گنجور

شمارهٔ ٩۵

ترک و تجریدست زاد اندر طریق راه حق
هر که دارد توشه ئی او را امید مخرجست
نردبان سازی ز همت روح را گاه عروج
در طریق حق براق رهنوردت مسر جست
هر که جان دارد تو آزادیش را هرگز مجوی
تا در آنصورت که او دارد چه معنی مدرجست
شر اندک خوار مشمر زانکه اصل فتنه ها
کاندر ایران بود و در توران ز خون ایر جست
هر چه میبینی که هست آن بود و خواهد بود نیز
در صدف دری که پروردند یکسر مخرجست
دی گذشت و کس نمیداند که فردا چون بود
روز امروزست و صبح صادق از وی ابلجست
آنکه وجه نسیه هر کو سازد از نقد روان
هست سودائی چه میگوئی بغایت اهو جست
راستی خواهی مرو جز بر صراط مستقیم
بر یمین و بر یسار ار رفت خواهی معوجست
بی نیازی بایدت با فقر خو کن بهر آنک
التفات خاطر آن کو بیش دارد احوجست
کار دنیا سر بسر باطل شناسد از خرد
هر که چون ابن یمین او را ره حق منهجست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ترک و تجریدست زاد اندر طریق راه حق
هر که دارد توشه ئی او را امید مخرجست
هوش مصنوعی: کسی که در مسیر حق قدم می‌گذارد، باید از تعلقات دنیا بگذرد و خود را خالص کند. اگر کسی در این راه توشه‌ای داشته باشد، می‌تواند به نجات و آزادی امیدوار باشد.
نردبان سازی ز همت روح را گاه عروج
در طریق حق براق رهنوردت مسر جست
هوش مصنوعی: گاهی برای رسیدن به حق و حقیقت، باید با تلاش و اراده، نردبانی بسازیم که ما را به عروج و پیشرفت در این مسیر هدایت کند.
هر که جان دارد تو آزادیش را هرگز مجوی
تا در آنصورت که او دارد چه معنی مدرجست
هوش مصنوعی: هر کسی که زندگی دارد، هرگز به دنبال آزادی او نباش؛ زیرا در این صورت، آنچه او دارد دیگر هیچ معنایی نخواهد داشت.
شر اندک خوار مشمر زانکه اصل فتنه ها
کاندر ایران بود و در توران ز خون ایر جست
هوش مصنوعی: هر چند که مشکلات و آسیب‌های کوچک را نادیده بگیر، زیرا ریشه‌ی فتنه‌ها و فسادها در ایران بوده و از خون ایر سرچشمه می‌گیرد.
هر چه میبینی که هست آن بود و خواهد بود نیز
در صدف دری که پروردند یکسر مخرجست
هوش مصنوعی: هر چیزی که اکنون مشاهده می‌کنی، همان چیزی است که قبلاً وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت؛ همه اینها در صدف دریا که خداوند آفریده است، نهفته است.
دی گذشت و کس نمیداند که فردا چون بود
روز امروزست و صبح صادق از وی ابلجست
هوش مصنوعی: دیروز گذشت و هیچ‌کس نمی‌داند که فردا چگونه خواهد بود. امروز و صبح روشن از آن دیروز ناپدید شده‌اند.
آنکه وجه نسیه هر کو سازد از نقد روان
هست سودائی چه میگوئی بغایت اهو جست
هوش مصنوعی: کسی که برای به دست آوردن چیزی، از امکانات حاضر خود استفاده نمی‌کند و به امید آینده ادعا می‌کند، در واقع در دنیای خیالات و توهمات زندگی می‌کند. شما چه می‌گویید درباره این حالت بی‌معنا؟
راستی خواهی مرو جز بر صراط مستقیم
بر یمین و بر یسار ار رفت خواهی معوجست
هوش مصنوعی: اگر به راستی بخواهی بروی، جز بر راه راست نرو. اگر از این راه منحرف شوی، در نهایت به سوی چپ یا راست می‌روی و راهت کج خواهد شد.
بی نیازی بایدت با فقر خو کن بهر آنک
التفات خاطر آن کو بیش دارد احوجست
هوش مصنوعی: برای اینکه به آرامش ذهنی و بی‌نیازی دست یابی، باید با شرایط سخت و فقر زندگی سازگار شوی، زیرا توجه و محبت کسانی که در زندگی‌ات اهمیت بیشتری دارند، به تو تعلق دارد.
کار دنیا سر بسر باطل شناسد از خرد
هر که چون ابن یمین او را ره حق منهجست
هوش مصنوعی: هر کسی که مانند ابن یمین کوچک‌ترین بصیرتی داشته باشد، درک می‌کند که کارهای دنیا در نهایت بی‌ارزش و پوچ هستند و فقط مسیر راست و حقیقت را باید دنبال کند.