گنجور

شمارهٔ ٩٨

جهان لطف و کرم تاج ملک خواجه علی
توئی که کس ز تو شد هر که در زمانه کس است
طبیعتی است در احیای مکرمات ترا
که هست خاصیتش آنکه عیسوی نفس است
بجز خیال کسی شبروی نیارد کرد
در آن دیار که سر پاس پاس تو عسس است
بهر مهم که نهد رای تو قدم در پیش
هزار منزل ازو آفتاب باز پس است
سخن سرای که وردش ثنای تو نبود
میان اهل سخن هرزه لای چون جرس است
مرا تو آنچه بتشریف داده ئی همه عمر
ز بهر فخر بر ابنای روزگار بس است
ولیک طوطی طبعم که طوطی ملکوت
بجنب او چو بنزد همای خرمگس است
از آنکه بال و پری نیستش مناسب حال
فتاده اکثر اوقات دربن قفس است
ببخش بال و پری از مثال ترخانیش
که در هوای تو پرواز کردنش هوس است
کنون که دسترست هست دستگیرش باش
مده ز دست مر اینوقت را که دسترس است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جهان لطف و کرم تاج ملک خواجه علی
توئی که کس ز تو شد هر که در زمانه کس است
هوش مصنوعی: جهان پر از مهربانی و بخشش است و تو، ای خواجه علی، مانند تاجی بر سر سلطنت هستی، چرا که هر کسی که در این دنیا به چیزی رسیده، از لطف تو بهره‌مند شده است.
طبیعتی است در احیای مکرمات ترا
که هست خاصیتش آنکه عیسوی نفس است
هوش مصنوعی: طبیعتی در تو وجود دارد که ویژه ویژگی‌های عالی تو را زنده می‌کند و این ویژگی سبب می‌شود که روح تو مثل روح عیسی باشد.
بجز خیال کسی شبروی نیارد کرد
در آن دیار که سر پاس پاس تو عسس است
هوش مصنوعی: جز خیال کسی نمی‌تواند در آن سرزمین شبانه به سراغ تو بیاید، چون نگهبان تو همیشه آنجا حضور دارد.
بهر مهم که نهد رای تو قدم در پیش
هزار منزل ازو آفتاب باز پس است
هوش مصنوعی: برای هر کار مهمی که اراده کنی، اگر قدم برداری، هزار منزل جلوتر هم که بروی، آفتاب همیشه در پس تو خواهد بود.
سخن سرای که وردش ثنای تو نبود
میان اهل سخن هرزه لای چون جرس است
هوش مصنوعی: سخن گویی که مدح و ستایشت را نگوید، در میان شاعران و اهل گفتار مانند صدای بی‌هدف و بی‌معنا است.
مرا تو آنچه بتشریف داده ئی همه عمر
ز بهر فخر بر ابنای روزگار بس است
هوش مصنوعی: شما هر آنچه را که به من بخشیده‌اید، تمام عمر برای فخر و عزت بر دیگران کافی است.
ولیک طوطی طبعم که طوطی ملکوت
بجنب او چو بنزد همای خرمگس است
هوش مصنوعی: اما طوطی طبیعت من، که مانند طوطی آسمانی است، وقتی در کنار "همای" خوشبختی می‌نشیند، همچون مگس خوشحال و شاداب است.
از آنکه بال و پری نیستش مناسب حال
فتاده اکثر اوقات دربن قفس است
هوش مصنوعی: کسی که بال و پر ندارد و نمی‌تواند به پرواز درآید، در بیشتر اوقات در قفس گرفتار است و نمی‌تواند از آنجا خارج شود.
ببخش بال و پری از مثال ترخانیش
که در هوای تو پرواز کردنش هوس است
هوش مصنوعی: اجازه بده بال و پرم را از نمونه پرندگان بگیرم، زیرا فقط در خیال پرواز در آسمان تو را دارم.
کنون که دسترست هست دستگیرش باش
مده ز دست مر اینوقت را که دسترس است
هوش مصنوعی: حالا که فرصتی برای کمک به او داری، از این موقعیت استفاده کن و او را تنها نگذار. این زمان که دسترسی به او داری را از دست نده.