گنجور

بخش ۱

این نسخه ز گفته بلند اقبال است
مطبوع وپسندیده اهل حال است
گرچه سخن از بلبل وگل گفته ولی
عیبش منما که احسن الاقوال است
بسم الله الرحمن الرحیم
بنام خداوند عرش عظیم
که بر بندگانست لطفش عمیم
به هر کار دانا و بیننده اوست
سخن در دهان آفریننده اوست
نباشد به جز او خدای دگر
به جز درگهش نیست جای دگر
برون آرد از سنگ فیروزه را
مهیا کند رزق هر روزه را
رطب ارد از خار و از نی شکر
پر از نعمت او بود بحر وبر
نگردیده کس آگه از ذات او
شه است او ولیکن همه مات او
بود او خداوند بالا وپست
شد از امر او هستی از نیست هست
رحیم است و رحمان رئوف و رشید
ولی است و والی ودود و وحید
معین است و معطی مبین ومجیر
قدیم است و قادر قوی وقدیر
به فضل وکرم ای خداوند پاک
بیا بگذر از جرم این مشت خاک
بلند از تو گشته است اقبال من
نظر کن ز رحمت بر احوال من

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این نسخه ز گفته بلند اقبال است
مطبوع وپسندیده اهل حال است
هوش مصنوعی: این نوشته حاصل کلمات و افکار عمیق فردی موفق و با تجربه است که برای افرادی با درک بالا و روحیه تفکر، بسیار جذاب و مورد پسند قرار گرفته است.
گرچه سخن از بلبل وگل گفته ولی
عیبش منما که احسن الاقوال است
هوش مصنوعی: هرچند که در اینجا درباره بلبل و گل صحبت شده، اما نباید عیبی به آن وارد کرد چون این سخن از زیباترین اقوال است.
بنام خداوند عرش عظیم
که بر بندگانست لطفش عمیم
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که تخت فرمانروایی‌اش بزرگ و اهمیتش بسیار است و او بر بندگانش رحمت و مهربانی می‌افزاید.
به هر کار دانا و بیننده اوست
سخن در دهان آفریننده اوست
هوش مصنوعی: هر کاری که به‌خوبی انجام می‌شود، نتیجه دانش و بینش فرد است و حرف‌هایی که زده می‌شود، از طرف خالق آن فرد است.
نباشد به جز او خدای دگر
به جز درگهش نیست جای دگر
هوش مصنوعی: جز او هیچ خدایی وجود ندارد و هیچ جا جز درگاه او برای پرستش و درخواست وجود ندارد.
برون آرد از سنگ فیروزه را
مهیا کند رزق هر روزه را
هوش مصنوعی: از دل سنگ فیروزه، برکت‌ها و روزی‌های هر روز به‌دست می‌آید.
رطب ارد از خار و از نی شکر
پر از نعمت او بود بحر وبر
هوش مصنوعی: رطب به معنای خرما است و در اینجا به این اشاره می‌کند که خرما از خار و نی به دست می‌آید. در ادامه بیان می‌شود که شکر که شیرینی آن از نعمت‌های الهی است، در حقیقت دریایی از خیر و برکت برای انسان‌ها به شمار می‌آید. در مجموع، این عبارت به این نکته اشاره دارد که نعمت‌های خداوند در زندگی انسان‌ها فراوان و متنوع است.
نگردیده کس آگه از ذات او
شه است او ولیکن همه مات او
هوش مصنوعی: هیچ‌کس به حقیقت ذات او آگاه نیست، او شاه و سروری است بی‌همتای، اما همه در برابر جلال او در حیرت و شگفتی قرار دارند.
بود او خداوند بالا وپست
شد از امر او هستی از نیست هست
هوش مصنوعی: او خدای بزرگ و بالا است و به فرمان او، هستی از عدم به وجود آمده است.
رحیم است و رحمان رئوف و رشید
ولی است و والی ودود و وحید
هوش مصنوعی: خداوند مهربان و بخشنده است، دارای رحمت و دلسوزی بسیار. او حکیم و مدیر عالم است، در عین حال دوست و یگانه است.
معین است و معطی مبین ومجیر
قدیم است و قادر قوی وقدیر
هوش مصنوعی: خداوند روشن و بخشنده است، او از قدیم وجود داشته و توانای عظیم و تواناست.
به فضل وکرم ای خداوند پاک
بیا بگذر از جرم این مشت خاک
هوش مصنوعی: ای خداوند پاک، به لطف و کرمت، از گناهان این انسان خاکی بگذر.
بلند از تو گشته است اقبال من
نظر کن ز رحمت بر احوال من
هوش مصنوعی: بخت و اقبال من به خاطر تو بسیار خوب شده است، به حال من با نگاه رحمت‌آمیزت توجه کن.