ام خارج شدم و وقتی در بین مردم قرار گرفتم، به یاد آن ویرانه‌ای که قبلاً در آن بودم، افتادم.
نیاز‌ست و محبت شیوهٔ رندان می‌خواره
غنیمت دان فغانی شیوهٔ رندانهٔ خود را
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که نیاز و محبت به نوعی از زندگی رندانه و آزاداندیشانه اشاره دارد. بهتر است از این روش زندگی، که خاص رندان و می‌خوران است، بهره‌برداری و استفاده شود و به شیوه‌های رندانه و آزادانه عمل کرد.