گنجور

شمارهٔ ٢٠٩

اصلت ایدل چو ز خاکست بلندی مطلب
عنصر خاک نه مایل سوی پستی باشد
بخرد آنست که از حال خود آگاه بود
آنقدر عمر که در ربقه هستی باشد
مسکنی باید و مقدار کفافی ز معاش
زین فزون خواستنت آز پرستی باشد
باده دور باندازه دهند ای هشیار
بیشتر خواستن از غایت مستی باشد
بشنو ز ابن یمین یک سخن ایجان عزیز
اعتقاد تو بحق گر بدرستی باشد
بیشک اندر طلب بیشتر از قدر کفاف
سخت کوشی تو از غایت سستی باشد

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اصلت ایدل چو ز خاکست بلندی مطلب
عنصر خاک نه مایل سوی پستی باشد
هوش مصنوعی: اصل تو همچون ایدل، از خاک سر بلند کرده است. عنصر خاک هرگز به سوی پستی و حقارت مایل نیست.
بخرد آنست که از حال خود آگاه بود
آنقدر عمر که در ربقه هستی باشد
هوش مصنوعی: عاقل کسی است که از وضعیت و شرایط خود آگاه باشد و به اندازه‌ای زندگی کند که در دنیا حضور دارد.
مسکنی باید و مقدار کفافی ز معاش
زین فزون خواستنت آز پرستی باشد
هوش مصنوعی: انسان باید جایی برای زندگی داشته باشد و حداقل نیازهای معیشتی‌اش را تأمین کند. اگر به دنبال خواسته‌های بیش از این باشد، به نوعی حرص و آز نشان می‌دهد.
باده دور باندازه دهند ای هشیار
بیشتر خواستن از غایت مستی باشد
هوش مصنوعی: شراب را به اندازه بنوشید، ای هشیار. خواستن بیشتر از آنچه نیاز دارید، نشانه‌ی اوج مستی و بی‌خودیش است.
بشنو ز ابن یمین یک سخن ایجان عزیز
اعتقاد تو بحق گر بدرستی باشد
هوش مصنوعی: ای جان عزیز، یک سخنی از ابن یمین بشنو. اگر به راستی به حقی که در دل داری، ایمان داری، به آن توجه کن.
بیشک اندر طلب بیشتر از قدر کفاف
سخت کوشی تو از غایت سستی باشد
هوش مصنوعی: مطمئناً اگر در طلب چیزهای بیشتر از آنچه که نیاز داریم، تلاش کنیم، نشان دهنده‌ی کسلی و رکود ماست.