گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۰

بر قماش پوچ هستی تا به‌کی وسواس‌ها
پنبه‌ها خواهد دمید آخر ازین کرباس‌ها
شیشهٔ ساعت خبر از ساز فرصت می‌دهد
خودسران غافل مباشید از صدای طاس‌ها
عبرت آنجا کز مکافات عمل گیرد عیار
ناخنی دارند در جنگ درودن داس‌ها
اهل دنیا را به نهضت‌گاه آزادی چه‌کار
در مزابل فارغند از بوی گل کناس‌ها
عالمی بالیده است از دستگاه خودسری
نشتری می‌خواهد این جمعیت آماس‌ها
تا بود ممکن به وضع خلق باید ساختن
آدمیت پیش نتوان برد با نسناس‌ها
حیرت دیدار با دنیا و عقبا شد طرف
بوی امیدی گوارا کرد چندین یاس‌ها
بی‌نوایی چون به سامان جنون پوشیده نیست
صبح خندد بر گریبان‌چاکی افلاس‌ها
شرم می‌دارد درشتی از ملایم‌طینتان
غالب افتاده‌ست بیدل سرب بر الماس‌ها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بر قماش پوچ هستی تا به‌کی وسواس‌ها
پنبه‌ها خواهد دمید آخر ازین کرباس‌ها
هوش مصنوعی: تا کی باید در احساسات بی‌مورد و نگرانی‌ها غرق باشی؟ به‌زودی نیاز است که از این مشکلات و دل‌مشغولی‌ها دست برداری.
شیشهٔ ساعت خبر از ساز فرصت می‌دهد
خودسران غافل مباشید از صدای طاس‌ها
هوش مصنوعی: شیشه ساعت به ما یادآوری می‌کند که زمان در حال گذر است؛ پس ای کسانی که بی‌خبر هستید، از نشانه‌ها و صداهای زمان غافل نشوید.
عبرت آنجا کز مکافات عمل گیرد عیار
ناخنی دارند در جنگ درودن داس‌ها
هوش مصنوعی: در جایی که نتیجه اعمال افراد مورد توجه قرار می‌گیرد، کسانی که بی‌پروایی می‌کنند مانند افرادی هستند که در جنگ داس‌ها را با ناخن خود می‌گیرند.
اهل دنیا را به نهضت‌گاه آزادی چه‌کار
در مزابل فارغند از بوی گل کناس‌ها
هوش مصنوعی: اهل دنیا چه ارتباطی به مکان‌های آزادی دارند، در حالی که از بوی گل‌ها و زیبایی‌ها بی‌خبر هستند و در زباله‌ها می‌گذرانند.
عالمی بالیده است از دستگاه خودسری
نشتری می‌خواهد این جمعیت آماس‌ها
هوش مصنوعی: جهانی پر از نغمه و شور و نشاط، در این فضا افرادی هستند که خواستار انضباط و ساماندهی در جمعیت و احساساتشان هستند. این جمعیت در تلاش است تا از بی‌نظمی و هرج و مرج رهایی یابد.
تا بود ممکن به وضع خلق باید ساختن
آدمیت پیش نتوان برد با نسناس‌ها
هوش مصنوعی: تا زمانی که امکان پذیر است، باید به نحوه رفتار مردم توجه کرد و انسانیت را در کنار افراد نادان نمی‌توان پرورش داد.
حیرت دیدار با دنیا و عقبا شد طرف
بوی امیدی گوارا کرد چندین یاس‌ها
هوش مصنوعی: به خاطر دیدن دنیا و زندگی پس از مرگ، دچار شگفتی و حیرت شدم. اما در این میان، بوی خوش امیدی مرا شاداب کرد و ناامیدی‌هایم را کاهش داد.
بی‌نوایی چون به سامان جنون پوشیده نیست
صبح خندد بر گریبان‌چاکی افلاس‌ها
هوش مصنوعی: فقر و بی‌نوایی از چنان حالتی به وجود می‌آید که حتی در شرایط سخت و جنون‌آسا نیز نمی‌توان آن را پنهان کرد. صبح که می‌رسد، می‌تواند به سادگی بر نشانه‌های این بدبختی بخندد و آن را آشکار کند.
شرم می‌دارد درشتی از ملایم‌طینتان
غالب افتاده‌ست بیدل سرب بر الماس‌ها
هوش مصنوعی: درشتی و سختی در برابر لطافت و نرمی شرمنده است، چرا که صفت ملایم و نرم می‌تواند غالب بر آن باشد. همچنین، حالت بی‌پروایی و جسارت بر چیزهای باارزش مانند الماس‌ها نیز وجود دارد.

حاشیه ها

1395/10/28 16:12
عبدالرزاق اختری

به نظر من وزن این غزل فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن ( رمل مثمن محذوف ) است . با درود !

1398/04/22 12:07
محمدرضا ق

بله نظر شما درست است جناب عبدالرزاق. وزن ذکر شده اشتباه است.