گنجور

بخش ۱ - نصایح

حمد بی حد و ثنای بی عدد
هست شایان خداوند احد
آنکه از امر کن ازجود وکرم
عالمی را کردموجو از عدم
آنکه می باشد به هر شیئی قدیر
نه شریکی هست او را نه نظیر
آسمان را بی ستون بر پای داشت
کس نمی داند که چون برجای داشت
خاک وباد وآب وآتش آفرید
نقشها زاین چار بس خوش آفرید
از ضمیر موری آگاه است او
زیر سنگ ار در بن چاه است او
در هوا مرغی هویدا می کند
روزی ماهی به دریا می کند
برگ تر از چوب خشک آرد پدید
وز پی شام سیه صبح سفید
جانور از نطفه از نی شکر دهد
ز ابر باران ازصدف گوهر دهد
لطف او خاص است و بر هر بنده ای
می دهد روزی به هر جنبده ای
آسمان را و زمین را مالک است
هر چه باشد غیر وجهش هالک است
عقل حیران است در ذاتش که چیست
هر چه هست او هست جز او هیچ نیست
او بودخلاق هر بالا و پست
بود وهست از پیش و بعد هر چه هست
هر سر مویم شودگر صد زبان
عاجزم از شکر یک احسان آن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حمد بی حد و ثنای بی عدد
هست شایان خداوند احد
هوش مصنوعی: پرستش و ستایش خداوندی که یگانه و بی‌نظیر است، بی‌پایان و بی‌شمار است.
آنکه از امر کن ازجود وکرم
عالمی را کردموجو از عدم
هوش مصنوعی: کسی که به اوامر و دستورات الهی پاسخ می‌دهد و با دیانت و سخاوت جهان را خلق کرده، از عدم و نیستی وجود را به ارمغان آورده است.
آنکه می باشد به هر شیئی قدیر
نه شریکی هست او را نه نظیر
هوش مصنوعی: کسی که به همه چیز قدرت و تسلط دارد، هیچ همتایی و شریکی برای خود ندارد.
آسمان را بی ستون بر پای داشت
کس نمی داند که چون برجای داشت
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌داند که آسمان چگونه بدون تکیه‌گاه‌هایش بر پا است و به ثبات خود ادامه می‌دهد.
خاک وباد وآب وآتش آفرید
نقشها زاین چار بس خوش آفرید
هوش مصنوعی: خاک، باد، آب و آتش، چهار عنصر اصلی هستند که با استفاده از آن‌ها اشکال و نقش‌های زیبا و دلنشین خلق شده‌اند.
از ضمیر موری آگاه است او
زیر سنگ ار در بن چاه است او
هوش مصنوعی: او حتی از کوچک‌ترین موجودات، مانند یک مورچه، باخبر است و اگرچه ممکن است زیر سنگ یا در عمق چاه پنهان شده باشد، باز هم علم و آگاهی او به آن‌ها می‌رسد.
در هوا مرغی هویدا می کند
روزی ماهی به دریا می کند
هوش مصنوعی: در آسمان پرنده‌ای دیده می‌شود که روزی ماهی را به دریا می‌آورد.
برگ تر از چوب خشک آرد پدید
وز پی شام سیه صبح سفید
هوش مصنوعی: برگ تازه درخت مثل چوب خشک نمایان می‌شود و پس از تاریکی شب، صبح روشن و سپید از راه می‌رسد.
جانور از نطفه از نی شکر دهد
ز ابر باران ازصدف گوهر دهد
هوش مصنوعی: هر موجودی با نطفه‌اش به وجود می‌آید و از نی، شکر تولید می‌شود؛ همان‌طور که باران از ابر می‌بارد و مروارید از صدف به دست می‌آید.
لطف او خاص است و بر هر بنده ای
می دهد روزی به هر جنبده ای
هوش مصنوعی: رحمت و لطف خداوند خاص است و به هر اساسی از بندگانش روزی و رزق می‌دهد. این رحمت شامل همه موجودات می‌شود.
آسمان را و زمین را مالک است
هر چه باشد غیر وجهش هالک است
هوش مصنوعی: هر چیزی که در آسمان و زمین وجود دارد، مالکیتی جز خداوند ندارد و هر آنچه غیر از اوست، نابود خواهد شد.
عقل حیران است در ذاتش که چیست
هر چه هست او هست جز او هیچ نیست
هوش مصنوعی: عقل در فهم ماهیت وجود سرگردان است و نمی‌داند که او چیست. هر چیزی که وجود دارد، از آن اوست و غیر از او چیزی نیست.
او بودخلاق هر بالا و پست
بود وهست از پیش و بعد هر چه هست
هوش مصنوعی: او خالق تمامی بالا و پایین‌هاست و از آغاز تا پایان، هر چیزی که وجود دارد از اوست.
هر سر مویم شودگر صد زبان
عاجزم از شکر یک احسان آن
هوش مصنوعی: اگر هر تار موی من هم صد زبان داشته باشد، باز هم نمی‌توانم به اندازه یک نعمت کوچک قدردانی کنم.