گنجور

غزل شمارهٔ ۱۷۵۶

نفس ثبات ندارد به شست ‌کار نویس
شکسته است قلم نسخه اعتبار نویس
جریدهٔ رقم اعتبارها خاک است
تو هم خطی به سر لوح این مزار نویس
زمان وصل به صبح قیامت افتاده‌ست
سیاهی از شب ما گیر و انتظار نویس
سوار مطلب عشاق دقتی دارد
برای خاطر ما اندکی غبار نویس
شقی‌ که ‌گل ‌کند از خامه بی ‌صریری نیست
برات ناله تو هم بر دل فگار نویس
خط جنون‌ سبقان مسطری نمی‌خواهد
چو نغمه هرچه نویسی برون تار نویس
شگون یمن ندارد برات عشرت دهر
زبان خامه سیاه است‌ گو بهار نویس
هزار مرتبه دارد شهید تیغ وفا
قلم به خون زن و بیتی به یادگار نویس
ز نقش هستی من هر کجا اثر یابی
خط جبین کن و بر خاک راه یار نویس
بیاض دیدهٔ یعقوب اشارتی دارد
که سیر ما کن و تفسیر نقره‌کار نویس
به نامه‌ای‌ که در او نام عشق ثبت ‌کنند
به جای هر الف انگشت زینهار نویس
ز خود تهی شدن آغوش بی‌نشانی اوست
چو صفر اگر ز میان رفته‌ای‌کنار نویس
به مشق حسرت ازآن جلوه قانعم بیدل
بر او سفیدی مکتوب انتظار نویس

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نفس ثبات ندارد به شست ‌کار نویس
شکسته است قلم نسخه اعتبار نویس
هوش مصنوعی: نفس انسان ثبات و پایداری ندارد، چون در دستان او قلم شکسته و نوشتن اعتبار از دست رفته است.
جریدهٔ رقم اعتبارها خاک است
تو هم خطی به سر لوح این مزار نویس
هوش مصنوعی: ورق‌هایی که معرف اعتبارها هستند، در حقیقت خاک و بی‌فایده‌اند. تو هم بر روی سنگ مزار این تاریخ، خطی بنویس.
زمان وصل به صبح قیامت افتاده‌ست
سیاهی از شب ما گیر و انتظار نویس
هوش مصنوعی: زمانی که به صبح قیامت نزدیک می‌شویم، سیاهی و تاریکی شب ما را در خود گرفته و انتظار به سر آمده است.
سوار مطلب عشاق دقتی دارد
برای خاطر ما اندکی غبار نویس
هوش مصنوعی: عاشقان در بیان احساساتشان دقت و توجه زیادی دارند و برای ما، به خاطر محبت و علاقه‌ای که به ما دارند، حتی کوچک‌ترین جزئیات را هم با دقت بررسی می‌کنند.
شقی‌ که ‌گل ‌کند از خامه بی ‌صریری نیست
برات ناله تو هم بر دل فگار نویس
هوش مصنوعی: شخصی که در زندگی‌اش غم و اندوه دارد، نمی‌تواند به راحتی زیبایی‌ها را تجربه کند. همچنین، ناله و درد تو باید به گونه‌ای بیان شود که بر دل‌های گسسته تأثیر بگذارد.
خط جنون‌ سبقان مسطری نمی‌خواهد
چو نغمه هرچه نویسی برون تار نویس
هوش مصنوعی: چشم‌پوشی از عقل و منطق، گاهی نیاز ندارد، زیرا در هر چیزی که بخواهی بنویسی، حس و احساسی مانند یک نغمه به وجود می‌آید.
شگون یمن ندارد برات عشرت دهر
زبان خامه سیاه است‌ گو بهار نویس
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که روزگار خوشی و لذت، شگون و نشانه خوشحالی ندارد. آنچه نوشته می‌شود، با کلمات تلخ و تاریک بیان می‌شود. بهار باید با قلمی نو یادداشت شود.
هزار مرتبه دارد شهید تیغ وفا
قلم به خون زن و بیتی به یادگار نویس
هوش مصنوعی: شهیدان وفاداری زیادی هستند که با تیغ وفا خود، بارها و بارها جان خود را فدای آرمان‌ها کرده‌اند. آنها باید با قلمی پر از خون، یادشان را بر جا بگذارند و با شعرهایی که نوشته‌اند، خاطره‌شان را زنده نگه دارند.
ز نقش هستی من هر کجا اثر یابی
خط جبین کن و بر خاک راه یار نویس
هوش مصنوعی: از نشانه‌های وجود من هر جا که حضوری می‌بینی، خط پیشانی‌ام را بکش و در خاک راه معشوق بنویس.
بیاض دیدهٔ یعقوب اشارتی دارد
که سیر ما کن و تفسیر نقره‌کار نویس
هوش مصنوعی: سفیدی چشمان یعقوب نشانه‌ای است که ما را به سفر و تفسیر دنیای نقره‌کار که به زیبایی و ظرافت می‌نویسد، دعوت می‌کند.
به نامه‌ای‌ که در او نام عشق ثبت ‌کنند
به جای هر الف انگشت زینهار نویس
هوش مصنوعی: به نوشته‌ای که در آن نام عشق را ثبت می‌کنند، به جای هر حرف الف، به دقت انگشت بگذارید و محتاط باشید.
ز خود تهی شدن آغوش بی‌نشانی اوست
چو صفر اگر ز میان رفته‌ای‌کنار نویس
هوش مصنوعی: آغوش او که بی‌نشانه است، آدمی را از خود خالی می‌کند. اگر مانند عدد صفر از میان بروی، به حاشیه و کناری بدل می‌گردی.
به مشق حسرت ازآن جلوه قانعم بیدل
بر او سفیدی مکتوب انتظار نویس
هوش مصنوعی: من از زیبایی آن جلوه به حسرت نشسته‌ام و بیدل، بر او انتظار و حسرت خود را مانند نوشته‌ای سفید فاش می‌کنم.