گنجور

شمارهٔ ۶٧١

خرم اینقصر دلفروز که بر روی زمین
ارم و خلد برین نیست اگر هست جز این
نی چه جای ارم و خلد برینست کز او
هم ارم تیره همی گردد و هم خلد برین
خاصه آندم که در او پادشه تاجوران
باشد از بهر تماشا و طرب تخت نشین
شاه یحیی جوانبخت که در هیچ هنر
خرد پیر ندیدش بجهان هیچ قرین
آنکه خاک در این کاخ ز عکس رایش
آمد از روی صفا رشک ده ماء معین
وانکه از تربیتش بانی اینقصر مشید
سر ز شعری گذرانید چو اینشعر متین
فخر عالم هبه الله که در دولت شاه
بهزارش به ازین بخت جوان هست ضمین

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خرم اینقصر دلفروز که بر روی زمین
ارم و خلد برین نیست اگر هست جز این
هوش مصنوعی: این مکان زیبای دل‌نشین، مانند بهشتی است که بر روی زمین وجود دارد و اگر بهشت واقعی در جایی دیگر باشد، در اینجا نشانی از آن نیست.
نی چه جای ارم و خلد برینست کز او
هم ارم تیره همی گردد و هم خلد برین
هوش مصنوعی: درختانی که در این دنیا وجود دارند، به هیچ‌وجه قابل مقایسه با بهشت و باغ‌های جنت نیستند. از خود بهشت و باغ‌ها نیز گاهی خبرهای ناخوشایند به گوش می‌رسد.
خاصه آندم که در او پادشه تاجوران
باشد از بهر تماشا و طرب تخت نشین
هوش مصنوعی: به ویژه زمانی که پادشاهی با تاج و جلال در میان باشد، برای تماشا و شادی بر تخت نشسته است.
شاه یحیی جوانبخت که در هیچ هنر
خرد پیر ندیدش بجهان هیچ قرین
هوش مصنوعی: شاه یحیی خوشبخت و جوان، در هیچ هنری کسی را هم‌تراز خود ندید و هیچ‌کس را در دنیا مثل او ندید.
آنکه خاک در این کاخ ز عکس رایش
آمد از روی صفا رشک ده ماء معین
هوش مصنوعی: کسی که خاک این کاخ به خاطر تصویر رایش به وجود آمده است، از روی خلوص و صفای دلش، به آب زلال رشک می‌برد.
وانکه از تربیتش بانی اینقصر مشید
سر ز شعری گذرانید چو اینشعر متین
هوش مصنوعی: کسی که از تربیتش این قصر ساخته شده، سرت را بالا ببر و از شعر گذشته عبور کن، زیرا این شعر محکم و استوار است.
فخر عالم هبه الله که در دولت شاه
بهزارش به ازین بخت جوان هست ضمین
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی به ارزش والای انسانی اشاره دارد. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که وجود فردی مانند "هبه الله" در جامعه‌ای که تحت سلطنت پادشاهی است، بهتر از آن است که تنها به شانس و بخت جوانی تکیه کنیم. در واقع، وجود چنین شخصیتی می‌تواند به جامعه قوت و رونق ببخشد و ارزش آن فراتر از هر بخت و اقبالی است.