گنجور

غزل شمارهٔ ۲۰۹

مقصود دل عاشق شیدا همه او دان
مطلوب دل وامق و عذرا همه او دان
بینایی هر دیدهٔ بینا همه او بین
زیبایی هر چهرهٔ زیبا همه او دان
یاری ده محنت زده مشناس جز او کس
فریادرس بی‌کس تنها همه او دان
در سینهٔ هر غمزده پنهان همه او بین
در دیدهٔ هر دلشده پیدا همه او دان
هر چیز که دانی جز از او، دان که همه اوست
یا هیچ مدان در دو جهان، یا همه او دان
بر لاله و گلزار و گلت گر نظر افتد
گلزار و گل و لاله و صحرا همه او دان
ور هیچ چپ و راست ببینی و پس و پیش
پیش و پس و راست و چپ و بالا همه او دان
ور آرزویی هست به جز دوست تو را هیچ
بایست، عراقی، و تمنا همه او دان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مقصود دل عاشق شیدا همه او دان
مطلوب دل وامق و عذرا همه او دان
هوش مصنوعی: عشق و آرزوی دل عاشق تنها به آن معشوق خاص مربوط می‌شود و همه خواسته‌های دل وامق و عذرا نیز به ویژگی‌های او بازمی‌گردد.
بینایی هر دیدهٔ بینا همه او بین
زیبایی هر چهرهٔ زیبا همه او دان
هوش مصنوعی: هر چشمی که بیناست، توانایی دیدن زیبایی‌ها را دارد و همه زیبایی‌ها به او مربوط می‌شود.
یاری ده محنت زده مشناس جز او کس
فریادرس بی‌کس تنها همه او دان
هوش مصنوعی: ای یاری که به دردم می‌رسی، هیچ کس دیگری را در این دنیا نمی‌شناسم که بتواند به من کمک کند. تنها تو هستی که درد و رنج مرا می‌فهمی و در این سختی‌ها یار و یاور من هستی.
در سینهٔ هر غمزده پنهان همه او بین
در دیدهٔ هر دلشده پیدا همه او دان
هوش مصنوعی: در دل هر شخصی که غمگین و ناراحت است، وجود آن عزیز پنهان است و در چهرهٔ هر عاشق و دل‌باخته، حضور او به وضوح دیده می‌شود.
هر چیز که دانی جز از او، دان که همه اوست
یا هیچ مدان در دو جهان، یا همه او دان
هوش مصنوعی: هر چیزی را که می‌شناسی، بدان که آن تنها از او ناشی می‌شود. بنابراین، یا همه‌چیز به او مربوط است یا هیچ‌چیز را نمی‌توان شناخت. در این دو جهان، یا تمام حقیقت اوست یا همه‌چیز را به او نسبت بده.
بر لاله و گلزار و گلت گر نظر افتد
گلزار و گل و لاله و صحرا همه او دان
هوش مصنوعی: اگر به لاله و گلزار و گل تو توجه کنی، می‌بینی که همه زیبایی‌ها و نعمت‌ها از اوست.
ور هیچ چپ و راست ببینی و پس و پیش
پیش و پس و راست و چپ و بالا همه او دان
هوش مصنوعی: اگر در هر جهتی نگاه کنی و حرکت کنی، بالا و پایین و همه جهات، آنچه می‌بینی اوست.
ور آرزویی هست به جز دوست تو را هیچ
بایست، عراقی، و تمنا همه او دان
هوش مصنوعی: اگر آرزویی غیر از دوستی تو دارم، عراقی، پس همه خواسته‌هایم اوست.

حاشیه ها

1395/05/26 10:07
کسرا

خیلی زیباست

1396/11/11 01:02
omid

این شعر زیبا چند بیتش توسط استاد بی نظیر وبی همتا بانو زنده یاد روشنک در برنامه گلهای رنگارنگ شماره 287 دکلمه میشه..در این برنامه البته آهنگ بسیار زیبایی وبا ارکستر مدهوش کننده ای شنیده میشه که قابل وصف نیست

1400/08/10 17:11
غبار ره

بیت شماره ۷ در یک نسخه خطی دقیقاً چنین آمده:

ور هیچ پس و پیش، چپ و راست نه بینی

پیش و پس راست و چپ و بالا همه او دان

 

این اختلاف نسخه گرچه در مصراع اول ثمرهٔ محتوایی دارد که باید اهل تحقیق تعیین کنند که اثبات صحیح است یا نفی

اما مصراع دوم هنوز اشکال وزنی دارد

اگر مصراع دوم به یکی از انحای زیر بود عاری از اشکال بود

پیش و پس و چپ ، راست و بالا همه او دان

آن پیش و پس و راست و چپ را همه او دان

و و و