گنجور

شمارهٔ ٣٧ - ایضاً قصیده در منقبت حضرت علی مرتضی(ع) والصلوه

آنرا که پیشوای دو عالم علی بود
نزد خدای منزلتی بس علی بود
اقبال دارد آنکه زند دم ز دوستیش
بل بندگی قنبرش از مقبلی بود
امروز هر دلی که تهی باشد از ولاش
روز جزا ز نار سقر ممتلی بود
بر اتفاق مرشد و هادی اولیاست
از نور اوست مقتبس آنکو ولی بود
شرطست در نماز جماعت امام را
کاو را از آن میان صفت افضلی بود
فاضل بجای ماندن و مفضول را امام
کردن نه در طریقه حق مبطلی بود
هر کس که مؤمنست بفرمان مصطفی
مولاش اگر عناد ندارد علی بود
گر فیض او مدد نکند خاطر مرا
آخر مرا بگوی که این پر دلی بود
ممدوح از این قبیل که گفتم فضایلش
گفتن مدیح غیر وی از جاهلی بود
تا زنده ماند ابن یمین کار افضلش
در گلشن مدایح او بلبلی بود

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنرا که پیشوای دو عالم علی بود
نزد خدای منزلتی بس علی بود
هوش مصنوعی: کسی که پیشوای دو عالم، یعنی امام علی (علیه‌السلام) بود، در نزد خداوند دارای منزلتی بسیار والاست.
اقبال دارد آنکه زند دم ز دوستیش
بل بندگی قنبرش از مقبلی بود
هوش مصنوعی: کسی که در مورد دوستی‌اش سخن می‌گوید و به آن افتخار دارد، باید در بندگی و خدمت به محبوبش مانند قنبر باشد که در اطاعت و وفاداری مثال‌زدنی است.
امروز هر دلی که تهی باشد از ولاش
روز جزا ز نار سقر ممتلی بود
هوش مصنوعی: امروز، هر دلی که از محبت و دوستی خدا خالی باشد، در روز قیامت از عذاب سقر پر خواهد بود.
بر اتفاق مرشد و هادی اولیاست
از نور اوست مقتبس آنکو ولی بود
هوش مصنوعی: بر اساس هم‌نشینی و همراهی با مرشد و راهنمایی که از اولیاست، نور و روشنایی او به دیگران منتقل می‌شود، و تنها کسی که مقام ولی را دارد، از این نور بهره‌مند می‌شود.
شرطست در نماز جماعت امام را
کاو را از آن میان صفت افضلی بود
هوش مصنوعی: در نماز جماعت، ضروری است که امام جماعت ویژگی‌های افضلی و برتری داشته باشد تا بتواند به‌خوبی رهبری کند و دیگران را به سمت عبادت هدایت نماید.
فاضل بجای ماندن و مفضول را امام
کردن نه در طریقه حق مبطلی بود
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که فردی که دارای فضل و دانش بیشتر است، نباید به جای کسی که از نظر دانش و توانایی کمتر است، مسئولیت رهبری یا پیشوایی را واگذار کند. این کار در مسیر حقیقت و درست نیست و به نوعی نادرست و بی‌اساس محسوب می‌شود.
هر کس که مؤمنست بفرمان مصطفی
مولاش اگر عناد ندارد علی بود
هوش مصنوعی: هر کسی که به ایمان و فرمان پیامبر (مصطفی) پایبند باشد و به او دشمنی نکند، باید بداند که علی (علیه‌السلام) مولای اوست.
گر فیض او مدد نکند خاطر مرا
آخر مرا بگوی که این پر دلی بود
هوش مصنوعی: اگر لطف و مدد او شامل حال من نشود، در این صورت به من بگویید که آیا این دل پر از عشق و احساس بوده است یا نه؟
ممدوح از این قبیل که گفتم فضایلش
گفتن مدیح غیر وی از جاهلی بود
هوش مصنوعی: فرد مورد ستایش دارای ویژگی‌هایی است که در مورد آن‌ها صحبت کردم و این صفات او را شایسته تعریف و تمجید می‌کند. هرگونه بیان تحسین درباره دیگران در مقایسه با او نادانی محسوب می‌شود.
تا زنده ماند ابن یمین کار افضلش
در گلشن مدایح او بلبلی بود
هوش مصنوعی: تا زمانی که ابن یمین زنده باشد، بهترین کارش در گلشن شعر و مدح، آواز خواندن مانند بلبل خواهد بود.