گنجور

بخش ۲ - در نعت حضرت ختمی مرتبت (ص) گوید

محمد شهنشاه پیغمبران
به سوی خدا رهبر رهبران
رسولی که گیتی خدا پیش بود
به تن خلعت کبریاییش بود
پس از ایزد او بود و چیزی نبود
وزو یافت هستی فراز و فرود
جز او مرکز آفرینش مدان
چراغ ره و نور بینش مدان
خدانیست، لیکن خداییش هست
به هر آفریده ز بالا و پست
تنش جان بد از خاک مایه نداشت
از آن رو چو خورشید سایه نداشت
چو آدم نهان بود درآب و گل
پیمبر بد و روشنی بخش دل
چو او ز آفرینش نبد هیچ کس
اگر بود، شیر خدا بود و بس
علی (ع) آن جهان داور بی همال
که چون مصطفی (ص) بود درهر کمال

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

محمد شهنشاه پیغمبران
به سوی خدا رهبر رهبران
هوش مصنوعی: محمد، پادشاه عظیم پیامبران و راهنمای پیشوایان به سوی خداوند است.
رسولی که گیتی خدا پیش بود
به تن خلعت کبریاییش بود
هوش مصنوعی: پیامبری که در دنیا، مقام و منزلت ویژه‌ای دارد، به خاطر عظمت و بزرگی‌اش به مانند لباس فاخر و با شکوهی است که برتن دارد.
پس از ایزد او بود و چیزی نبود
وزو یافت هستی فراز و فرود
هوش مصنوعی: پس از خداوند، هیچ چیز دیگری وجود ندارد و از اوست که هستی به وجود آمده است، با اوج و نشیب‌هایش.
جز او مرکز آفرینش مدان
چراغ ره و نور بینش مدان
هوش مصنوعی: جز او را به عنوان محور و مرکز تمام آفرینش در نظر نگیر و هیچ‌کس جز او را به عنوان راهنما و نور بصیرت نشناس.
خدانیست، لیکن خداییش هست
به هر آفریده ز بالا و پست
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگرچه ممکن است خدایی وجود نداشته باشد، اما ویژگی‌های خدایی و قدرت الهی در تمام مخلوقات، چه در سطوح بالا و چه پایین، وجود دارد. به عبارتی دیگر، نعمت‌ها و آثار الهی در هر موجودی قابل مشاهده است.
تنش جان بد از خاک مایه نداشت
از آن رو چو خورشید سایه نداشت
هوش مصنوعی: جان انسان از خاک و ماده تشکیل نشده است، به همین خاطر مانند خورشید که بدون سایه است، نمی‌تواند تحت تاثیر محدودیت‌ها و تاریکی‌ها قرار گیرد.
چو آدم نهان بود درآب و گل
پیمبر بد و روشنی بخش دل
هوش مصنوعی: آدم در درون خاک و آب پنهان بود و پیامبری بود که به دل‌ها روشنی می‌بخشید.
چو او ز آفرینش نبد هیچ کس
اگر بود، شیر خدا بود و بس
هوش مصنوعی: اگر هیچ کس دیگری از آفرینش وجود نداشت، تنها کسی که به عنوان شیر خدا شناخته می‌شود، او بود.
علی (ع) آن جهان داور بی همال
که چون مصطفی (ص) بود درهر کمال
هوش مصنوعی: علی (ع) قاضی و حاکم بی‌نظیر آن جهان است که در هر فضیلتی مانند پیامبر (ص) به کمال رسیده است.